Borçka Baraj Gölü'ndeki (Artvin) Tatlısu Kefali’nin (Squalius orientalis Heckel, 1847) Bazı Üreme Özellikleri

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 4, 740 - 746

Yunus Dedeoğlu , Tuncay Yeşilçiçek , Ferhat Kalaycı

https://doi.org/10.35229/jaes.1577060

Öz

Bu çalışma, Borçka Baraj Gölü’ndeki Tatlısu Kefali’nin (Squalius orientalis Heckel, 1847) bazı üreme özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Avlanan balık örnekleri 14,1- 53,2 cm toplam boy ve 28,08-2267 g ağırlık arasında dağılım göstermiştir. Kondisyon faktörü değerleri dişi bireylerde 1,12-1,48, erkeklerde 1,04-1,30 arasında değişim göstermiştir. Dişi ve erkek bireyler için en yüksek ortalama kondisyon faktörü değeri haziran ayında tespit edilmiştir. Cinsi olgunluk boyu (Lm50) erkekler için 20,6 cm, dişiler için ise 21,3 cm olarak hesaplanmıştır. Gonadosomatik indeks (GSİ) değerleri dişiler için 1,23-7,05 arasında, erkekler için ise 0,81-2,69 aralığında değişim göstermiştir. Dişilerde en yüksek ortalama değer haziran ayında, erkeklerde ise nisan ayında kaydedilmiştir. GSI değerlerinin aylık değişimlerine göre S. orientalis’in Borçka Baraj Gölü’ndeki üreme periyodunun Nisan-Temmuz ayları arasında olduğu tespit edilmiştir. Ülkemizde bu tür için belirlenmiş olan asgari avlanabilir boyun (20 cm) ve bölgesel av yasağı döneminin (1 Nisan-30 Haziran), türün stoklarının korunması ve sürdürülebilir bir avcılığın planlanması noktasında yeniden değerlendirilmesi önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Borçka Baraj Gölü, Squalius orientalis, Tatlı Su Kefali, Üreme Biyoloji

Teşekkür

Bu çalışma birinci yazarın Yüksek Lisans Tezinin bir bölümünden üretilmiştir. Örnekleme dönemindeki katkılarından dolayı Doç. Dr. Yusuf CEYLAN’a ve Su Ürünleri Yük. Müh. Erhan ÖZTÜRK’e teşekkürlerimizi sunarız.

Some Reproductive Characteristics of the Chub (Squalius orientalis Heckel, 1847) in Borçka Dam Lake (Artvin)

Öz

This study was carried out to determine some reproductive characteristics of the chub (Squalius orientalis Heckel, 1847) in Borçka Dam Lake. The fish samples caught ranged between 14.1-53.2 cm in total length and 28.08-2267 g in body weight. Condition factor values varied between 1.12-1.48 in females, 1.04-1.30 in males. The highest mean condition factor value for females and males was recorded in June. The length at first (Lm50) maturity was calculated as 20.6 cm for males and 21.3 cm for females. The gonadosomatic index (GSI) values varied between 1.23-7.05 in females, 0.81-2.69 in males. The highest mean GSI value was recorded in June for females and and in April for males. Considering the monthly variations in GSI values, it was determined that the reproductive period of S. orientalis in Borçka Dam Lake was between April and July. It is crucial to re-evaluate the minimum landing size (20 cm) and regional fishing ban period (1 April-30 June) established for this species in our country to protect the stocks of this species and planning a sustainable fishery.

Anahtar Kelimeler

Borçka Dam Lake, chub, Squalius orientalis, reproductive biology

Teşekkür

Örnekleme dönemi boyunca önemli katkılar sağlayan Doç. Dr. Yusuf CEYLAN’a ve Erhan ÖZTÜRK’e teşekkürlerimizi sunarız.

