Dezavantajlı Gruplar Açısından Yoksulluk Profilleri

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 80 - 101, 08.07.2022

Tuncay Güloğlu Gülhan Güven Çepni

Öz

Toplum genelinin; eğitim, istihdam, sermaye, sağlık, bilgi ve toplum desteği gibi kaynaklara erişiminin serbest olmasına karşın, bazı bireylerin çeşitli nedenlere bağlı olarak kaynaklara erişiminin kısıtlanması durumu dezavantajlılık olarak ifade edilmektedir. Bununla beraber yaş, cinsiyet, eğitim, istihdam halinde olup olmama hali, mekânsal nedenler ve topluma özgü kriterler bazı bireyleri dezavantajlı grup içerisine dahil olmasına neden olmaktadır. Dezavantajlı grupların sınıflandırılması konusunda evrensel bir uzlaşı bulunmamakta ve toplumsal, iktisadi ve kültürel bakış açılarına göre, ülkeden ülkeye farklılaşmaktadır. Bu çerçevede çocuklar, gençler, yaşlılar, engelliler, kadınlar, eşcinseller veya azınlıklara yönelik ayrımcı tutumlar bireylere dezavantajlılık özelliği kazandırmaktadır. Yoksulluk dezavantajlılığın en temel özelliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Dezavantajlı grup içerisinde yer alan bireyler sahip oldukları özellikler (cinsiyet, yaş, ırk vb.) ve birçok etkene bağlı olarak yoksulluğu farklı şekillerde yaşamakta ve sosyal dışlanmaya maruz kalmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de dezavantajlı olarak belirlenen grupların yoksulluklarını ele alarak rapor ve istatistikler yardımıyla literatüre katkı sağlamaktır. Çalışmada yoksulluk ve dezavantajlılık kavramları açıklanmış ve dezavantajlı grupların kimlerden oluştuğu ifade edilmiştir. Son olarak çalışmanın ana konusunu oluşturan dezavantajlı gruplar içerisinde yer alan; kadın, çocuk, yaşlı, engelli ve eski hükümlü yoksulluğu, TÜİK, Eurostat verileri, UNICEF raporları ve güncel araştırma raporları yardımıyla değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

dezavantajlı gruplar, yoksulluk, Dezavanjlılık

Kaynakça

• Acu, C. (2021). Mülteci Çocuklar ve Çocuk İşçiliği.https://www.indyturk.com/node/376211/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/m%C3%BClteci-%C3%A7ocuklar-ve-%C3%A7ocuk-i%C5%9F%C3%A7ili%C4%9Fi. (Erişim Tarihi: 10.04.2022).
• Ak, M. & Közleme, O. (2017). Yaşlı Yoksulluğu. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt: 3. Sayı: 2. (197-208).
• Ak, Y. (2019). Çoklu Bir Dezavantajlılık Olarak Engelli Yoksulluğu: Türkiye Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi Anabilim Dalı. İstanbul.
• Aksan. G. (2009). Yoksulluk ve Yoksulluk Kültürünün Toplumsal Görünümleri. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Aktan, C. C. & & Vural, İ. Y. (2002). Yoksulluk: Terminoloji. Temel Kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri, Coşkun Can Aktan (Ed.), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayınları.
• Alptekin, D. (2014). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Örüntüsünde Kadının Yoksulluğu ve Yoksunlukları. Topçuoğlu, A., Aksan, G. ve Alptekin, D. (Der.). Yoksulluk ve Kadın. Kayhan Matbaacılık. İstanbul (15-33).
• Altay, A. & Aslanpay, E. (2016). Kadın Yoksulluğunu Anlamak: Türkiye’ye İlişkin Bir Değerlendirme. KARATAHTA İş Yazıları Dergisi Sayı: 4/ Nisan 2016 (s: 1-30)
• Altunsu Sönmez, Ö. & Gülçek, Y. (2021). Pandemi Sürecinde Evlerimizin Hizmetkarları Gündelikçi Kadınlar. Başaran, E. ve Alkın, R.C. (Ed.). Pandemi Süresinde Dezavantajlı Gruplar. NEÜ Yay. (225-274).
