Erzurum İli Yakutiye İlçesi Mahallelerinde Küçükbaş Hayvancılığın Son Dört Yıldaki Değişimi

Year 2025, Volume: 4 Issue: 2, 88 - 97, 24.07.2025

Hasan Özsaygın

https://doi.org/10.5281/zenodo.16409744

Abstract

Bu çalışma, Erzurum ili Yakutiye ilçesine bağlı mahallelerde 2021–2024 yılları arasında küçükbaş hayvancılık faaliyetlerinde yaşanan değişimleri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın temel hedefi, mahalle düzeyinde küçükbaş hayvan sayılarındaki artış ve azalışları ortaya koymak, üretimdeki bölgesel farklılıkların nedenlerini irdelemek ve küçükbaş hayvancılığın sürdürülebilirliğine yönelik değerlendirmelerde bulunmaktır. Araştırmada kullanılan veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvan Kayıt Sistemi (TURKVET), Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile yerel yönetim kaynaklarından elde edilmiştir. 2021–2024 yıllarına ait veriler Excel ortamında tablolaştırılmış, mahalleler düzeyinde yıllık karşılaştırmalar yapılmış ve değişim oranları hesaplanarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları, Yakutiye ilçesine bağlı mahallelerde küçükbaş hayvancılığın seyri açısından ciddi farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur. Örneğin, Dumlu Mahallesi %69,7’lik bir artışla 2021’de 5.295 baştan 2024’te 8.987 başa ulaşmış ve olumlu bir gelişim sergilemiştir. Buna karşılık, Altınbulak ve Altıntepe mahallelerinde küçükbaş hayvancılık tamamen sona ermiş; 2021 yılında sırasıyla 149 ve 319 olan hayvan sayıları 2024’te sıfıra inmiştir. Köşk Mahallesi’nde ise %56,4’lük bir azalma ile 2021 yılında 3.317 olan hayvan sayısı 2024’te 1.447’ye gerilemiştir. Bu bulgular, küçükbaş hayvancılığın ilçede mahalleler bazında oldukça heterojen bir yapı sergilediğini göstermektedir. Bu doğrultuda, bölgesel kalkınma stratejilerinin mahalle ölçeğinde planlanması, yem maliyetlerinin düşürülmesi, iklim değişikliğine uyum politikalarının geliştirilmesi, gençlerin sektöre kazandırılması ve kırsal göçü azaltacak sosyal desteklerin artırılması gerekmektedir. Ayrıca mahalle bazlı izleme ve destek sistemlerinin geliştirilmesi, sürdürülebilirlik açısından önem arz etmektedir.

Keywords

Erzurum , hayvan varlığı , keçi , koyun

Changes in Small Ruminant Farming in the Neighborhoods of Yakutiye District of Erzurum Province in the Last Four Years

Abstract

This study aims to analyze the changes in small ruminant activities in neighborhoods of Yakutiye district of Erzurum province between 2021 and 2024. The main objective of the research is to reveal the increases and decreases in the number of small ruminants at the neighborhood level, to examine the reasons for regional differences in production, and to make evaluations regarding the sustainability of small ruminant farming. The data used in the study were obtained from the Turkish Statistical Institute (TUIK), the Ministry of Agriculture and Forestry Animal Registration System (TURKVET), Erzurum Provincial Directorate of Agriculture and Forestry, and local government sources. The data for the years 2021–2024 were inserted in Excel, annual comparisons were made at the neighborhood level, and change rates were calculated and analyzed. The research results revealed that there were serious differences in the course of small ruminant farming in neighborhoods of Yakutiye district. For example, Dumlu Neighborhood has shown a positive development with an increase of 69.7% from 5,295 head in 2021 to 8,987 head in 2024. In contrast, small livestock farming has completely ended in Altınbulak and Altıntepe Neighborhoods; the number of animals, which were 149 and 319 in 2021, respectively, decreased to zero in 2024. In Köşk Neighborhood, the number of animals, which was 3,317 in 2021, decreased to 1,447 in 2024 with a decrease of 56.4%. These findings show that small ruminant farming exhibits a very heterogeneous structure on a neighborhood basis in the district. In this direction, regional development strategies should be planned at the neighborhood scale, feed costs should be reduced, climate change adaptation policies should be developed, young people should be included in the sector, and social supports should be increased to reduce rural migration. In addition, the development of neighborhood-based monitoring and support systems is important in terms of sustainability.

Keywords

Erzurum , number of animals , goat , sheep

References

• Aksoy, A., 2008. Doğu Anadolu Hayvancılığının Avrupa Birliğine Uyumu ve Rekabet Edebilirliğinin Analizi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
• Aksoy, A., & Yavuz, F. (2012). Çiftçilerin küçükbaş hayvan yetiştiriciliğini bırakma nedenlerinin analizi: Doğu Anadolu bölgesi örneği. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 27(2), 76-79.
• Alkan, M. (2010). Küçükbaş hayvancılığın acı sonu. Erişim adresi: http://www. ciftlikdergisi. com. tr/kucukbas-hayvanciligin-aci-sonu. html [Erişim Tarihi 13 Haziran 2018].
• Anonim, (2025a)Türkiye İstatistik Kurumu Hayvansal üretim verileri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=101&locale=tr
• Anonim, (2025b) https://en.wikipedia.org/wiki/Yakutiye#cite_note-3
• Barıt, B., Cengiz, B. N., Belgemen, F., Has, B., et al. (2025). TÜRKİYE’DE PLANLAMANIN EVRİMİ VE HAYVANCILIK SEKTÖRÜNDE PLANLAMALAR –ULAŞILAN HEDEFLER. Veteriner Farmakoloji Ve Toksikoloji Derneği Bülteni, 16(1), 9-21.
• Ertuğrul, M., Savaş, T., Dellal G., Taşkın T., Koyuncu, M., Cengiz, F., Dağ, B., Koncagül, S., Pehlivan, E. 2010. Türkiye’de Küçükbaş Hayvancılığın İyileştirilmesi. Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak, Ankara.
• Gökmener, H., & Öztürk, A. (2022). Erzurum İli Uzundere İlçesinde Küçükbaş Hayvancılık Faaliyetleri ve Genel Sorunlar. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi, 11(1), 21-29.
• Karagöz, H. (2009). Türkiye ve Konya’da hayvancılık sektörü, sektörün sorunları ve çözüm önerileri. Konya Ticaret Odası Etüd Araştırma Servisi, Konya.
• Kaymakçı, M. 2006. İleri Koyun Yetiştiriciliği. “Ders Kitabı Bornova, İzmir.”
• Kopuzlu, S. (2023). Erzurum İli’nde Küçükbaş ve Büyükbaş Hayvancılığın Mevcut Durumu ve Meralar Açısından Potansiyeli. Uluslararası Gıda Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi, 3(2), 41-51.
• Koyuncu, M. (2012). Türkiye hayvancılığında küçükbaş hayvancılığının yeri. Bursa Tarım Kongresi, (27-29 Eyül 2012), Bursa.
• Özdemir, V. F., Tarhan, O., & Bayram, B. (2024). Farm Management and Socio-Economic Structure of Cattle Enterprises in Eastern Anatolia: A Case Study of Selim District, Kars Province. Journal of Agricultural Production, 5(4), 272-282.
• Özen, N., Çakır, A., Haşimoğlu, S., Aksoy, A. (1993). Yemler ve yem teknolojisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 50, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Tesisi, Erzurum.