Kaynakça

• Abbasi, K., Mouludi-Saleh, A., Eagderi, S. & Sarpanah, A. (2019). Length-weight relationship and condition factor of eight species of the genera Capoeta, Garra, Chondrostoma, Schizothorax and Paraschistura from Iranian inland waters. Iranian Journal of Ichthyology, 6(4), 264-270.
• Altindag, A. (1996). Some population feature, growth and condition of the Chub (Leuciscus cephalus L.,1758) in Aksehir Lake (Konya). Turkish Journal of Zoology, 20, 53-65.
• Balık, S., Sarı, H.M., Ustaoğlu, M.R. & İlhan, A. (2004). Işıklı Gölü (Çivril, Denizli, Türkiye) (Leuciscus cephalus L., 1758) popülasyonunun yaş ve büyüme özellikleri. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 21, 257-262.
• Barnham, C.P.S.M. & Baxter, A. (1998). Condition Factor, K, for salmonid fish. Fisheries Note, 5, 1- 3.
• Bayçelebi, E., Turan, D. & Japoshvili, B. (2015). Fish fauna of Çoruh River and two first record for Turkey. Turkish Journal of Fisheries & Aquatic Sciences, 15, 783-794. DOI: 10.4194/1303-2712- v15_4_01
• Becer, Z.A. & Sari, E. (2017). Distribution areas of Squalius genus in Turkey. International Journal of Contemporary Research & Review, 8, 20247- 20251.
• Berg, L.S. (1949). Freshwater Fishes of the U.S.S.R. and Adjacent Countries. Academy of Sciences of the U.S.S.R. Zoological Institute, Vol I-II-III, 341 p.
• Bingel, F. (2002). Balık popülasyonlarının incelenmesi. Baki Kitapevi, Adana, 404 s.
• Biswas, S.P. (1993). Manual methods in fish biology. New Delhi, India. South Asian Publishers. 157 p.
• Blackwell, B. G., Brown, M. L. & Willis, D. W. (2000). Relative weight (Wr) status and current use in fisheries assessment and management. Reviews in Fisheries Science, 8, 1-44. DOI: 10.1080/10641260091129161
• Bostancı, D. & Polat, N. (2009). Age determination and some population characteristics of chub (Squalius cephalus L., 1758) in the Çamlıdere Dam Lake (Ankara, Turkey), Turkish Journal of Science & Technology, 4, 25-30.
• Demirol, F., Gündüz, F., Yıldız, N., Kurtoğlu, M., Çoban, M.Z. & Yüksel, F. (2016). Some growth parameters of chub (Squalius cephalus) living in Uzunçayır Dam Lake (Tunceli-Turkey). Journal of Limnology & Freshwater Fisheries Research, 2(2), 67-76.
• Erkoyuncu, İ. (1995). Balıkçılık biyolojisi ve populasyon dinamiği ders kitabı. OMÜ, Yayınları. No: 95. Samsun, 265 s.
• Geldiay, R. & Balık, S. (2007). Türkiye tatlısu balıkları. 5. Baskı, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova- İzmir. 644 s.
• Holden, M. J. & Raitt, D.F.S. (1974). Manual of fisheries science. Part 2- methods of Resource Investigation and their Application. FAO, Rome.
• Heywood, V.H. & Iriondo, J.M. (2003). Plant conservation: Old problems, new perspectives, Biological Conservation, 113(3), 321-335. DOI: 10.1016/S0006-3207(03)00121-6.
• Karataş, M. & Akyurt., İ. (1997). The reproduction biology of barbel (Barbus plebejus (Bonaparte, 1832) and chub (Leuciscus cephalus, Linne 1758) in Almus Dam Lake. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 21, 345-53.
• Kaptan, Ç. (2014). Istranca Deresi’ndeki tatlı su kefalinin (Squalıus cephalus, Lınnaeus, 1758) büyüme, beslenme ve üreme biyolojisi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 112 s.
• Kara, C. & Solak, K. (2004). Sır Baraj Gölü (Kahramanmaraş)’nde yaşayan tatlısu kefali (Leuciscus cephalus L, 1758)’nin büyüme özellikleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. Fen & Mühendislik Dergisi, 7 (2), 1- 8.
• Kılıç, S. & Becer, Z.A. (2016). Growth and reproduction of chub (Squalius cephalus) in lake yeniçağa, Bolu. International Journal Of Agriculture & Biology, 18(2), 419-424. DOI: 10.17957/ijab/15.0106
