Antalya Bölgesi'ndeki Karpuz ve Ilıca Derelerinin Güncellenmiş Balık Faunası: Tür Çeşitliliği ve Ekolojik Değerlendirme

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 4, 734 - 739, 31.12.2024

Irmak Kurtul

https://doi.org/10.35229/jaes.1576240

Öz

Bu araştırma, Türkiye'nin güneybatısında, Antalya ilinde bulunan Karpuzçay ve Ilıca akarsularında mevcut balık faunasına güncel bir bakış sağlamayı amaçlamaktadır. Araştırma, nehir ekosisteminin genel temsil gücü yüksek olan dört istasyonda balık örneklemeleri yapılarak gerçekleştirilmiştir. Örnekleme, 2023 yılı Mayıs ayında SAMUS 1000 taşınabilir elektroşok cihazı kullanılarak yapılmıştır. Çalışmada, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Tatlısu Balıkları Koleksiyonu (EFSM) ve Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Zooloji Koleksiyonu (FFR) kayıtları ile yayınlanmış literatür de incelenerek bu iki nehir için güncel bir balık listesi oluşturulmuştur. Bulgularımız, tatlı su sistemlerinde çeşitli balık ailelerinin varlığını ortaya koyarak zengin bir balık topluluğuna işaret etmiştir. Özellikle, EFSM kayıtlarına göre, Tinca tinca (yayın balığı) türünün Karpuzçay Deresi’nde ilk kez tespit edilmesi, bölgenin bilinen balık faunasına önemli bir katkı sağlamaktadır. Karpuzçay ve Ilıca nehirleri, Antalya Havzası'nın kritik bileşenleri olup, bölgenin ekolojik dengesi, ekonomik faaliyetleri ve kültürel mirası için büyük önem taşımaktadır. Bu nehirler, çok sayıda tür ve yerel topluluklar için gerekli olan çeşitli sucul ve karasal habitatları desteklemektedir. Ancak bu nehirler, kirlilik, habitat tahribatı, tarımsal amaçlarla su çekimi ve iklim değişikliğinin etkileri gibi birçok tehdit ile karşı karşıyadır. Bu baskılar, nehir sistemlerinin bütünlüğünü ve biyolojik çeşitliliğini korumak için etkili koruma önlemlerinin aciliyetini vurgulamaktadır. Bu çalışma, Karpuzçay ve Ilıca nehirlerinin balık türleri listesini güncelleyerek, bu bulguların bu sucul ekosistemlerin sağlığı ve korunumu üzerindeki etkilerini tartışmaktadır. Mevcut bilgiler ile yeni verileri birleştirerek, nehirlerin biyolojik çeşitliliği ve bunu etkileyen çevresel faktörler hakkında kapsamlı bir bakış sunmayı amaçlıyorum. Tartışma bölümünde, tehditleri azaltmak ve bu değerli tatlı su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimini sağlamak için koruma stratejilerine yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Güney Anadolu, Antalya Nehir Havzası, tatlı su balıkları, ihtiyofauna, nehir.

Updated Fish Fauna of Karpuz and Ilıca Streams in Antalya Region: Species Diversity and Ecological Assessment

Öz

This research aims to provide an updated account of the fish fauna present in the streams Karpuzçay and Ilıca located in Antalya, southwestern Türkiye. The research was conducted through fish sampling at four strategically selected stations within these rivers, which were chosen for their high representativeness of the overall riverine ecosystem. The sampling took place in May 2023, primarily using the SAMUS 1000 portable electrofishing device to collect fish specimens. Records from Ege University Faculty of Fisheries Freshwater Fish Collection (EFSM), and the Zoological Collection of Recep Tayyip Erdoğan University (FFR) were also included in the study, along with published literature, to create an updated fish list for these two rivers. Our findings revealed the presence of multiple families, indicating a diverse fish community within these freshwater systems. Significantly, this study reports the presence of Tinca tinca (tench) in Karpuzçay Stream for the first time according to EFSM records, marking a noteworthy addition to the known fish fauna of the region. Karpuzçay and Ilıca rivers are critical components of the Antalya River Basin, contributing substantially to the area's ecological balance, economic activities, and cultural heritage. These rivers support a variety of aquatic and riparian habitats, which are essential for numerous species and local communities. Despite their importance, the rivers face numerous threats including pollution, habitat destruction, water extraction for agriculture, and the impacts of climate change. These pressures underscore the urgent need for effective conservation measures to safeguard the integrity and biodiversity of these river systems. This study not only updates the fish species list of the Karpuzçay and Ilıca rivers but also discusses the implications of these findings for the health and conservation of these aquatic ecosystems. By compiling and analyzing existing information alongside new data, I aim to provide a comprehensive overview of the rivers' biodiversity and the environmental factors influencing it. The discussion includes recommendations for conservation strategies to mitigate threats and promote the sustainable management of these vital freshwater resources.

Anahtar Kelimeler

South Anatolia, Antalya River Basin, freshwater fish, ichthyofauna, river.

