Güvenlik Stratejileri ve Yönetimi Açısından Havacılık Güvenliği

Year 2019, Volume: 3 Issue: 1, 15 - 27, 23.06.2019

Eser Gemici Harun Yılmaz

https://doi.org/10.30518/jav.550123

Cited By: 2

Abstract

Uluslararası Sivil
Havacılık Teşkilatı (ICAO) raporlarından elde edilen bilgiler ışığında 1950’li
yıllarda 100 milyon civarında olan yolcu sayısının, 2016 yılına göre %7,2 daha
artarak 2017 yılında 4,1 milyara kadar ulaştığı görülmektedir. Günümüzde 1400
ticari havayolu şirketinin ve 4310 havaalanının bulunduğu sektörde dünya
üzerindeki 1,1 milyar turistin yarısından fazlası havayolu ile taşınmaktadır.
Bu rakamlardan da anlaşılacağı üzere sivil havacılık günümüzün en hızlı büyüyen
sektörlerinden biridir. Aynı zamanda bu büyümeye uygun emniyetli ve güvenli bir
sistemin ortaya konulması da ayrı bir önem taşımaktadır. Çünkü sivil havacılık
sektörü ülkelerin yüzüdür ve bu nedenle teröristlerce eylemlerini
gerçekletirebilecekleri cazip bir alan olarak görülmektedir. Diğer yandan
teröristlerin uçaklardan, havalimanlarından ve ilgili tüm faaliyetlerden uzak
tutulması adına kuramsal, hukuksal ve kurumsal değişimler yaşanmaktadır. Tüm bu
değişimler sivil havacılık faaliyetlerinde güvenliğin tam anlamıyla sağlanması
için gerçekleştirilmektedir. Sivil havacılık güvenliğinin sağlanması için
güncel bir güvenlik stratejisi ve yönetimi içerisinde teknolojik gelişimin, insan
faktörünün, kurumsal değişimin tüm taraflarca kabul görecek biçimde bir
güvenlik kültürü oluşturması bir zorunluluktur.