• Arpat, B. & Bertan, B. (2019). Dezavatajlı Grupların İş Sağlığı ve Güvenliği. Yasım, Y. K. (Ed.). İşgücü Piyasasında Dezavantajlı Kesimler. Türk Metal Sendikası Eğitim ve Araştırma Merkezi. Ankara. (215-239).
• Arslan Tomas, S. (2020). İş Kazaları Sonrası Psikososyal Hizmet Gereksinimlerinin Güçlendirme Yaklaşımı Çerçevesinde İncelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). T.C. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Ankara
• Aydın, K. & Güloğlu, T. (2011). Türkiye’de Nispi Yoksulluğun Sosyo-Ekonomik Analizi. Sosyal Siyaset Konferansları. Sayı: 60. (89-118).
• Barrett, R. (2010). Disadvantaged Groups İn The Labour Market. Economic & Labour Market Review. Vol 4. No 6. June 2010
• Barry, B. (2017). Sosyal Adalet Neden Önemlidir. Kılıç, E. (Çev.). Koç Üniversitesi Yayınları. İstanbul.
• Cengiz, İ. (2018). Türk Sosyal Güvenlik Sistemi İçerisinde Yaşlılara Yönelik Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmetler. Sosyal Güvenlik Dergisi (Journal of Social Security). 8(2). 23-40
• Child Poverty Facts And Figures. https://cpag.org.uk/child-poverty/child-poverty-facts-and-figures. (Erişim Tarihi: 09.04.2022).
• ÇSGB. (2017-2023). Çocuk İşçiliği ile Mücadele Ulusal Programı. ÇSGB Çalışma Genel Müdürlüğü.
• Derin Yoksulluk Ağı. Türkiye’de Çocuk Yoksulluğu. https://derinyoksullukagi.org/raporlar/turkiyede-cocuk-yoksullugu/. (Erişim Tarihi: 09.04.2022).
• Desarrollo, M.Y. (2004). Understanding Poverty From A Gender Perspective. Women and Development Unit..
• DPT. (2001). Gelir Dağılımının İyileştirilmesi ve Yoksullukla Mücadele Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. Ankara.
• Duclos, J. Y. & Gregoire, P. (2002). Absolute and Relative Deprivation and the Measurement of Poverty. Review of Income and Wealth, 48(4), 471-492.
• Durmaz, Ş. (2017). Engellilik ve İşgücü Piyasası İlişkisi. Bartın Üniversitesi. İ.İ.B.F. Dergisi Yıl: 2017 Cilt: 8 Sayı: 15. (249-276).
• Durmaz, Ş. (2019). Bir Dezavantajlılık Olarak Eski Hükümlülük Hali. Yasım, Y. K. (Ed.). İşgücü Piyasasında Dezavantajlı Gruplar. Türk Metal Sendikası Eğitim ve Araştırma Merkezi. Ankara. (165-198).
• Ebbinghaus, B., Nelson, K., & Nieuwenhuis, R. (2019). Poverty in old age. In B. Greve (Ed.), Routledge International Handbook of Poverty. New York, NY: Routledge (pp. 257–267).
• Ecevit, Y. (2003). Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çalışılabilir?. C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi. 25(4). (83-88).
• Engelliler Hakkında Kanun. T.C. Resmî Gazete. 1.7.2005. 5378. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378-20130425.pdf. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• Erbil Erdugan, F. (2010). Türkiye’de Özürlü Yoksulluğu ve Mücadele Politikalarının Değerlendirilmesi: Ankara-Keçiören Örneği. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayın No:50 Ankara. Kasım.
• Erdem, T. (2009). Yoksulluk. T. Erdem (Ed.). Feodaliteden Küreselleşmeye. (2. baskı). içinde (309-345). Ankara: Lotus Yay.
• Ergüden, A.D. (2008). Sosyal Dışlanma Açısından Bedensel Engelli Bireylerin Yaşantılarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara.
• Erusta, M. (2016). Türkiye’de Eski Hükümlülere Yönelik Sosyal Politikalar. T.C. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya.
• European Institute For Gender Equality. Disadvantaged Groups. https://eige.europa.eu/thesaurus/terms/1083. (Erişim Tarihi: 14.03.2021).
