A comparative analysis of Trabzon and Samsun Fish Markets Records Between 2013 and 2021

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 176 - 182, 30.06.2023

Rahşan Evren Mazlum , Rafet Sema Semercioğlu

https://doi.org/10.35229/jaes.1280015

Öz

In this study reports that the annual amounts of fishes which are marketing in Trabzon and Samsun fish market between 2013 and 2021. It was determined that 14 species were traded in Trabzon fish market and 21 species were traded in Samsun fish market. When the marketed species were analyzed according to their source, it was determined that about 93% of Trabzon was obtained by hunting and 7% by aquaculture and in Samsun was about 91% by fishing and 9%from aquaculture. Anchovy (43.7%-71.2%) was the most marketed species in Trabzon and Samsun fish markets during the years the records were examined, followed by horse mackerel, bonito and whiting. According to the fish market records, the percentage of these four species varies between 70.8% and 94.1% over the years. The average product quantity between 2013 and 2021 was found as 6145.3 tons ± 1783.2 for Trabzon fish market and 10008.7 tons ± 1495,8 for Samsun fish market. Between 2013-2021, when the contribution of 2 wholesale fish markets fishing production to the Eastern Black Sea regions fishing production was 10.2±3.44%, was 5,41±0.93% in of total fish trade in Blacks Sea region. The highest contribution of these two fish markets was in 2018 (16.22%), and this rate was 12.4% in 2021.

Anahtar Kelimeler

Black Sea, Fishery, Fish market, Samsun, Trabzon

2013-2021 Yılları Arası Trabzon ve Samsun Balık Hali Kayıtlarının İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada 2013-2021 yılları arasında Trabzon ve Samsun balık hallerinde pazarlanan balıkların yıllık miktarları rapor edilmektedir. Trabzon balık halinde 14 türün, Samsun balık halinde ise 21 türün işlem gördüğü belirlenmiştir. Pazarlanan türler kaynaklarına göre incelendiğinde, Trabzon'da yaklaşık %93'ünün avcılık ve %7'sinin yetiştiricilik yoluyla, Samsun'da ise yaklaşık %91'inin avcılık ve %9'unun yetiştiricilik yoluyla elde edildiği tespit edilmiştir. Kayıtların incelendiği yıllar içerisinde Trabzon ve Samsun balık hallerinde en fazla pazarlanan tür hamsi (%43,7-%71,2) olup bunu takip eden türler istavrit, palamut ve mezgittir. Balık hali kayıtlarına göre bu dört türe ait yüzdelik dilim yıllar içerisinde %70,8 ile %94,1 arasında değişmektedir. 2013-2021 yılları arasında Trabzon balık hali için ortalama ürün miktarı 6145,3 ton ± 1783,2; Samsun balık hali için ise 10008,7 ton ± 1495,8’dir. 2013-2021 yılları arasında Doğu Karadeniz Bölgesi avcılık üretimine iki balık halinin avcılık üretimine katkısı %10,2±3,44 iken Karadeniz Bölgesi’ ne katkısı %5,41±0,93’tür. Bu iki balık halinin en yüksek katkısı 2018 yılında (%16,22) olup, 2021 yılında bu oran %12,4'dür.

Anahtar Kelimeler

Trabzon, Samsun, Balık hali, Balıkçılık, Karadeniz.

Kaynakça

• Akyol, O. & Perçin, F. (2005). İzmir balık halinde 1993- 2004 yılları arasında pazarlanan balıklar üzerine bir araştırma. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 22(1), 125-128.
• Anonim (2020). 5/1 Numaralı ticari amaçlı su ürünleri avcılığının düzenlenmesi hakkında tebliğ (Tebliğ No: 2020/20). https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFi hristDetayIframe?MevzuatTur=9&MevzuatNo=3 4823&MevzuatTertip=5 (05.04.2023)
• Anonim (2019). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı on birinci kalkınma planı (2019-2023). https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_ Plani-2019-2023.pdf (05.04.2023)
• Anonim. (2014). DPT 9. Beş yıllık kalkınma planı, Balıkçılık özel ihtisas komisyonu raporu, Yayın No: DPT2719-ÖİK: 672, pp: 127, Ankara, 2007. https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2022/08/Dokuzuncu-KalkinmaPlani-Balikcilik-Sanayii-OIK.pdf (05.04.2023)
• Arslan, G. & Yıldız, P.O. (2021). Türkiye su ürünleri sektörüne genel bakış. Menba Kastamonu Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 7(1), 46-57.
• BSGM. (2022). Su ürünleri istatistikleri. Tarım ve Orman Bakanlığı, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 22s.
• Emiroğlu, D., Tolon, M. T., Günay, D. & Özden, O. (2017). Türkiye'de işlem hacmi yüksek balık hallerinin durum değerlendirmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 23(1), 111-121.
• Özkan Ulusal, M. (2016). 2009-2013 yılları arasındaki Trabzon balık hali kayıtlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Rize, Türkiye, 45s.
• Sağlam, N. E., Akyol, O., & Ceyhan, T. (2008). İstanbul balık halinde 1998–2007 yılları arasında işlem gören türler üzerine bir değerlendirme. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 25(2), 169-172.
• Sağlam, N.E. & Sağlam, C. (2010). Samsun balık halinde 2007-2010 yılları arasında işlem gören türlerin incelenmesi ve hal içerisindeki işletmelere genel bir bakış. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 27(4), 161-164.
• TAGEM. (2019). TAGEM su ürünleri sektör politika belgesi (2019-2023).
• Tekinay, A.A., Alpaslan, M., Özcan, Ö.Z.E.N., Akyüz, P. & Güroy, D. (2002). 1996-2001 Yılları arasında Çanakkale balık hali'nde pazarlanan su ürünleri ve Çanakkale Bölgesi üretim miktarlarının karşılaştırılması. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 19(3).
• TEPGE. (2021). Tarımsal ekonomi ve politika geliştirme enstitüsü su ürünleri ürün raporu 2021. Yayın No: 338, ISBN: 978-605-7599-73-5, 27s.
• TEPGE. (2022). Tarımsal ekonomi ve politika geliştirme enstitüsü su ürünleri ürün raporu 2022. Yayın No: 355, ISBN: 978-625-8451-46-7, 29s.
• Timur, M. & Doğan, K. (1999). Istanbul (Turkey) fish auction hall and marketing. EÜ Su Ürünleri Dergisi, 16(1-2), 1-17.
• Tolon, M., Günay, D., Özden, O., Sayğı, H. & Emiroğlu, D. (2015). Karadeniz Bölgesi’nde toptan balık hallerinin yapısal ve pazarlama durumu. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 32(4), 197-204.
• TÜIK. (2022). Türkiye su ürünleri istatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu. ttps://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=SuUrunleri-2021-45745. 02.04.2023)
• URL-1. (2023). https://www.ab.gov.tr/fasil-13- balikcilik_78.html (26.03.2023)
• URL-2. (2023). https://www.ab.gov.tr/fasil-18- istatistik_83.html (26.03.2023)
• URL-3. (2023). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatN o=5087&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 (31.03.2023).
• URL-4. (2022). https://www.tarimorman.gov.tr/BSGM/Belgeler/ Icerikler/Su%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Al tyap%C4%B1lar%C4%B1/su_urunleri_toptan_s at%C4%B1s_yerleri.pdf (12.03.2022).
• Yıldırım, B. R. & Akyol, O. (2013). İstanbul balık halinin fiziki koşulları ve pazarlanan türler (2007-2011). Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 30(1), 25-29.