TÜRKİYE’DE YENİLENEBİLİR ENERJİ TÜKETİMİ VE ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 20 - 38, 26.03.2022

Melike Çetinbakış , Şeyma Şahin Kutlu

https://doi.org/10.46959/jeess.1026396

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de yenilenebilir enerji tüketimi ve çevresel sürdürülebilirliğin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada ARDL sınır testi yaklaşımı kullanılmış ve 1988-2019 dönemini kapsayan yıllık veri setinden yararlanılmıştır. Çalışmada kullanılan değişkenler; GSYİH, nihai tüketim harcaması, doğrudan yabancı yatırımlar, karbondioksit emisyonu ve yenilenebilir enerji tüketimi şeklindedir. Analiz bulguları, uzun dönemde nihai tüketim harcaması, doğrudan yabancı yatırımlar ve yenilenebilir enerji tüketiminin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin pozitif olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte uzun dönem katsayıları itibariyle, karbondioksit emisyonunun ekonomik büyüme üzerindeki etkisi negatif olarak raporlanmış ve elde edilen sonuç istatistiki olarak anlamlı bulunmamıştır. Kısa dönemde nihai tüketim harcaması, doğrudan yabancı yatırımlar ve yenilenebilir enerji tüketiminin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi pozitif ve istatistiksel açıdan anlamlıdır. Aynı zamanda karbondioksit emisyonu ekonomik büyüme üzerinde istatistiksel açıdan anlamlı ve negatif etkide bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Sürdürülebilirlik, Ekonomik Büyüme, Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Türkiye, ARDL

THE EFFECT OF RENEWABLE ENERGY CONSUMPTION AND ENVIRONMENTAL SUSTAINABILITY ON ECONOMIC GROWTH IN TURKEY

Öz

This study explored the impact of renewable energy consumption and environmental sustainability on economic growth in Turkey. For this purpose, the study used the ARDL boundary testing approach and leveraged the annual data set covering the 1988-2019 period. The variables used in the study are; GDP, final consumption expenditure, foreign direct investment, carbon dioxide emission and renewable energy consumption. The analysis results show that the impact of final consumption expenditures, foreign direct investments and renewable energy consumption on economic growth is positive both in the short term and in the long term. However, it has been determined that carbon dioxide emissions affect economic growth only in the short term. The results obtained from the study emphasize the importance of sustainable economic growth in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Environmental Sustainability, Economic Growth, Renewable Energy Consumption, Turkey, ARDL.