Kaynakça

• Balık, S. (1988). The zoogeographical and systematical on freshwater fish in Mediterrenaen region in Turkey, (in Turkish). Doğa Türk Zooloji Dergisi, 12(2), 156-179.
• Battalgil, F. (1944). The new freshwater fish in Turkey, (in Turkish). İstanbul Üniv. Basımevi., 126-133, İstanbul.
• Boyacı, S. (2018). Kırşehir ve Antalya illeri için seraların ısı gereksiniminin belirlenmesi ve isıtmada kullanılan enerji kaynaklarının karşılaştırılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 21(6), 976-986. DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.46462
• Crettaz-Minaglia, M. & Juarez, R. A. (2020). Fish diversity and biotic integrity in a small stream of a temperate plain. Rendiconti Lincei. Scienze Fisiche e Naturali, 31(4), 1027-1035. DOI: 10.1007/s12210-020-00947-1
• Çıplak, K., & Atik, M. (2022). Antalya, Boğaçay projesinin yer alti ve yerüstü sulari üzerine etkisinin belirlenmesi. Peyzaj Araştırmaları ve Uygulamaları Dergisi, 4(1), 20-31.
• Denis, J., Rabhi, K., Le Loc’h, F., Ben Rais Lasram, F., Boutin, K., Kazour, M., ... & Amara, R. (2022). Role of estuarine habitats for the feeding ecology of the European eel (Anguilla anguilla L.). PLoS One, 17(7), e0270348. DOI: 10.1371/journal.pone.0270348
• Erk'akan, F. & Kuru, M. (1983). Re-discussion of Systematical Status of Varicorhinus antalyensis
• BATTALGİL, 1944. Hacettepe Bulletin of Natural Sciences and Engineering, (12), 49-65.
• Freyhof, J., Yoğurtçuoğlu, B., Jouladeh-Roudbar, A. & Kaya, C. (2025). Handbook of Freshwater Fishes of West Asia. De Gruyter Publications. (in press)"
• İnnal, D. (2012). Fish assemblage structure of the Köprüçay River Estuary (Antalya-Turkey). Journal of Natural Sciences Research, 2(8), 20- 30.
• İnnal, D. (2021). Occurrence and length weight relationship of Indo-Pacific mugilid Chelon carinatus (Valenciennes 1836) in four river estuaries of Turkey. Indian Journal of Geo Marine Sciences, 50(3), 236-240.
• Kashbauer, P. (1966). Über einige Fische aus dem Vilayet Antalya (Türkei) Ann. Naturhistor Mus. 66, 215- 223 pp, Wien.
• Kaya, C., Ekmekçi, F.G. & Yoğurtçuoğlu, B. (2022). First record of introduced Doctor fish (Garra rufa) to Antalya Bay, Türkiye. Joint ESENIAS and DIAS Scientific Conference and 11th ESENIAS Workshop: Invasive aliens species under conditions of global crisis, Antalya, Turkey.
• Kaya, C., Küçük, F. & Turan, D. (2019). New Data on the distribution and conservation status of the two endemic scrapers in the Turkish Mediterranean Sea drainages (Teleostei: Cyprinidae). International Journal of Zoology and Animal Biology, 2(6). DOI: 10.23880/izab-16000185.
• Kosswig, C. (1954). The Zoogeogrophical of frehwaters fish on Turkey. Hidrobiyoloji Mec. Cumhuriyet Matbaası, Seri A, 2(1), 4-20, İstanbul.
• Kosswig, C. (1965). Zur historischen Zoogeographie der Ichthyofauna im Süsswasser des Südlichen Kleinasiens. Zool. Jb. Syst. Bd. 83-90, Hamburg.
• Küçük, F. (1997). Antalya Körfezine Dökülen Akarsuların Balık Faunası ve Bazı Ekolojik Parametreleri Üzerine Bir Arafltırma. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Isparta, 114 p.
• Küçük, F., Güçlü, S. S. & Gülle, İ. (2020). Manavgat Irmağı (Antalya) balık faunasının çeyrek asırlık değişimi. Acta Aquatica Turcica, 16(4), 433-446 https://doi.org/10.22392/actaquatr.693792
• Küçük, F. & R. İkiz (1993). The determination of fish species in Aksu stream, (in Turkish). Turkish Journal Of Zoology, 17, 427-443 s.
• Küçük, F. & İkiz, R. (2004). Antalya Körfezi’ne dökülen akarsuların balık faunası. Ege University, Journal of Fisheries & Aquatic Sciences. 21(3-4): 287- 294.
• Munsuz, N. & Ünver, D. (1983). Türkiye Suları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 882.
• Whitfield, A.K. & Elliott, M. (2002). Fishes as indicators of environmental and ecological changes within estuaries: a review of progress and some suggestions for the future. Journal of Fish Biology, 61, 229-250. DOI: 10.1111/j.1095- 8649.2002.tb01773.x
• Ünal, O. & Gökoğlu, M. (2022). Antalya il genelinde yapilmiş olan bazi flora çalışmaları. In Aksoy, A. & Akgül H. (Eds.), Fen Bilimleri ve Matematikte Teori ve Araştırmalar. Serüven Yayınevi, İzmir.
• Yılmaz, O.S., Acar, U., Şanlı, F.B., Gulgen, F. & Ateş, A.M. (2023). Mapping burn severity and monitoring CO content in Türkiye’s 2021 Wildfires, using Sentinel-2 and Sentinel-5P satellite data on the GEE platform. Earth science informatics, 16(1), 221-240. https://doi.org/10.1007/s12145-023-00933-9.