Bir Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Gebelerin Gebelikte Yapılan Prenatal Tarama Testlerine İlişkin Görüş ve Tutumlarının İncelenmesi
Yıl 2022,
Cilt: 2 Sayı: 2, 84 - 94, 23.08.2022
Merve Uğurlu
,
Kerime Derya Beydağ
Öz
Amaç: Bu araştırma, gebelerin prenatal tarama testlerine ilişkin görüş ve tutumlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Niteliksel tipteki bu çalışmanın örneklemini, İstanbul ili Ümraniye ilçesindeki bir aile sağlığı merkezine 01.12.2020-01.02.2021 tarihleri arasında başvuran birinci trimesterdeki 10 gebe oluşturmuştur. Veriler, kişisel bilgi formu ve görüşme soruları formu ile elde edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan gebelerin yüksek oranda prenatal tarama testleri hakkında bilgi sahibi oldukları ve sağlık profesyonellerinin verdikleri bilgileri yeterli gördükleri saptanmıştır. Testleri yaptırmanın zorunlu olmadığının bilinmesine karşın gebelerin çoğunun tarama testlerini yaptıracağı saptanmıştır. Tarama testleri sonucunun olumlu çıkması durumunda gebelik sürecinin olumlu etkileneceği fakat risk tespit edilmesi durumunda da gebeliği sonlandırma düşüncesinin olmadığı saptanmıştır. Gebelerin tarama testlerini yaptırma aşamasında randevu ve maliyet sorunları yaşadıkları tespit edilmiştir.
Uygulamada Kullanım: Ebe ve hemşirelerin bu konudaki görevlerini daha efektif bir biçimde yerine getirebilmeleri için bağlı bulunulan kurum ve kuruluşlar tarafından hizmet içi eğitimler planlanması, daha fazla gebenin tarama testleri ve konjenital anomaliler hakkında bilgi sahibi olabilmesi için bu konuda broşürler, TV yayınları ve kamu spotları oluşturulması önerilmektedir
Teşekkür
Araştırmaya katılım sağlayan gebelere teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Akbağ, N., Tokat, M.A., ve Çiçek, Ö. (2020). Non-invaziv prenatal testlerde güncel yaklaşımlar: hemşirelik, danışmanlık ve etik. Jinekoloji -Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 17(1), 301-304
- Aktaş, S. (2018). Riskli gebeliklerde fetal sağlığın değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri, 1, 62-76.
- Barış, M., ve İlkılıç, İ. (2018). Prenatal tarama ve teşhis prosedürlerinin gebe kadınlar, engelliler ve toplum üzerindeki olası etkilerine dair normatif bir değerlendirme. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 23(2), 111-120.
- Bilgin, S., Bıldırcın, F.D., Alper, T., Tosun, M., Çetinkaya, M.B., Çelik, H., Malatyalıoğlu, E., ve Kökçü, A. (2010). Gebelikte uygulanan tarama testlerinin anne anksiyetesine olan etkisi. Journal of Turkish Society of Obstetrics and Gynecology,7 (3), 206-211.
- Desdicioğlu, R., Yıldırım, M., Süleymanova, İ., Atalay, İ., Özcan, M., ve Yavuz, A.F. (2017). Gebe kadınların antenatal testlere yaklaşımını etkileyen faktörler. Ankara Med J, 1, 57‐64.
- Dormandy, E., Mıchıe, S., Hooper, R., ve Marteau, T.M. (2005). Low uptake of prenatal screening for down syndrome in minority ethnic groups and socially deprived groups: A reflection of women’s attitudes or a failure to facilitate in for med choices? Int J Epidemiol, 34(2), 346-352
- Ekelin, M., Crang-Svalenius, E., ve Dykes, A.K.(2004). A qualitative study of mothers’ and fathers’ experiences of routine ultrasound examination in Sweden. Midwifery, 20(4), 335-344.