Keywords

Güvenlik, Güvenlik Stratejisi, Sivil Havacılık, Havacılık Güvenliği

References

• [1] SHGM, (2012), Emniyet Yönetim Sistemi Temel Esaslar, Ankara: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, Yayın No: HAD/T-18.
• [2] Brauch, Hans Günter, (2008), “Güvenliğin Yeniden Kavramsallaştırılması: Barış, Güvenlik, Kalkınma ve Çevre Kavramsal Dörtlüsü”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5(18), ss. 1-47.
• [3] Çalık, Zuhal; Çomak, Hasret ve Kutlu, Ayşegül Gökalp (Ed.), (2014), “Yeni Güvenlik Kavramı”, Uluslararası Güvenlik Kongresi, Nisan, 2014, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Yayınları, ss.638-645.
• [4] Brauch, Hans Günter; Brauch, Hans Günter, Liotta, H. Peter, Marquina, Antonio, Rogers, F. Paul ve Selim, Mohammad El-Sayed (Ed.), (2003), Security and Environment Linkages on the Mediterranean Space: Three Phases of Research on Human and Environmental Security and Peace, New York: Springer-Verlag.
• [5] Cabric, Marko, (2015), Corporate Security Management Challenges, Risks, and Strategies, Massachusetts: Elsevier Inc.
• [6] Dedeoğlu, Beril, (2008), Uluslararası Güvenlik ve Strateji, İstanbul: Yeniyüzyıl Yayınları.
• [7] Rothschild, Emma; Buzan, Barry ve Hansen, Lene (Ed.), (2007), What is Security, London: Sage Publications Ltd.
• [8] Çıtak, Emre, (2014), “Yeni Gerçekçilik ve Güvenlik”, Emre Çıtak ve Osman Şen (Ed.), Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Teorik Değerlendirmeler, İstanbul: Röle Akademik Yayıncılık, ss. 33-46.
• [9] Şöhret, Mesut; Çomak, Hasret ve Kutlu, Ayşegül Gökalp (Ed.), (2014), “Kopenhag ve Aberystwyth Ekolleri Çerçevesinde 21. Yüzyılda Güvenliğin Değişen Kapsamı ve Boyutu”, Uluslararası Güvenlik Kongresi, Nisan, 2014, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Yayınları, ss.638-645.
• [10] Booth, Ken, (2007), Dünya Güvenliği Kuramı, Çağdaş Üngör (çev.), İstanbul: Vefa Yayınları.
• [11] Booth, Ken, (1991), “Security and Emancipation”, Review of International Studies, 17(4), ss.313-326.
• [12] Waever, Ole, (2012), “Security”, Encyclopedia of Global Studies, C. 4, Thousand Oaks, Calif: SAGE Publications, Inc.
• [13] Buzan, Barry, (1983), People, States, and Fear The National Security Problem in International Relations, Sussex: Wheatsheaf Books Ltd.
• [14] Erdoğan, İbrahim, (2013), “Küreselleşme Olgusu Bağlamında Yeni Güvenlik Algısı”, Akademik Bakış, 6(12), ss.265-292.
• [15] Waever, Ole; Flockhart, Trine (Ed.), (2014), “Cooperative Security: A New Concept?”, DIIS Report 2014: 01, Copenhagen: Danish Institute For International Studies, ss. 47-59.
• [16] Williams, D. Paul, (2008), Security Studies: An Introduction, New York: Routledge.
• [17] Malik, Shahin; Hough, Peter, Malik, Shahin, Moran, Andrew ve Pilbeam, Bruce (Ed.), (2015), International Security Studies Theory and Practice, New York: Routledge.
• [18] Baylis, John, (2008), “Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Kavramı”, Uluslararası İlişkiler, 5(18), ss.69-85.
• [19] Çomak, Hasret, (2008), “Avrupa Güvenlik Yapılanmasının Yeni Parametreleri ve Türkiye'nin Durumu” ss.1-14, Erişim Tarihi: 15.04.2017. http://www.bilgesam.org/incele/829/-avrupa-guvenlik-yapilanmasinin-yeni-parametreleri-ve-turkiye%27nin-durumu/#.WSBu8uvyjDc
• [20] Akyıldız, Hüseyin, (2002), Globalleşme Sürecinde Uluslararası Güvenlik Antlaşmalarının Yönü ve Türkiye'nin Geleceği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [21] Kılıç, Barış, (2010), Soğuk Savaş Sonrası Nato’nun Dönüşümü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [22] Faber, Peter, R., (2004), NATO’s Military Transfomation Past, Present, Future, Roma: NATO Defence College Occasional Paper.
• [23] Sandıklı, Atilla, (2012), Teoriler Işığında Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümleri, İstanbul: Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları.