• EUROSTAT. (2010-2020). At-Risk-Of Poverty Rate By Detailed Age Group - EU-SILC Survey. https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi120/default/table?lang=en. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• EUROSTAT. (2020) At-Risk-Of-Poverty Rate By Sex. https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi010/default/table?lang=en. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• Gençtürk, Z. & Korkmaz, A. (2019). Eski Hükümlü Bireylerin İşgücü Piyasasına İlişkin Görüşleri Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. C.24. S.2. (369-384)
• Göçoğlu, V. (2015). Dezavantajlı Gruplar Üzerinde Yapılan Bir Kamu Politikası Sonlandırmasının Analizi: Eski Hükümlülerin Özel Sektördeki İstihdam Zorunluluğunun Kaldırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt: 8 Sayı: 36
• Gökbayrak, Ş. (2006). Uluslararası Göçler ve Kadın Emeği. Çalışma Ortamı Dergisi, Sayı: 86. https://sosyalpolitika.fisek.org.tr/uluslararasi-gocler-ve-kadin-emegi/. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• Gönülaçan, A. (2016). Engelli İstihdamına Yönelik İşveren Tutumları: Trabzon Örneği. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt:16. Yıl:16. Sayı: 3. (111-130).
• Haitz, N. (2015). Old-Age Poverty in OECD Countries and the Issue of Gender Pension Gaps. CESifo DICE Report 2/2015 (June).
• Hoban, D. (2019). Yoksulluk ve Sosyal Dışlanmanın Boyutları: İstanbul-Küçükçekmece Örneği. T.C. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Edirne. Türkiye.
• Hong, S. (2004). Access To Higher Education For Disadvantaged Groups in China A Summary Report. Chinese Education And Society, Vol. 37, No. 1, January/February 2004, Pp. 54–71.
• Ingstad, B. & Eide, A.H. (2011). Disability And Poverty: A Global Challenge. Policy Press.
• İlhan Tunç, A. (2009). Kız Çocuklarının Okula Gitmeme Nedenleri Van İli Örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt: V1, Sayı:I, 237-269 http://efdergi.yyu.edu.t
• İŞKUR. (2020). İstatistik Yıllıkları. https://www.iskur.gov.tr/kurumsal-bilgi/istatistikler/ (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• Kabakçı Karadeniz, H. (2017). Yoksulluğun Nedenleri. Özdemir, Ç ve İslamoğlu, E. (Ed.). Gelir Dağılımı ve Yoksulluk. Seçkin Yay. Ankara. (161-180).
• Karadeniz, O. (2012). Dünya’da ve Türkiye’de İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları ve Sosyal Koruma Yetersizliği. Çalışma ve Toplum, 2012/3 Korkusuz, R. & Uğur, S. (2016). Sosyal Güvenlik Hukuku. Bursa: Ekin Yay.
• Körükmez, L. (2008). Kent Yoksulluğu ile Mücadelede Kadınların Geliştirdiği Stratejiler ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri. Nuriye Oktik (Ed.), Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları İçinde (S. 207–244). İzmir: Yakın Kitabevi
• Limanlı, Ö. (2020). Türkiye’de Çocuk Yoksulluğu: Bir Yeniden Değerlendirme. Journal of Research in Economics. 4 (2). (158-173). https://dergipark.org.tr/tr/pub/jore/issue/57308/813485. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• Mayer, S. E. (2003). What İs A Disadvantaged Group? Effective Communities Project. Minneapolis, MN.
• Metin. B. (2014). Yoksullukla Mücadeleye İnsan Hakları Açısından Bakmak: Amartya Sen’in Kapasite (Capability) Yaklaşımı Temelinde Bir Değerlendirme. Journal of Yasar University. 9(36). (6261- 6380)
• Mitra, S., Posarac, A. & Vick, B. (2011). Dısabılıty And Poverty In Developıng Countrıes:A Snapshot From The World Health Survey. The World Bank Social Protection and Labor Unit
• OECD. (2021). Child Poverty. Oecd Famıly Database.
• http://www.oecd.org/els/family/database.htm. (Erişim Tarihi: 09.04.2022).
• OECD.Stat. (2015). Child Well-Being Child (0-17) Income Poverty Rates. https://stats.oecd.org/ (Erişim Tarihi: 09.04.2022).
• OECD. Stat. (2014). Children(1-15) Deprived Of Basic Nutrition. https://stats.oecd.org/ (Erişim Tarihi: 09.04.2022).
