Üniversite Öğrencilerinde Covid-19 Aşı Okuryazarlığının Aşılanma Üzerine Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 58 - 69, 23.08.2022

Nilhan Töyer Şahin , Tuğba Öz

Öz

Amaç: Bu çalışma üniversite öğrencilerin Covid-19 aşı okuryazarlığının aşılamaya etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu çalışma Kasım 2021 ile Ocak 2022 tarihleri arasında İstanbul'da bir üniversitede ön lisans öğrenimi gören 336 öğrenci ile on-line olarak gerçekleştirildi. Tanımlayıcı Bilgi Formu ve Covid-19 Aşı Okuryazarlığı Ölçekleri ile toplanan veriler, Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 20.0 Programı ile analiz edildi.
Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin %69' u kadın, %31'i erkektir. Aşı okur yazarlığı ölçeğinin; fonksiyonel beceriler alt boyutu skorları 4-16 aralığında değişmekte olup ortalaması 10,78, iletişimsel-eleştirel beceriler alt boyutu ise 8-32 aralığında değişmekte olup ortalaması 21,11’dir. Aşı okuryazarlığı ölçeğinin demografik bilgilere göre değişimi incelendiğinde fonksiyonel beceriler alt boyutunda yaşa göre anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (p<0,05), saptanmıştır. İletişimsel-eleştirel beceriler alt boyutu da demografik bilgilere göre anlamlı düzeyde farklılık göstermemektedir (p>0,05). Fonksiyonel beceriler alt boyutunun yaş gruplarına göre değişimi incelendiğinde farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını tespit etmek için yapılan Tukey testi sonuçlarına göre; 24 yaş ve üzeri kişilerin fonksiyonel beceri düzeyi diğer yaş gruplarından anlamlı derecede daha büyüktür. Aşı kullanma ölçeği alt boyutlarından fonksiyonel beceri alt boyutu ölçeğinin toplu taşıma kullanma durumuna göre anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği görülmüştür. Toplu taşıma kullananların fonksiyonel beceri düzeyi toplu taşıma kullanmayanlardan anlamlı derecede daha yüksektir.
Uygulamada Kullanım: Çalışmaya dâhil edilen öğrencilerin aşılanma oranı %94,9 olup, yüz güldürücü bir sonuca ulaşılmıştır. Toplumun her kesiminde öncelikle sağlık okuryazarlığının daha sonra aşı okuryazarlığının geliştirilmesi ve aşı karşıtlığının önüne geçilmesi önerilerek hedeflenen aşı oranlarına ulaşılması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Pandemi, Üniversite Öğrencileri, Covid-19, Covid-19 Aşısı, Aşı Okuryazarlığı

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Investigation of the Effect of Covid-19 Vaccine Literacy on Vaccination in University Students

Öz

Purpose: The study was conducted to determine the effect of Covid-19 vaccine literacy on vaccination among university students.
Methods: This descriptive study was conducted on-line with 336 students studying at a university in Istanbul between November 2021 and January 2022. Data collected with Descriptive Information Form and Covid-19 Vaccine Literacy Scales were analyzed with the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 20.0 Program.
Results: Of those participating in the research, 69% are women and 31% are men. Vaccine literacy scale; The functional skills sub-dimension scores range from 4-16 with an average of 10.78, while the communicative-critical skills sub-dimension ranges between 8-32 with an average of 21.11. When the variation of the vaccine literacy scale according to demographic information was examined, it was determined that there was a significant difference in the functional skills sub-dimension according to age (p<0.05). The communicative-critical skills sub-dimension also does not differ significantly according to demographic information (p>0.05). When the variation of the functional skills sub-dimension according to age groups is examined, according to the results of the Tukey test to determine which group the difference originates from; The functional skill level of people aged 24 and over is significantly higher than other age groups. It has been observed that the functional skill sub-dimension scale, which is one of the sub-dimensions of the vaccine use scale, differs significantly according to the use of public transportation. The functional skill level of those who use public transport is significantly higher than those who do not use public transport.
Use in Practice: The vaccination rate of the students included in the study was 94.9%, and a satisfactory result was achieved. It is expected that the targeted vaccination rates will be reached by recommending firstly the development of health literacy and then vaccination literacy and prevention of anti-vaccination in every part of the society.