- Ergün, P., Köken, G.N., Coşar, E., Şahin, F.K., Arıöz, D.T., ve Yılmazer, M. (2011). Gebelerin üçlü tarama testi ve gebelikte yapılan diğer testler hakkındaki bilgi düzeyinin ölçülmesi. TAF Prev Med Bull,10(4), 403-408.
- Georgsson Ohman, S., ve Waldenström, U. (2008). Second-trimester routine ultrasound screening: expectations and experiences ın a nationwide Swedish sample. Ultrasound Obstet Gynecol, 32(1), 15-22.
- Gudex, C., Nielsen, B.L., ve Madsen, M. (2006). Why women want prenatal ultrasound in pregnancy. Ultrasound in Obstetrics and Gynaecology, 27(2), 145-150.
- Jaques, A.M., Sheffıeld, L.J., ve Halliday, J.L. (2005). Informed choice in women attending private clinics to under go first-trimester screening for down syndrome. Prenatal Diagnosis, 25(8), 656-64.
- Karakuş, R. (2015). Gebelerin ikili ya da üçlü testler hakkındaki bilgi düzeyinin araştırılması. jinekoloji -Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 12(5), 174-178.
- Kleinveld, J.H., Timmermans, D.R., Smit, D.J., Ader, H.J., Wall, G., ve Kate, L.P. (2006). Does prenatal screening influence anxiety levels of pregnant women? A longitudinal randomised controlled trial. Prenatal Diagnosis, 26(4), 354-361.
- Kuşkucu, A.Ç. (2010). Fetal kromozom anomalisi tarama testleri. JOPP Derg, 2(2), 55-60.
- Merih, Y.D., İliter, F., Potur, D.C., ve Alioğulları, A. (2018). Prenatal tanı testleri sonrasında riskli gebelik tanısı alan gebelerin sürece yönelik görüşleri. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 4(1), 1-19.
- Mürsel, K., Kadıoğlu, N., Özel, Ş., ve Üstün, Y.E. (2019). Down sendromu için gebelere yapılan prenatal tarama ve tanı testlerinin sonuçları; maliyet analizi. Med J, (1), 108‐114.
- Öner, E. (2017). Gebelerin Gebelikte Yapılan Tarama Testleri Hakkındaki Bilgi, Tutum Ve Davranışlarının İncelenmesi(Tez). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi.
- Öztürk, M. (2014). Gebelikte Ultrasonografi Uygulanan Lohusaların Deneyim Ve Beklentilerinin Belirlenmesi(Tez). İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
- Özgönül, M.L., Sezik, M., Alparslan, D., ve Alimoğlu, M.K. (2020). Bilgilendirmenin non-invaziv prenatal test hakkındaki görüş ve kaygılara etkisinin belirlenmesi. Türkiye Biyoetik Dergisi, 7(2), 34-46.
- Pala, E., Yiğitbaş, K., Alın, M.A., Demirkol, M., Olcar, E.G., Cesur, F.B., Dirican, Ş., Özsavaş, İ., Tuğcan, B., Kantar, F., Baysöz, O., Özel, İ., Altınsoy, M., Çetinkaya, K.F, Karadeniz, P.G., Özkaplan, E., ve Soran, Ö. (2021). Gebelerde prenatal tanı testlerinin ve sonuçlarının farkındalığı: Gaziantep’te yapılan kesitsel bir çalışma. Van Sağlık Biimleri Dergisi, 14(1), 1-6.
- Potur, D.C., Yiğit, F., ve Bilgin, N.Ç. (2009). Anne adaylarının fetal sağlığı değerlendiren testlere yaklaşımının kalitatif incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 80-92.
- Ranji, A., ve Dykes, A.K. (2012). Ultrasound screening during pregnancy in Iran: Womens’ expectations, experiences and number of scans. Midwifery, 28(1), 24- 29.
- Sözen, I. (2018). Prenatal Tarama Testlerinin Maternal Kaygı Düzeyine Etkisi(Tez). İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Kadın Hastalıkları Ve Doğum Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi.