Kaynakça

• Ahmed, Z., Ahmad, M., Rjoub, H., Kalugina, O. A., Hussain, N. (2021) “Economic Growth, Renewable Energy Consumption, and Ecological Footprint: Exploring the Role of Environmental Regulations and Democracy in Sustainable Development.” Sustainable Development, Wileonlinelibrary (September):1–11. doi: 10.1002/sd.2251.
• Akadiri, S., Adebayo, T. S. (2021) ‘‘Asymmetric Nexus among Financial Globalization, Non-Renewable Energy, Renewable Energy Use, Economic Growth, and Carbon Emissions: Impact on Environmental Sustainability Targets in India’’, October 2021, Environmental Science and Pollution Research, DOI:10.1007/s11356-021-16849-0.
• Akalp, F. M. (2019) ‘‘Yenilenebilir Enerji Tüketimi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki; Türkiye Örneği’’, T.C. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Akdoğan, T. (2019) “Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Co2 Emisyonu ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Seçilmiş G20 Ülkeleri”, Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Alper, A., Oguz, O., (2016) ‘‘The Role of Renewable Energy Consumption in Economic Growth: Evidence from Asymmetric Causality’’, Renew. Sustain. Energy Rev. 60: 953–959.
• Apaydın, Ş., Güngör, A., Taşdoğan, C. (2019) ‘‘Türkiye’de Yenilenebilir Enerj, Tüketiminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Asimetrik Etkileri’’, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (1), https://dx.doi.org/10.30798/makuiibf.505104.
• Armeanu, D.S., Vintila, G. and Gherghina, S.C., (2017) ‘‘Does Renewable Energy Drive Sustainable Economic Growth? Multivariate Panel Data Evidence for EU-28 Countries’’, Energies 10 (381), http://dx.doi.org/10.3390/en10030381.
• Asongu, S.A., 2017. Comparative Sustainable Development in Sub-Saharan Africa. MPRAPaper No. 85487.
• Bhattacharya, M., Paramati, S.R., Ozturk, I. and Bhattacharya, S., (2016) ‘‘The Effect of Renewable Energy Consumption on Economic Growth: Evidence from Top 38 Countries’’, Appl. Energy 162: 733–741.
• Bozkurt, C., and Destek, M. A. (2015) ‘‘Renewable Energy and Sustainable Development Nexus in Selected OECD Countries’’, International Journal of Energy Economics and Policy, 5(2): 507-514.
• Çandarlı M. ve Unakıtan G (2021) ‘‘Yenilenebilir Enerji Kullanımının Sürdürülebilir Ekonomik Büyümeye Etkisi’’, Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences. 2021: 07.
• Çetin, M. and Sezen, S. (2018) “Yenilenebilir ve Yeni̇lenemeyen Enerji Tüketi̇mi̇, Ekonomi̇k Büyüme ve Karbondi̇oksi̇t Salınımı Arasındakı̇ İli̇şki̇: Bi̇r SVAR (Yapısal Var) Anali̇zi̇” Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (March): 136–57, doi: 10.11611/yead.385401.
• Dike, S., and Sam Dike, V. N. (2016) “Decoupling Energy Development, Economic Growth and Environmental Sustainability in African States: The Tradeoffs”, International conference on Energy, Environment and Economics, 16-18 August 2016: 186–95.
• Dogan, E., Sebri, M., and Turkekul, B. (2016) ‘‘Exploring the Relationship between Agricultural Electricity Consumption and Output: New Evidence from Turkish Regional Data’’ Energy Policy, 95: 370-377.
• Doǧan, I., Tülüce, N. S., Asker, E. ve Gürbüz, S. (2014) “The Dynamic Effects of Renewable Energy on Economic Growth.” IREC 2014 - 5th International Renewable Energy Congress (March 2014). doi: 10.1109/IREC.2014.6826908.
• Joseph, T. E. and Charles, A. C. (2021) “Renewable Energy Consumption, Environmental Sustainability, and Economic Growth in Developing Countries”, Asian Bulletin of Energy Economics and Technology 6(1): 43–49. doi: 10.20448/journal.507.2021.61.43.49.
• Felix, R. (2020) “Renewable Energy Contribution to Economic Growth in OECD Countries.” İzmir Sosyal Bilimler Dergisi/İzmir Journal of Social Sciences 1(2): 86–93.
• Fotourehchi, Z. (2017) ‘‘Clean Energy Consumption and Economic Growth: A Case Study for Developing Countries’’, International Journal of Energy Economics and Policy, 7(2): 61-64.
• Kılıç, N. Ö. ve Açdoyuran, B. (2018) “Yenilenebilir Enerji Kullanımı ve Co2 Salınımının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Amerika Örneği”, in İksad II-International Conference on Sciences 2018. Gaziantep, Türkiye: 02–11.
• Marinas, M. C., Dinu, M., Socol, A. G., and Socol, C. (2018) ‘‘Renewable Energy Consumption and Economic Growth. Causality Relationship in Central and Eastern European Countries’’, PLOS One, 13(10): 1-8.
• Nathaniel, S.P., Iheonu, C.O. (2019) ‘‘Carbon Dioxide Abatement in Africa: The Role of Renewable and Non-Renewable Energy Consumption’’, Sci. Total Environ. 679: 337–345.
• Neagu, O., Haiduc, C. and Anghelina, A. (2021) “Does Renewable Energy Matter for Economic Growth in Central and Eastern European Countries? Empirical Evidence from Heterogeneous Panel Cointegration Analysis”, Studia Universitatis, Vasile Goldis, Arad – Economics Series 31(1):34–59. doi: 10.2478/sues-2021-0003.
• Nguyen, K.H. and Kakinaka, M., (2019) ‘‘Renewable Energy Consumption, Carbon Emissions, and Development Stages: Some Evidence from Panel Cointegration Analysis’’, Renew. Energy 132: 1049–1057.
• Pearson, S. (2021) “The Effect of Renewable Energy Consumption on Economic Growth in Croatia.” Zagreb International Review of Economics and Business 24(1): 113–26. doi: 10.2478/zireb-2021-0006.
• Pesaran, M., Hashem, S.Y. and Smith, R. J. (2001) “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16(3): 289-326.
• Qudrat-Ullah, H. and Nevo, C. M. (2021) “The Impact of Renewable Energy Consumption and Environmental Sustainability on Economic Growth in Africa.” Energy Reports 7(June): 3877–86. doi: 10.1016/j.egyr.2021.05.083.
• Shakouri, B. and Yazdi, S. K. (2017) ‘‘Causality between Renewable Energy, Energy Consumption, and Economic Growth’’, May 2017, Energy Sources. Part B Economics, Planning and Policy 12(4): 1-8, DOI:10.1080/15567249.2017.1312640.
• Šimelytė, A., and Dudzevičiūtė, G. (2017) “Consumption of Renewable Energy and Economic Growth.” in Contemporary Issues in Business, Management and Education.
• Sorrell, S. (2010) “Energy, Economic Growth and Environmental Sustainability: Five Propositions.” Sustainability 2(6):1784–1809. doi: 10.3390/su2061784.
• Şen, A (2010) ‘‘Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: İspanya Örneği’’, İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Tafti, M. A. D. and Mottaghitalab, A. (2017) ‘‘Renewable Energy Consumption and Its Impact on Economic Growth of OPEC Members’’, International Journal of Chemoinformatics and Chemical Engineering, 6(1): 39–47.
• Taghvaee, V. M., Shirazi, J. K., Boutabba, M. A. and Aloo, A. S. (2017) “Economic Growth and Renewable Energy in Iran”, Iranian Economic Review 21(4): 789–808. doi: 10.22059/ier.2017.64081.
• Tanrıseven, K. (2018) ‘‘Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Örneği’’, T.C. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi.
• Tiep L. T., Huan N. Q. and Hong, T. T. T. (2020) “The Impact of Renewable Energy on Sustainable Economic Growth in Vietnam” International Journal of Energy Economics and Policy 10(6): 359–69. doi: https://doi.org/10.32479/ijeep.10345.
• Yikun, Z., Gul, A., Saleem, S. and Shabbir, M. S. (2021) ‘‘The Relationship between Renewable Energy Sources and Sustainable Economic Growth: Evidence from SAARC Countries’’, July 2021Environmental Science and Pollution Research 28(1): 1-10, DOI:10.1007/s11356-021-12795-z.
• Yüksel Yıldırım, C. (2019) ‘‘Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme: Granger Nedensellik Yaklaşımı, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 4(9): 119-145.