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• 1. Aydın AF. Post-truth dönemde sosyal medyada dezenformasyon: Covid-19 (yeni koronavirüs) pandemi süreci. Asya Studies. 2020;4:76-90.
• 2. Dubé E, Vivion M, MacDonald NE. Vaccine hesitancy, vaccine refusal and the anti-vaccine movement: influence, impact and implications. Expert Rev Vaccines. 2015;14:99-117.
• 3. Aygün E, Tortop HS. Ebeveynlerin aşı tereddüt düzeylerinin ve karşıtlık nedenlerinin incelenmesi. Güncel Pediatri. 2020;18:300-16.
• 4. Ishikawa H, Takeuchi T, Yano E. Measuring functional, communicative, and critical health literacy among diabetic patients. Diabetes Care. 2008;31:874- 79.
• 5. Biasio L R, Bonaccorsi G, Lorini C, Pecorelli S. Assessing COVID-19 vaccine literacy: a preliminary online survey. Hum Vaccin Immunother. 2021;17:1304-12.
• 6. Nutbeam D. Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promot Int. 2000;15:259-67.
• 7. Inoue M, Takahashi M, Kai I. Impact of communicative and critical health literacy on understanding of diabetes care and self-efficacy in diabetes management: a cross-sectional study of primary care in Japan. BMC Fam Pract. 2013;14:40.
• 8. Murphy J, Vallières F, Bentall RP, Shevlin M, McBride O, Hartman TK, McKay R, Bennett K, Mason L, Gibson-Miller J, Levita L, Martinez AP, Stocks TVA, Karatzias T, Hyland P. Psychological characteristics associated with COVID-19 vaccine hesitancy and resistance in Ireland and the United Kingdom. Nat Commun 2021;12: 29.
• 9. Khubchandani J, Sharma S, Price JH, Wiblishauser MJ, Sharma M, Webb FJ. COVID-19 Vaccination Hesitancy in the United States: A Rapid National Assessment. J Community Health. 2021; 46:270-277.
• 10. Salerno L, Craxi L, Amodio E, Lo Coco G. Factors affecting hesistancy to mRNA and viral vector COVID-19 vaccines among college students in Italy. Vaccines. 2021; 9: 927. 11. Lazarus JV, Ratzan SC, Palayew A, et al. A global survey of potential acceptance of a COVID-19 vaccine. Nat Med. 2021; 27: 225-8.
• 12. Neumann-Böhme S, Varghese NE, Sabat I, et al. Once we have it, will we use it a European survey on willingness to be vaccinated against COVID-19. Eur J Health Econ. 2020; 21: 977-82.
• 13. Reiter PL, Pennell ML, Katz ML. Acceptability of a Covid-19 vaccine among adults in the United States: How many people would get vaccinated. Vaccine. 2020; 38: 6500-7.
• 14. İlke Yılmaz H, Turğut B, Çıtlak G, Mert O, et al. People's Perspective on Covid-19 Vaccine in Turkey, Dicle Med J (2021) 48 (3) : 583-594.
• 15. World Health Organization. (2020), Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public, (13.11.2021 tarihinde https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/needextra-precautions/people-at-higher-risk.html adresinden alınmıştır.)
• 16. Özer, M. (2020). Educational policy actions by the ministry of national education in the times of COVID-19. Kastamonu Education Journal, 28(3), 1124-1129.
• 17. WHO. Coronavirus disease (COVID-19): Herd immunity, lockdowns and COVID-19. Accessed May 21, 2021. https://www.who.int/news-room/q-a-detail/herd-immunity-lockdowns-and-covid-19