Şanlıurfa İlindeki Çeşitli Konakçılardan Echinococcus granulosus İzolatlarının Moleküler Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 383 - 389, 30.09.2024

Cemile Günbegi Çalışkan , Fadile Yıldız Zeyrek

https://doi.org/10.35229/jaes.1462389

Öz

Echinococcus granulosus larvalarının neden olduğu kistik ekinokokozis (KE), hem insanları
hem de hayvanları etkileyen dünyadaki en önemli zoonozlardan birisidir. Suşlar arasındaki ara
konak farklılıkları ve gelişimsel farklılıklar parazitle mücadeleyi ve kontrol çalışmalarını
olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu çalışmada Şanlıurfa’nın farklı bölgelerinden ve farklı ara
konaklardan elde edilen kist hidatik materyallerinden moleküler yöntemlerle genotiplendirme
yapılması amaçlanmıştır. Türkiye'nin Şanlıurfa ilindeki hastanemizde tanısı önceden konulmuş
40 tane parafinli insan numunesi ve mezbahanemizden alınan 140 koyun ve 17 sığır numunesi
olmak üzere 197 hidatik kist örnekleri toplanmıştır. Bu izolatlarda fertil olan 33 parafinli insan
izolatı ve 80 koyundan alınan kist sıvısında mikroskobik inceleme sonrası 250 üzeri protoskoleks
ve/veya skoleks çengeli olduğundan fertil kabul edildi. Echinococcus granulosus G1 suşu
referans metaryali olarak kullanıldı. Bu izolatların genetiğini belirlemek amacıyla örneklerin
ribozomal DNA internal transcribed spacer gene 1 (rDNA-ITS1) bölgesi PCR-RFLP tekniğiyle
incelenmiştir. Aynı band profiline sahip olması sonucu izolatların hepsinin yaygın koyun suşu
(G1) olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma ile Şanlıurfa’da E. granulosus 'un evcil koyun suşunun
baskın genotip olduğu gösterilmiştir. Elde edilen sonuçların bu bölge ve komşu ülkelerde
hayvanlardaki parazitlerin epidemiyolojisi ve ekolojisi ile ilgili ileri çalışmalara yol göstereceği
düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kistik ekinokistik, Echinococcus granosus, genotip, PCR, RFLP

Proje Numarası

014074

Evaluation of the Molecular Properties of Echinococcus granulosus Isolates from Various Hosts in Şanlıurfa Province

Öz

Cystic echinococcosis (CE), which is raised by the larvae of Echinococcus granulosus
(E. granulosus), is single of the world's most significant zoonoses, affecting both humans and
animals. In this labor, it was the goal to perform genotyping of hydatid cyst stocks collected from
various regions of Şanlıurfa and diverse middle hosts by molecular methods. A total of 197
hydatid cyst samples were obtained, including 40 pre-diagnosed human samples with paraffin,
Türkiye 140 sheep, and 17 cattle samples. After microscopic examination, 33 human isolates and
80 sheep cyst are regarded fertile because they contain more than 250 protoscolex and/or scolex
hooks. PCR-RFLP technique was used to determine the genetics of fertile isolates by analyzing
the ribosomal DNA internal transcribed spacer gene 1 (rDNA-ITS1) region of the samples. As a
result of having the same band profile, it was found that all of the isolates were common sheep
strain (G1). Echinococcus granulosus G1 strain was the reference material. This study
demonstrated that the local sheep lineage of E. granulosus is the dominant genotype in Şanlıurfa
province. It is thought to lead to further work on the epidemiology and ecology of parasites in
animals in this region and neighboring countries.

Anahtar Kelimeler

Cystic echinocystic, Echinococcus granulosus, genotype, PCR, RFLP

Etik Beyan

Ethical approval for this study was obtained from the Harran University Medical School Ethical Board on 17.03.2014 with the number 74059997.050.01.04\039.

Destekleyen Kurum

Harran University Scientific Research Projects Unit (HUBAP) supported this study with project number 014074.

Proje Numarası

014074

Teşekkür

We thank the Harran University Scientific Research Projects Unit [HUBAP] for its contributions. This article was produced from the thesis titled "E.granulasus genotypıng by PCR-RFLP in Şanlıurfa".

