Katılım Bankalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerine ARDL Sınır Testi

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 62 - 75, 30.06.2025

Yunus Yılmaz , Yıldız Yildiz

https://doi.org/10.47138/jeaa.1664656

Abstract

Bu çalışma, Türkiye'de katılım bankacılığı ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Özellikle katılım bankacılığının Türkiye ekonomisinin büyümesi üzerindeki etkisini analiz etmek hedeflenmiştir. Çalışmada, 2005: Q4 - 2024: Q1 dönemleri arasında katılım bankacılığının kredi ve toplanan fon verileri ile ekonomik büyüme göstergesi olarak GSYİH verileri analiz edilmiştir. Katılım bankacılığı ile ekonomik büyüme arasındaki uzun dönemli ilişkiyi belirlemek amacıyla, değişkenlerin eşbütünleşik olup olmadığını test etmek için ARDL Sınır Testi uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki nedenselliğin yönünü ve niteliğini incelemek maksadıyla Toda-Yamamoto uygulanmıştır. ARDL Sınır Testi sonuçları, katılım bankalarının sağladığı kredi ve fonların uzun vadede ekonomik büyümeye olumlu ve anlamlı bir katkı sağladığını ortaya koymaktadır. Bu bulgu, katılım bankacılığı faaliyetlerinin zaman içinde sürdürülebilir ekonomik büyümeye katkı sunduğunu göstermektedir. Toda-Yamamoto Nedensellik Testi sonuçları, katılım bankalarının sağladığı krediler ile GSYİH arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisinin var olduğunu göstermektedir. Bu bulgu, katılım bankalarının kredilerinin ekonomik büyümeyi etkilediği gibi, ekonomik büyümenin de katılım bankalarının kredi hacmini etkileyebileceğini ifade etmektedir.

Keywords

Katılım Bankacılığı, GSYİH, ARDL Sınır Testi, Toda-Yamamoto

The Impact of Participation Banks on Economic Growth: ARDL Bounds Test on Türkiye

Abstract

This study investigates the relationship between participation banking and economic growth in Turkey, focusing on the sector's impact on the Turkish economy's development. Using data on the credit and funds collected by participation banks for the period 2005: Q4 to 2024: Q1, along with GDP data representing economic growth, this research employs the ARDL Bounds Test to identify long-term cointegration between the variables. Additionally, the Toda-Yamamoto Causality Test is applied to determine the direction and nature of causality between these variables. The findings of the ARDL Bounds Test indicate that the credits and funds provided by participation banks have a positive and significant impact on economic growth in the long term, highlighting their contribution to sustainable economic development. Furthermore, the Toda-Yamamoto Causality Test results reveal a bidirectional causality between the loans extended by participation banks and GDP. This suggests that not only do participation banks’ loans stimulate economic growth, but economic growth also influences the loan volume of participation banks.