• Oktik, N. (2008). Yoksulluk Olgusuna Kavramsal ve Kuramsal Bakış. Oktik, N. (Der.). Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları. (21-56).
• Özdemir, M.Ç. (2017). Yoksulluğun Ölçüm Yöntemleri. M.Ç. Özdemir ve E. İslamoğlu (Ed.). Gelir Dağılımı ve Yoksulluk. (2. Baskı). içinde (183-208). Ankara: Seçkin Yay.
• Özer, Y.E. & Çolak, M. (2015). Yoksulluk, Dezavantajlı Grup ve Suç İlişkisine Yönelik Bir Alan Araştırması: İzmir Kadın Sığınma Evleri Örneği. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 29 Sayı: 3. (479-491).
• Pinilla Roncancio. M. (2015). Disability And Poverty: Two Related Conditions.A Review Of The Literature. Revista de la Facultad de Medicina, vol. 63, núm. 1 Sup, 2015. (113-124).
• Resmi Gazete. 31 Mart 2018. Türkiye İş Kurumundan: Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Eski Hükümlü veya Terörle Mücadelede Malul Sayılmayacak Şekilde Yaralananların İşçi Olarak Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180331-11.htm. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• Sastry, T.S.N. (2012). Human Rıghts Of Vulnerable & Dısadvantaged Groups Course Book – Iı. Registrar, University Of Pune. Ganeshkhind Pune - 411 007.
• Sayar Özkan, G. (2016). Yoksulluğun Kavramsal Çerçevesi İçinde Kadın. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi. 10.21798/Kadem.2017225032. (106-119).
• Seçen, K. G. (2021). Eski Hükümlülerin Toplumla Bütünleşmeleri Üzerine Sosyolojik Bir Analiz. Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Sosyoloji Ana Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara.
• Şeker, A. & Kurt, G. (2018). Bir Sosyal Politika Alanı Olarak Yaşlılık ve Sosyal Hizmet Uygulamaları. Nüfusbilim Dergisi. Turkısh Journal Of Populatıon Studıes . 40. (7-30).
• Şener, Ü. (2009). Kadın Yoksulluğu. Tepav Yayınları Değerlendirme Raporu. (Erişim Tarihi: 10.04.2022).
• Şenses. F. (2017). Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk. İstanbul: İletişim Yay.
• T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2011). Dünya Engellilik Raporu.
• https://static.ohu.edu.tr/uniweb/media/portallar/engelsizuniversite/duyurular/1345/diwnu3i5.pdf. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• T.C. 100. Yıl Türkiye Planı. On Birinci Kalkınma Planı (2019-2013) (2018). Kalkınma Bakanlığı Yaşlanma Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Yayın No: Kb: 3018 - Öik: 799
• Tekdemir, N. ve Yılmaz, H.H. (2020). Türkiye ve Avrupa Ülkelerinde Çocuk Yoksulluğunun Belirleyicileri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt: 53, Sayı: 3. (1075-1104). DOI: 10.30964/auebfd.740321, E-ISSN: 2458-8342, P-ISSN: 1301-3718
• Tire, O. (2017). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından Türkiye’de Kadın Yoksulluğu. Mavi Atlas. 5(1). (97-112).
• Tokol, A. (2019). Engellilere Yönelik Sosyal Politikalar. Tokol, A. Ve Alper, Y. (Ed.). Sosyal Politika. Bursa: Dora Yay.
• TÜİK. (2020). İstatistiklerle Yaşlılar. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• TÜİK. (2020). İstatistiklerle Çocuk. https://www.tuik.gov.tr/. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• TÜİK. (2021). Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri. https://www.tuik.gov.tr/. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• Türkan, M. Ve Sezer, S. (2017). Yaşlı Yoksulluğunun Yarattığı Sosyal ve Psikolojik Sorunlar: Muğla Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt: 4. Sayı: 4 (Sf. 35-57).
• TÜSİAD. (2000). Türkiye’de Bireysel Gelir Dağılımı ve Yoksulluk: Avrupa Birliği ile Bir Karşılaştırma. TÜSİAD-T/2000-12/295. İstanbul.
