The first aim of this study was to investigate the relationship of increased emissions from diesel vehicles with the ratios of chronic respiratory disease and cancer deaths. Secondly, this study aims to investigate the types of cancer deaths associated with the increase in diesel passenger cars. The fuel types and engine types of cars in traffic since 2004 were obtained from national statistics data (TurkStat) and Automotive Distributors and Mobility Association data. Chronic respiratory disease and cancer death rates were calculated using the TurkStat data. Time-lag correlation analysis was examined to evaluate the relationship between the increase in the number of diesel vehicles and deaths from diseases (5-year lag). The increase in diesel vehicles correlated with deaths from colon (r: 0.81), pancreas (r: 0.83), rectum (r: 0.79), bladder (r: 0.83), and skin (r: 0.59) cancers in males. For females, there was a correlation between the increase in diesel vehicles and deaths from lung and larynx (r: 0.73), colon (r: 0.66), pancreas (r: 0.85), bladder (r: 0.66), breast (r: 0.85), uterus (r: 0.91), and ovarian (r: 0.81) cancers. The increase in diesel car preference was associated with deaths from lung and larynx (r: 0.57), colon (r: 0.59), and bladder (r: 0.63) cancers in females. The outcomes underscore the potential public health impact of diesel vehicle emissions and the need for regulatory policies to mitigate these harmful effects. Promoting cleaner alternatives can be a supportive step in the fight against cancer.
Ulaştırma sektöründeki artan taleplere yanıt olarak dizel araçların kullanımı son 20 yılda hızla artmıştır. Dizel motorlar çeşitli avantajları nedeniyle binek otomobiller için popüler bir tercih haline gelmiştir. Bu çalışmanın ilk amacı dizel araçlardan kaynaklanan artan emisyonların kronik solunum yolu hastalığı ve kanser ölüm hızlarıyla ilişkisini araştırmaktır. İkinci olarak, bu çalışma dizel binek otomobillerdeki artışla ilişkili kanser ölüm türlerini araştırmayı amaçlamaktadır. Trafikteki araçların yakıt türleri ve motor türleri 2004 yılını kapsayacak şekilde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden ve Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği verilerinden elde edilmiştir. Kronik solunum yolu hastalığı ve kanser ölüm oranları TÜİK verileri kullanılarak hesaplanmıştır. Dizel araç sayısındaki artış ile hastalıklardan kaynaklanan ölümler arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için time-lag korelasyon analizi yapılmıştır. Time-lag semi-partial korelasyon testi kullanılarak dizel araç tercihiyle ilişkili kanser türlerinden kaynaklanan ölümler analiz edilmiştir. Dizel araçlardaki artış erkeklerde kolon (r: 0.81), pankreas (r: 0.83), rektum (r: 0.79), mesane (r: 0.83) ve cilt (r: 0.59) kanserlerinden kaynaklanan ölümlerle ilişkiliydi. Kadınlarda dizel araçlardaki artış ile akciğer ve gırtlak (r: 0.73), kolon (r: 0.66), pankreas (r: 0.85), mesane (r: 0.66), meme (r: 0.85), uterus (r: 0.91) ve yumurtalık (r: 0.81) kanserlerinden kaynaklanan ölümler arasında bir ilişki vardı. Dizel araç tercihindeki artış kadınlarda akciğer ve gırtlak (r: 0.57), kolon (r: 0.59) ve mesane (r: 0.63) kanserlerinden kaynaklanan ölümlerle ilişkiliydi. Sonuçlar, dizel araç emisyonlarının potansiyel halk sağlığı etkisini ve bu zararlı etkileri azaltmak için düzenleyici politikalara olan ihtiyacı vurgulamaktadır. Daha temiz alternatifleri teşvik etmek, kansere karşı mücadelede destekleyici bir adım olabilir.
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Ekoloji (Diğer), Çevre Yönetimi (Diğer) |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 17 Aralık 2024 |
Yayımlanma Tarihi | |
Gönderilme Tarihi | 1 Ekim 2024 |
Kabul Tarihi | 9 Aralık 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 9 Sayı: 4 |