- Türkbay, D., Canpolat, F.E., Derme, T., Altuğ, N., ve Yılmaz, Y.(2020). özel olarak seçilmiş majör konjenital anomalilerin doğumdaki yaygınlığı: Üçüncü basamak bir doğum hastanesinde altı yıllık deneyim. Türk Pediatri Arşivi,55(4), 393-400.
Examination of the Views and Attitudes of Pregnant Women Who Applied to a Primary Care Clinic Regarding Prenatal Screening Tests During Pregnancy
Yıl 2022,
Cilt: 2 Sayı: 2, 84 - 94, 23.08.2022
Merve Uğurlu
,
Kerime Derya Beydağ
Öz
Objectives: This study has been carried out to find out the views and attitudes of pregnant women towards prenatal screening tests.
Methods: The sample of this qualitative study consisted of 10 pregnant women in the first trimester who applied to a primary care clinic in Ümraniye district of İstanbul between 01.12.2020 and 01.02.2021. The data were obtained with the personal information form and the interview questions form. Content analysis method was used to analyze the data.
Results: It was found out that the pregnant women who participated in the study had a high level of knowledge about prenatal screening tests and that they considered the information provided by health professionals sufficient. Although it is known that it is not compulsory to take the tests, it was noted that most of the pregnant women would have the screening tests. It was observed that if the results of the screening tests were positive, the pregnancy process would be affected positively, however there was no thought of terminating the pregnancy in case of a risk detection. It was noted that pregnant women experienced appointment and cost problems during the screening tests.
Practice Implications: In order for midwives and nurses to fulfill their duties in this regard more effectively, it is recommended to plan in-service trainings by affiliated institutions and organizations, and to create brochures, TV broadcasts and public spots on this subject so that more pregnant women can have information about screening tests and congenital anomalies.
Kaynakça
- Akbağ, N., Tokat, M.A., ve Çiçek, Ö. (2020). Non-invaziv prenatal testlerde güncel yaklaşımlar: hemşirelik, danışmanlık ve etik. Jinekoloji -Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 17(1), 301-304
- Aktaş, S. (2018). Riskli gebeliklerde fetal sağlığın değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri, 1, 62-76.
- Barış, M., ve İlkılıç, İ. (2018). Prenatal tarama ve teşhis prosedürlerinin gebe kadınlar, engelliler ve toplum üzerindeki olası etkilerine dair normatif bir değerlendirme. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 23(2), 111-120.
- Bilgin, S., Bıldırcın, F.D., Alper, T., Tosun, M., Çetinkaya, M.B., Çelik, H., Malatyalıoğlu, E., ve Kökçü, A. (2010). Gebelikte uygulanan tarama testlerinin anne anksiyetesine olan etkisi. Journal of Turkish Society of Obstetrics and Gynecology,7 (3), 206-211.
- Desdicioğlu, R., Yıldırım, M., Süleymanova, İ., Atalay, İ., Özcan, M., ve Yavuz, A.F. (2017). Gebe kadınların antenatal testlere yaklaşımını etkileyen faktörler. Ankara Med J, 1, 57‐64.
- Dormandy, E., Mıchıe, S., Hooper, R., ve Marteau, T.M. (2005). Low uptake of prenatal screening for down syndrome in minority ethnic groups and socially deprived groups: A reflection of women’s attitudes or a failure to facilitate in for med choices? Int J Epidemiol, 34(2), 346-352
- Ekelin, M., Crang-Svalenius, E., ve Dykes, A.K.(2004). A qualitative study of mothers’ and fathers’ experiences of routine ultrasound examination in Sweden. Midwifery, 20(4), 335-344.
- Ergün, P., Köken, G.N., Coşar, E., Şahin, F.K., Arıöz, D.T., ve Yılmazer, M. (2011). Gebelerin üçlü tarama testi ve gebelikte yapılan diğer testler hakkındaki bilgi düzeyinin ölçülmesi. TAF Prev Med Bull,10(4), 403-408.