Kaynakça

• Altschul, S., Madden, T., Schaffer, A., Zhang, J., Zhang Z., Miller, W. & Lipman, D.J. (1997). Gapped BLAST and PSI-BLAST: a new generation of protein database search programs. Nucleic Acids Research, 258, 3389–3402.
• Acıöz, M., Çeliksöz, A., Özçelik, S., Değerli, S., Öztop, A. Y., & Malatyalı, E. (2018). Muş Yöresinde Köpeklerde PCR Yöntemiyle Kesim Hayvanlarında Kesim Takibiyle ve İnsanlarda ELISA Yöntemiyle Kist Hidatik Sıklığının Araştırılması. Veterinary Journal of Mehmet Akif Ersoy University, 3(1), 24–35. https://doi.org/10.24880/MAEUVFD.397309
• Alemu, S., Kemal, J., Muktar, Y., & Terefe, G. (2015). Immunological and Molecular Diagnostic Tests for Cestodes and Metacestodes: Review. World Applied Sciences Journal, 1867–1879.
• Altintas, N., Sarica Yilmaz, O., Akil, M., Akdur Ozturk, E., Unver, A., & Altintas, N. (2021). Evaluation of School-Based Creating Awareness of Cystic Echinococcosis: A Pilot Study. Instıtute of Health Sciences Journal, 6(1), 23–31. https://doi.org/10.51754/CUSBED.880941
• Baş, Y., Beyhan, Y. E., Şahin, H. H. K., Özçerezci, T., Karasartova, D., Güreser, A. S., Güney, G., & Özkan, A. T. (2021). Evaluation of Formalin-fixed Paraffin-embedded Tissue Samples Diagnosed by Histopathology as Echinococcus in Çorum. Turkiye Parazitolojii Dergisi, 45(4), 262–267.https://doi.org/10.4274/TPD.GALENOS.2021.22931
• Borhani, M., Fathi, S., Darabi, E., Jalousian, F., Şimşek, S., Ahmed, H., Kesik, H.K., Hosseini, S.H., Romig, T., Haradi, M.F. (2021). Echinococcosis in Iran, Turkey, and Pakistan: Old diseases in the new millennium. Clinical Microbiology Reviews, 34(3): e00290-20. http://doi.org/10.11128/CMR.00290-20
• Çalışkan, C. G. (2015). Şanlıurfa ilinde görülen E. Granulosus şuşlarının PCR-PFLP yöntemi ile genotiplendirilmesi. Harran Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Craig, P. S., Hegglin, D., Lightowlers, M. W., Torgerson, P. R., & Wang, Q. (2017). Echinococcosis: Control and Prevention. Advances in Parasitology, 96, 55–158. https://doi.org/10.1016/BS.APAR.2016.09.002
• Eckert, J., & Thompson, R. C. A. (1997). Intraspecific variation of Echinococcus granulosus and related species with emphasis on their infectivity to humans. Acta Tropica, 64(1–2), 19–34. https://doi.org/10.1016/S0001-706X(96)00635-3
• Erdoǧan, E., Özkan, B., Mutlu, F., Karaca, S., & Şahin, I. (2017). Molecular characterization of Echinococcus granulosus isolates obtained from different hosts. Mikrobiyoloji Bulteni, 51(1), 79–86. https://doi.org/10.5578/MB.45452
• Fallahizadeh, S., Arjmand, R., Jelowdar, A., Rafiei, A., & Kazemi, F. (2019). Determination of Echinococcus Granulosus Genotypes in Livestock Slaughtered in Shush County, Southwest Iran Using PCR-RFLP. Helminthologia, 56(3), 196–201. https://doi.org/10.2478/HELM-2019-0023
• Gonzalez, A., & Gomez-Puerta, L. A. (2018). Foodborne Parasites. In Y. R. Ortega & C. R. Sterling (Eds.), Echinococcus (2th ed., pp. 245–267). Springer International Publishing.
• Hokelek, M., & Arıkoğlu, H. (2004). Echinococcus türlerinin biyokimyasal, fizyolojik özellikleri ve moleküler biyolojisi: Echinococcosis’de, İzmir. (N. Altıntaş, R. Tınar, & A. Coker, Eds.; 1th ed.). Hidatidoloji Derneği, Ege Universitesi Matbaası.
• Kern, P., da Silvax, A. M., Akhan, O., Müllhaupt, B., Vizcaychipi, K. A., Budke, C., & et al. (2017). Echinococcus and Echinococcosis. In R. C. A. Thompson & P. Deplazes (Eds.), The Echinococcoses:Diagnosis,Clinical Management and Burden of Disease (pp. 261–329). Lymbery 12th Elsevier.
• Keyhani, A., Sharifi, I., Bamorovat, M., Mohammadi, M. A., Askari, A., Ebrahimipour, M., & Harandi, M. F. (2020). Epidemiological and molecular studies on Echinococcus granulosus from free-roaming dogs in Southeast Iran. VeterinaryWorld, 13(4),739. https://doi.org/10.14202/VETWORLD.2020.739-745
• Kim, H. J., Yong, T. S., Shin, M. H., Lee, K. J., Park, G. M., Suvonkulov, U., Kovalenko, D., & Yu, H. S. (2020). Phylogenetic Characteristics of Echinococcus granulosus Sensu Lato in Uzbekistan. The Korean Journal of Parasitology, 58(2),210. https://doi.org/10.3347/KJP.2020.58.2.205