Keywords

Participation Banking, GDP, ARDL Bounds Test, Toda-Yamamoto

References

• Abdul Rashid, H., Yusof, R. M., & Kassim, S. H. (2019). Islamic banking and economic growth: Empirical evidence from Malaysia. International Journal of Business and Society, 20(S1), 1-20.
• Ahmad, I., Abbas, S., & Haq, M. (2019). Impact of Islamic banking on economic growth: Evidence from Pakistan. Journal of Islamic Finance and Banking, 6(2), 75-88.
• Ahmad, R. A. R., & Ariff, M. (2017). Islamic banking and economic growth: The Indonesian experience. International Journal of Monetary Economics and Finance, 10(4), 347-365.
• Ali, M. (2021). Islamic finance: Opportunities and challenges for growth in Western markets. Journal of Islamic Business and Management, 11(2), 87-101.
• Bilgin, M. H., & Ertuğrul, A. M. (2017). Türkiye'deki katılım bankalarının ekonomik büyümeye etkisi: 2005-2015 dönemini kapsayan panel veri analizi. Bankacılar Dergisi, 99(2), 93-106.
• Bocutoğlu, E., & Berber, M. (2013). Genel iktisada giriş. Ekin Yayınevi. Cakir, M. A., & Raei, F. (2016). The role of Islamic banking in economic growth: Evidence from Turkey. Journal of Economic Cooperation and Development, 37(2), 33-60.
• Çağlayan, M., & Yıldırım, D. (2015). Türkiye'deki katılım bankalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: 2000-2014 dönemi. Ege Akademik Bakış, 15(2), 207-216.
• Çetinkaya, H. (2018). Katılım bankacılığında risk yönetimi: Batı Akdeniz bölgesinde ampirik bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demirci, M., & Özdemir, A. (2019). Türkiye'de katılım bankacılığının finansal kalkınma ve ekonomik büyüme üzerine etkileri: 2003-2017 dönemi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38(2), 31-54.
• Demirgüç-Kunt, A., & Huizinga, H. (2000). Financial structure and bank profitability. World Bank Policy Research Working Paper, (2430). https://doi.org/10.7551/mitpress/3001.003.0010
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 49(4), 1057-1072. https://doi.org/10.2307/1912517
• Eğilmez, M., & Kumcu, E. (2006). Ekonomi politikası. Remzi Kitabevi.
• Erdem, E. (2013). Para banka ve finansal sistem. Detay Yayıncılık.
• Erdem, F., & Yıldırım, B. (2014). Türkiye'deki katılım bankalarının ekonomik büyümeye etkisi: 2005-2012 dönemini kapsayan panel veri analizi. Bankacılar Dergisi, 96(3), 47-62.
• Erdem, M., & Göksu, A. (2020). Türkiye’de katılım bankalarının ekonomik büyümeye etkisi. İslami İktisat ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 25-46.
• Erdoğan, S., Kıratlı, N., & Göktaş, Ö. (2017). Türkiye'de katılım bankacılığının ekonomik büyümeye etkileri: Finansal istikrar bağlamında bir değerlendirme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 49(1), 101-122.
• Ghosh, S. (2015). Islamic banking: A study on its contribution to economic growth. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(1), 173-179.
• Gökgöz, F., Taşdemir, Y., & Ersin, Ö. (2018). Türkiye'de katılım bankacılığının finansal kalkınma ve ekonomik büyüme üzerine etkileri. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(17), 1-18. https://doi.org/10.11616/asbed.v18i41997.505885
• Haq, M., Abbas, S., & Ahmad, I. (2019). Impact of Islamic banking on economic growth: Evidence from Pakistan. Journal of Islamic Finance and Banking, 6(2), 75-88.
• Hassan, M. K., Sanchez, B., & Yu, J. (2018). Islamic banking and economic growth: The case of Saudi Arabia. Journal of King Abdulaziz University: Islamic Economics, 31(1), 59-73.
• Karahan, A., & Karagöz, K. (2015). Türkiye'deki katılım bankacılığının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: 2000-2013 dönemi. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 77-95.
• Karahan, H., & Ersoy, H. (2016). Faizsiz finansın temel prensipleri ile Türkiye’de reel kesimde kullanılması. Maliye ve Finans Yazıları, (105), 93-114. https://doi.org/10.33203/mfy.312137
• Khalid, N., Suhadak, S., & Fahmi, M. (2021). The impact of Islamic banking on economic growth: Evidence from Indonesia. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, 7(1), 21-35.
• Khan, M. F., & Bhatti, M. I. (2008). Islamic banking and finance: A study of issues and challenges. Journal of Islamic Economics and Finance, 10(4), 95-110.
• Khoutem, B. J., & Nedra, B. A. (2012). Islamic participative financial intermediation and economic growth. Journal of Islamic Economics, Banking and Finance, 8(3), 43-59.
• Mankiw, N. G. (2014). Principles of Economics. Cengage Learning.
• Mustafa, M. K., Rahman, M., & Islam, M. A. (2018). The effect of Islamic banking on economic growth: A panel cointegration analysis for Bangladesh. International Journal of Islamic Finance, 5(1), 32-45.
• Pehlivan, P. (2016). Türkiye’de katılım bankacılığı ve bankacılık sektöründeki önemi. Selçuk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(31), 296-324. https://doi.org/10.30976/susead.302169
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326. https://doi.org/10.1002/jae.616
• Sole, J. A. (2007). Introducing Islamic banks into conventional banking systems. https://doi.org/10.2139/ssrn.1007924
• Türkiye Katılım Bankaları Birliği [TKBB]. (2022). Katılım bankaları 2022 yılı faaliyet raporu. https://yonetim.tkbb.org.tr/upload/Kat%C4%B1l%C4%B1m%20Bankalar%C4%B1%202022.pdf
• Yardımcı, P. (2006). İçsel büyüme modelleri ve Türkiye ekonomisinde içsel büyümenin dinamikleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2006(1), 96-114.
• Yılmaz, B., & Yılmazer, E. (2020). Katılım bankacılığı ve ekonomik büyüme: Türkiye üzerine zaman serisi analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(3), 665-680.
• Yunus, M., & Moingeon, B. (2010). Building social business models: Lessons from the Grameen experience. Long Range Planning, 43(2-3), 308-325. https://doi.org/10.1016/j.lrp.2009.12.005