• Uluslararası Af Örgütü. (2020). ABD Dünya İzliyor. https://www.amnesty.org.tr/public/uploads/files/ABD%20-%20D%C3%BCnya%20%C4%B0zliyor%20%C3%96zet%5B1%5D.pdf. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• UNICEF. (2016). A Fair Chance For Every Child. UNICEF. https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/ddea0e8506fd3036276dd622128bca35f7bf7c5f.pdf. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• UNICEF. (2017). Dijital Bir Dünyada Çocuklar. UNICEF. https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/SOWC_2017_SUM_TR.pdf. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• UNICEF. (2022a). A Pratical Guide To Monetary Poverty Analysis. Monetary Child Poverty Analysis Policies.Pdf (Unicef.Org). (Erişim Tarihi: 09.04.2022).
• UNICEF. (2022b). Çocuk Sahibi Olan Ailelerin Üçte İkisi, Salgın Sırasında Gelir Kaybı Yaşadı. https://www.unicef.org/turkey/. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• UNICEF. (2022c). UNICEF: Ukrayna'da Savaştan Kaçan Çocuklar, Artan İnsan Ticareti ve Sömürü Riskiyle Karşı Karşıya. https://www.unicef.org/turkey/. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• UNWOMEN. (2017). UN Women And The World Bank Unveil New Data Analysis On Women And Poverty. https://www.unwomen.org/en/news/stories/2017/11/news-un-women-and-the-world-bank-unveil-new-data-analysis-on-women-and-poverty. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• Up, T. (2013). Dısabılıty, Poverty & Lıvelıhoods. First English Edition United States Agency November 21
• Yakıt, E. & Coşkun, A. (2013). Yoksulluk, Kadın Yoksulluğu ve Hemşirenin Rolü. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 10(2). (30-37).
• Yalçın, S. (2016). Hatay ve Urfa’da Yaşayan Suriyeli Çocukların Eğitim ve Çalışma Durumları. Türkiye'de Çocuk İşçiliği Sorunu: Suriye’den Gelen Mülteciler Sonrası Mevcut Durum ve Çözüm Önerileri. Hayata Destek Konferans Bildirileri. İstanbul
• Yasım, Y.K. (2019). Dezavantajlı Gruplar ve İşgücü Piyasası. Yasım, Y.K. (Ed.). İşgücü Piyasasında Dezavantajlı Gruplar. Türk Metal Sendikası Eğitim ve Araştırma Merkezi. 2. Baskı. Ankara. (1-22).
• Yıldırım, M., Murat, D., & Aca, Z. (2015). Algılanmış Etnik Ayrımcılık Deneyimleri ile Türkiye’de Roman Kadınlar. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 17(2).
• Yıldız Başdoğan, S. (2019). Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar. Tokol, A. Ve Alper, Y. (Ed.). Sosyal Politika. (416-432). Bursa: Dora Yay
• Yılmaz, A. T. (2016). Türkiye İş Kurumu Tarafından Dezavantajlı Gruplara Yönelik Uygulanan Mesleki Eğitim Kurslarının Etkilerinin İncelenmesi ve Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesine Yönelik Öneriler. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü. Ankara.
• Yüksel Arabacı, R. (2017). Yoksulluğun Kavramsal Çerçevesi. M. Ç. Özdemir ve E. İslamoğlu (Ed.). Gelir Dağılımı ve Yoksulluk (2. Baskı). içinde (143-157). Ankara: Seçkin Yay.
• Yüksel Oktay, E., Çölgeçen, H., Karahan, K.K. & Yıldırım, Y.Z. (2019). Bir Dezavantajlı Grup Olan Engellilerin Sosyal Dışlanmalarını Önlemek Üzere Türkiye’de Uygulanan Sosyal Politikalar. 15. Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildirileri. https://bulut.izu.edu.tr/index.php/s/EAoO1UJWP6kawI5#pdfviewer. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
• Whelan, C.T., Maitre, B. & Nolan, B. (2007). Multıple Deprıvatıon And Multıple Dısadvantage In Ireland: An Analysıs Of Eu-Sılc. Polıcy Research Serıes. Number 61. Aprıl.
• Wood, C. & Grant, E. (2010). The Most Effective Way To Tackle Disability Poverty İs By Reducing Costs. Counting The Cost. http://www.demos.co.uk/. (Erişim Tarihi: 30.06.2022).