- Georgsson Ohman, S., ve Waldenström, U. (2008). Second-trimester routine ultrasound screening: expectations and experiences ın a nationwide Swedish sample. Ultrasound Obstet Gynecol, 32(1), 15-22.
- Gudex, C., Nielsen, B.L., ve Madsen, M. (2006). Why women want prenatal ultrasound in pregnancy. Ultrasound in Obstetrics and Gynaecology, 27(2), 145-150.
- Jaques, A.M., Sheffıeld, L.J., ve Halliday, J.L. (2005). Informed choice in women attending private clinics to under go first-trimester screening for down syndrome. Prenatal Diagnosis, 25(8), 656-64.
- Karakuş, R. (2015). Gebelerin ikili ya da üçlü testler hakkındaki bilgi düzeyinin araştırılması. jinekoloji -Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 12(5), 174-178.
- Kleinveld, J.H., Timmermans, D.R., Smit, D.J., Ader, H.J., Wall, G., ve Kate, L.P. (2006). Does prenatal screening influence anxiety levels of pregnant women? A longitudinal randomised controlled trial. Prenatal Diagnosis, 26(4), 354-361.
- Kuşkucu, A.Ç. (2010). Fetal kromozom anomalisi tarama testleri. JOPP Derg, 2(2), 55-60.
- Merih, Y.D., İliter, F., Potur, D.C., ve Alioğulları, A. (2018). Prenatal tanı testleri sonrasında riskli gebelik tanısı alan gebelerin sürece yönelik görüşleri. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 4(1), 1-19.
- Mürsel, K., Kadıoğlu, N., Özel, Ş., ve Üstün, Y.E. (2019). Down sendromu için gebelere yapılan prenatal tarama ve tanı testlerinin sonuçları; maliyet analizi. Med J, (1), 108‐114.
- Öner, E. (2017). Gebelerin Gebelikte Yapılan Tarama Testleri Hakkındaki Bilgi, Tutum Ve Davranışlarının İncelenmesi(Tez). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi.
- Öztürk, M. (2014). Gebelikte Ultrasonografi Uygulanan Lohusaların Deneyim Ve Beklentilerinin Belirlenmesi(Tez). İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
- Özgönül, M.L., Sezik, M., Alparslan, D., ve Alimoğlu, M.K. (2020). Bilgilendirmenin non-invaziv prenatal test hakkındaki görüş ve kaygılara etkisinin belirlenmesi. Türkiye Biyoetik Dergisi, 7(2), 34-46.
- Pala, E., Yiğitbaş, K., Alın, M.A., Demirkol, M., Olcar, E.G., Cesur, F.B., Dirican, Ş., Özsavaş, İ., Tuğcan, B., Kantar, F., Baysöz, O., Özel, İ., Altınsoy, M., Çetinkaya, K.F, Karadeniz, P.G., Özkaplan, E., ve Soran, Ö. (2021). Gebelerde prenatal tanı testlerinin ve sonuçlarının farkındalığı: Gaziantep’te yapılan kesitsel bir çalışma. Van Sağlık Biimleri Dergisi, 14(1), 1-6.
- Potur, D.C., Yiğit, F., ve Bilgin, N.Ç. (2009). Anne adaylarının fetal sağlığı değerlendiren testlere yaklaşımının kalitatif incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 80-92.
- Ranji, A., ve Dykes, A.K. (2012). Ultrasound screening during pregnancy in Iran: Womens’ expectations, experiences and number of scans. Midwifery, 28(1), 24- 29.
- Sözen, I. (2018). Prenatal Tarama Testlerinin Maternal Kaygı Düzeyine Etkisi(Tez). İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Kadın Hastalıkları Ve Doğum Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi.
- Türkbay, D., Canpolat, F.E., Derme, T., Altuğ, N., ve Yılmaz, Y.(2020). özel olarak seçilmiş majör konjenital anomalilerin doğumdaki yaygınlığı: Üçüncü basamak bir doğum hastanesinde altı yıllık deneyim. Türk Pediatri Arşivi,55(4), 393-400.