İstanbul'un Zeyrek bölgesi’nde yer alan; Doğan Tekeli, Sami Sisa, ve Metin Hepgüler’in tasarlamış olduğu İstanbul Manifaturacılar Çarşısı (İMÇ) ve Sedad Hakkı Eldem’in tasarladığı Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) Kompleksleri, 1960'larda Türk çağdaş mimarlığının gelişiminde yaşanan büyük değişimi temsil eden en önemli örneklerin arasında yer aldıkları kabul edilmektedir. Uluslararası Tarzın önceki dönemini karakterize eden tek-monolitik bina eğiliminin aksine, bu iki kompleks, yeni, büyük-anıtsal bina komplekslerinin daha küçük parçalar halinde eklemlendiği yeni bir biçimsel yaklaşım sunmuştur. Bu yaklaşım, tarihsel bağlam olarak eski, geleneksel Türk mahallelerinin daha küçük ölçekteki kentsel dokusuna duyarlı ve içinde çeşitli mimari hassasiyetleri barındıran yeni bir mimari yaklaşımı oluşturmak amaçlı uygun bir strateji olarak algılanmaktadır. Bu makale, İMÇ ve SSK Komplekslerinin görsel karmaşıklıklarını ve yakın çevrelerindeki Zeyrek Mahallesi'nin özgün kentsel dokusunu karşılaştırmalı olarak “fraktal boyut analiz yöntemini” kullanarak ölçmeyi hedeflemektedir. Bu analiz kapsamında bahsi geçen iki farklı mimari kurgu ve mevcut yerleşimin kentsel dokusu, yerleşim planı ölçeğinde ve mimari kurguyu oluşturan “Euclidyen plan çizimleri” şeklinde ifade edilmiştir. Böylelikle çalışma kapsamında; SSK ve İMÇ kompleksleri ile bulundukları kentsel oluşum arasındaki biçimsel ilişkiyi, “planimetrik görsel karmaşıklık ve süreklilik” açısından ele alarak, sayısal olarak ölçmek ve sonrasında ortaya çıkan sonuçlar ışığında yeniden tartışabilmek mümkün olmuştur.
Doğan Tekeli-Sami Sisa-Metin Hepgüler Kentsel doku üzerinde fraktal boyut analizi İMÇ Kompleksi Sedad Hakkı Eldem SSK Kompleksi
Located in the District of Zeyrek in Istanbul, Turkey, the İstanbul Manifaturacılar Çarşısı (İMÇ) or Manifaturacılar Retail Center İstanbul by Doğan Tekeli, Sami Sisa, and Metin Hepgüler, and the Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) or Social Security Agency Complex by Sedad Hakkı Eldem are regarded as two of the most prime examples representing the major shift in the development of Turkish contemporary architecture in the 1960s. As opposed to the trend of single monolithic buildings characterizing the previous era of International Style, these two complexes offered a new formal approach in which new, large building complexes were articulated into smaller fragments. Dubbed as the “small, multipart approach”, this strategy was—and is—perceived as an appropriate strategy to generate new type of architecture considered more sensitive and respectful to the smaller urban fabric of the older, traditional Turkish neighborhood as the historical context. This paper measures this very relationship between architecture and urban fabric by utilizing fractal dimension analysis to calculate the visual complexities of the İMÇ and the SSK Complexes and the urban fabric of District of Zeyrek adjacent to these two complexes, represented in the form of block plan drawings, in a comparative manner. Thus, it is possible to evaluate the formal relationship between these two complexes and the surrounding urban fabric in terms of the visual complexities in a mathematically measurable manner.
Doğan Tekeli-Sami Sisa-Metin Hepgüler Fractal dimension analysis for urban fabric İMÇ Complex Sedad Hakkı Eldem SSK Complex
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | Architecture |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | March 31, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 Volume: 2 Issue: 1 |