• King, M. (1995). Fisheries biology, assessment and management. Fishing News Books, Oxford, 341 p.
• Kuru, M. (1975). Dicle-Fırat, Kura-Aras, Van Gölü Karadeniz Havzası tatlı sularında yaşayan balıkların (Pisces) sistematik ve zoocoğrafik yönden incelenmesi. Doçentlik Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Erzurum,186 s.
• Le Cren, E.D. (1951). The length-weight relationship and seasonal cycle in gonad weight and condition in the perch (Perca fluviatilis). Journal of Animal Ecology, 20, 201-209.
• Nikolsky, G.V. (1980). Theory of fish population dynamics as the biological background for rational exploitation and management of fishery resources, (Trans. By Bradley, J. E. S., Eds. Jones, R) Bishen Singh Mahendra pal Singh (India) and Otto Koeltz Science Publishers (Germany), Delhi, 323 p.
• Özay, G.G. (2014). Akçay (Muğla-Denizli)’daki Tatlısu Kefali (Squalius cephalus L. 1758)’nin biyo- ekolojik özelliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,. Muğla, 100 s.
• Özuluğ, M. & Freyhof, J. (2011). Review of the genus squalius in western and central anatolia, with description of four new species (Teleostei: Cyprinidae). Ichthyological Exploration of Freshwaters, 22(2), 107-148.
• Slastenenko, E. (1956). Karadeniz Havzası Balıkları. Et Balık Kurumu Umum Müdürlüğü Yayınları, İstanbul, 711 s.
• Şaşı, H. & Balık, S. (2003). Topçam Baraj Gölü’ndeki (Aydın) Tatlısu Kefalinin (Leuciscus cephalus L., 1758) yaş, büyüme ve cinsiyet oranları. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 20(3-4), 503- 515.
• Şaşı, H. (2004). The reproduction biology of Chub (Leuciscus cephalus L. 1758) in Topçam Dam Lake (Aydın, Turkey). Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 28(4), 693-699.
• TCCB. (2019). On Birinci Kalkınma Planı (2018-2023). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Ankara. 219 s.
• TOB. (2024a). Tarım ve Orman Bakanlığı, 6/1 Numaralı Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığının Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ, Tebliğ No: 2024/20.
• TOB. (2024b). Tarım ve Orman Bakanlığı, 6/2 Numaralı Amatör Amaçlı Su Ürünleri Avcılığının Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ, Tebliğ No: 2024/21.
• Turan, D. (2003). Rize ve Artvin yöresindeki tatlısu balıklarının sistematik ve ekolojik yönden incelenmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye, 184 s. TÜİK. (2024). Su Ürünleri İstatistikleri, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=97&locale=tr
• Ujjania, N.C., Kohli, M.P.S. & Sharma, L.L. (2012). Length-weight relationship and condition factors of Indian major carps (Catla catla, Labeo rohita and Cirrhinus mrigala) in Mahi Bajaj Sagar, India. Research Journal of Biology, 2(1), 30-36.
• Ünver, B. & Kekilli, S. (2012). Reproduction biology of chub living in Lake Hafik. Iranian Journal of Fisheries Sciences, 11, 681-692.
• Yeşilçiçek, T. (2022). Length-Weight (L-W), Length- Length (L-L) Relationships and Condition Factor (K) of Gobio artvinicus (Teleostei: Gobionidae) from the Lower Çoruh River Basin, (NE Türkiye). Journal of Anatolian Environmental & Animal Sciences, 7(4), 451-457. DOI: 10.35229/jaes.1196352
• Van der Laan, R. (2017). Freshwater Fish List. 23rd edition, ISSN: 2468-9157, ALMERE, The Netherlands, 997p.
• Van der Oost, R., Beyer, J. & Vermeulen, N.P. (2003). Fish bioaccumulation and biomarkers in environmental risk assessment. Environmental Toxicology & Pharmacology, 13(2), 57-149.