• Lavikainen, A., Lehtinen, M. J., Meri, T., Hirvelä-Koski, V., & Meri, S. (2003). Molecular genetic characterization of the Fennoscandian cervid strain, a new genotypic group (G10) of Echinococcus granulosus. Parasitology, 127(Pt 3),207–215. https://doi.org/10.1017/S0031182003003780
• Mirahmadi, H., Behravan, M., Raz, A., Tasa, D., Namaei, M. H., & Solgi, R. (2021). Genotyping of the Echinococcus granulosus in Paraffin-Embedded Human Tissue Samples from Iran. Acta Parasitologica, 66(2), 535–542. https://doi.org/10.1007/S11686-020-00309-9
• Örsten, S. (2017). İnsan Kaynaklı Kistik Ekinokokkozis’in Moleküler Epidemiyolojisi. Hacettepe Üniversitesi.
• Rogan, M. T. (2001). WHO/OIE Manual on Echinococcosis in Humans and Animals: a Public Health Problem of Global Concern (ed. Eckert, J., Gemmell, M. A., Meslin, F.-X. & Pawloski, Z. S.) pp. 265. World Organization for Animal Health, Paris, France, 2001. ISBN 92-9044-522-X. &8364;40. In J. Eckert, M. A. Gemmell, F.-X. Meslin, & Z. S. Pawloski (Eds.), Parasitology, 123(6), pp. 562–562). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/S0031182001001147
• Scott, J. C., Stefaniak, J., Pawlowski, Z. S., & McManus, D. P. (1997). Molecular genetic analysis of human cystic hydatid cases from Poland: identification of a new genotypic group (G9) of Echinococcus granulosus. Parasitology, 114(1),37–43. https://doi.org/10.1017/S0031182096008062
• Şenlik, B. (2013). Echinococcosis. Veteriner Hekimliğinde Paraziter Hastalıklar (M. A. Özcel, A. İnci, E. Köroğlu, Z. Karaer, H. Eren, B. A. Yukarı, N. Dumanlı, L. Aydın, & A. Yıldırım, Eds.). Türkiye Parazitoloji Derneği Yayınları.
• Thompson, R. C. A., & Lymbery, A. J. (1995). Echinococcus and Hydatid Disease. CAB International.
• Thompson, R. C. A., & McManus, D. P. (2002). Towards a taxonomic revision of the genus Echinococcus. Trends in Parasitology, 18(10), 452457.https://doi.org/10.1016/S14714922(02)02358-9
• Türkoğlu, E., Demirtürk, N., Tünay, H., Akıcı, M., Öz, G., & Baskin Embleton, D. (2017). Evaluation of Patients with Cystic Echinococcosis. Turkiye Parazitolojii Dergisi, 41(1), 28–33. https://doi.org/10.5152/TPD.2017.4953
• Unat, E. K., Yücel, A., Altaş, K., & Samastı, M. (1995). Unat’ın Tıp Parazitolojisi - İnsanın Ökaryonlu Parazitleri ve Bunlarla Oluşan Hastalıkları (5th ed.). İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Utuk, A. E. (2008). Echinococcus granulosus’un Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgesi izolatlarının moleküler ayrımı. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Parazitoloji Anabilim Dalı.
• Vural, G., & Muz, M. N. (2017). Trakya’da Büyük ve Küçük Ruminantlarda Kistik Echinococcosisin Yayılışı ve Genotiplerinin Belirlenmesi. Proje No: NKUBAP.00.23.AR.14.04,2017.
• Wen, H., Vuitton, L., Tuxun, T., Li, J., Vuitton, D.A., Zhang, W., & McManus D.P. (2019). Echinococcosis: Advances in the 21st century. Clinical Microbiology Reviews, 32(2), e00075-18. https://doi.org/10.1128/CMR.00075-18
• Yazar, S. (2002). Kayseri’de kistik ekinokokkozis. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 26(2), 180–182. http://search/yayin/detay/19852
• Yildiran, B. F. A., Yildiz, K., Çakir, Ş., & Gazyağci, A. N. (2009). Kırıkkale bölgesinde koyun kökenli Echinococcus granulosus izolatlarının moleküler karakteri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 16(2), 245–250. https://doi.org/10.9775/KVFD.2009.638
• Yılmaz, A., Uslu, H., & Aktaş, F. (2016). 2009-2013 Yılları Arasında Erzurum Bölge Hastanesindeki Kistik Ekinokokkozis Şüpheli Hastaların İndirekt Hemaglütinasyon (İHA) Metoduyla Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1), 23–32. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumussagbil/issue/23825/253827
• Yolasığmaz, A., & Altıntaş, N. (2004). Echinococcosisde genetik farklılaşmalar: Echinococcosis’de, İzmir. (N. Altıntaş, R. Tınar, & A. Coker, Eds.; 1th ed.). Hidatidoloji Derneği, Ege Universitesi Matbaası