• [24] ICAO, (2017), Annual Report 2017 / The World of Air Transport in 2017. Montreal: ICAO. Erişim Tarihi: 12 Şubat 2019. https://www.icao.int/annual-report-2017/Pages/the-world-of-air-transport-in-2017.aspx
• [25] Button, K. (2008), “The Impacts of Globalisation on International Air Transport Activity”. OECD/ITF Global Forum on Transport and Environment in a Globalising World. 12-12 Kasım 2008, (ss. 1-40). Guadalajara. Erişim Tarihi: 10 Aralık 2018. http://www.oecd.org/greengrowth/greening-transport/41373470.pdf
• [26] IATA, (2015), Annual Review 2015. Miami: IATA. Erişim Tarihi: 12 Şubat 2019. https://www.iata.org/about/Documents/iata-annual-review-2015.pdf
• [27] DHMİ, Havacılık Güvenliği Eğitmen El Kitabı, Erişim Tarihi: 12 Şubat 2019. https://www.dhmi.gov.tr/Lists/DosyaYonetimiList/Attachments/270/HavacilikGuvenligiEgitmenElKitabi.pdf
• [28] IATA, (2017), IATA Annual Review, Erişim Tarihi: 12 Şubat 2019. https://www.iata.org/publications/Documents/iata-annual-review-2017.pdf
• [29] ICAO, (1997), Annex-17 to the Convention on International Civil Aviation: International Standards and Recommended Practices Security Safeguarding International Civil Aviation Against Acts of Unlawful Interference, Montreal: ICAO.
• [30] Gerede, Ender, (2006), “Havacılık Emniyeti ve Havacılık Güvenliği Kavramları Arasındaki İlişki ve Farkların Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim, 17(54), ss.26-37.
• [31] Milde, Michael, (2012), International Air Law and ICAO. Netherlands: Eleven International Publishing.
• [32] Bala, Chris, (2010). “Aviation Security: Proactive or Playing Catch-up”, Erişim Tarihi: 17.05.2017, http://www.saa.com.sg/saaWeb2011/export/sites/saa/en/About_Us/downloads/Aviation_Security_Proactive_Playing_Catch_up.pdf
• [33] Andriessen, H., Gulijk Coen Van ve Ale, Ben, (2012), “Human Factors In Layers Of Defense In Airport Security”, Safety Science Group, Delft University of Technology, ss.1-8.
• [34] Elias, Bart, (2009), “National Aviation Security Policy, Strategy and Mode-Specific Plans: Background and Considerations for Congress” Congressional Research Service, Erişim Tarihi: 18.05.2017, https://fas.org/sgp/crs/homesec/RL34302.pdf
• [35] Freer, W. D., (1986), “Maturity Brings New Challenges - 1957 to 1976”, Icao Bulletin, Official Mangazine Of International Civil Aviation, September, 41(12), ss.24-26.
• [36] Dempsey, Paul Stephen, (2008), Public International Air Law, Montreal: McGill University.
• [37] Ünlü, Sinem, (2009), 11 Eylül Olaylarının Uluslararası Sivil Havacılık Güvenliğine Etkileri, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [38] Sayın, Ahmet Kenan, (2011), Sivil Havacılık Güvenliğinde Özel Güvenlik Hizmetlerinin Etkinliğinin İncelenmesi, Esenboğa Havalimanı Örneği, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü.
• [39] Uzuner, Ali, (2003), Sivil Havacılık Güvenliği, Ankara: Özen Yayımcılık.
• [40] Sayın, Ahmet Kenan, (2013), “Havalimanı Güvenliği Alanında Özel Güvenlik Hizmetlerinin Sorunları ve Çözüm Önerileri; Malatya Havalimanı Örneği”, 3. Ulusal Özel Güvenlik Sempozyumu, ss.123-132.
• [41] Küçükönal, Hatice, (2001), Havaalanı Güvenliği ve Sabiha Gökçen Uluslararası Havaalanı Güvenlik Sistemi İçin Bir Model Önerisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [42] Kirschenbaum, Alan (Avi), Mariani Michele, Gulijk Coen Van, Rapaport Carmit, Lubasz Sharon, (2012), “Trusting Technology: Security Decision Making at Airports”. Journal of Air Transport Management, 25, ss.57-60.
• [43] Doğan, Hulusi (2004). “İş görenlerin Adalet Algılamalarında Örgüt İçi İletişim ve Prosedürel Bilgilendirmenin Rolü”, Ege Üniversitesi, Akademik Bakış Dergisi, C. 2, S. 2: 69-76.
• [44] Uryan, Yıldırım ve Kaptı, Alican, (2011), “Güvenlik Hizmetlerinde Devlet-Özel Sektör İşbirliği: Metodoloji ve Kriterler” Polis Bilimleri Dergisi, 13(1), ss.156-176.
• [45] Tüzün, İpek KALEMCİ (2007), “Güven, Örgütsel Güven ve Örgütsel Güven Modelleri”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (2), ss.93-118.