Yetişkin Öğrenmesinde Andragojik Yaklaşımlar: Otomotiv Sektöründe İş Sağlığı Güvenliği Eğitiminde Oyunlaştırma Uygulamaları

Year 2024, , 396 - 406, 22.12.2024

Sevil Çırakoğlu Kelleci , Sude Nur Civcivoğlu

https://doi.org/10.7240/jeps.1529762

Abstract

Günümüzde iş sağlığı ve güvenliği (İSG) eğitimleri genellikle sınırlı bütçelerle ve eğitmen merkezli pedagojik yaklaşımlarla gerçekleştirilmektedir. Ancak etkili yetişkin öğrenimi için katılımcı merkezli andragojik prensiplerin eğitim programlarına entegre edilmesi gerekmektedir. Otomotiv sektöründe, çalışanların dinamik ve öngörülemeyen ortamlardaki tehlikeleri tanıyamamaları ve tepki gösterememeleri nedeniyle yüksek kaza istatistikleri artmaktadır. Bu çalışmada tehlike gruplarına göre periyodik olarak verilen temel İSG eğitimlerinin yetişkinlerin bilişsel öğrenme süreçleri üzerindeki etkileri incelenmiş ve otomotiv sektöründe andragojik prensipler çerçevesinde etkili tehlike ve risk tanıma eğitimleri için eğitici ve öğretici bir oyun tasarlanması amaçlanmıştır.Çalışma Türkiye'nin Bursa ilindeki otomotiv sektöründe gerçekleştirilmiş olup bu kapsamda bir firmada tehlike tanımlama analizleri ve risk değerlendirmeleri yapılmıştır. "Çok Tehlikeli", "Tehlikeli" ve "Az Tehlikeli" kategorilerine göre 150 risk değerlendirme kartı oluşturulmuştur. Prototip oyunlar 25 çalışan üzerinde test edildi ve oyunun etkisi kontrol gruplarında değerlendirildi. Sonuçlar, İSG Tabum Oyunu eğitimi nedeniyle hem kontrol grubunda hem de deney grubunda önemli artışlar olduğunu gösterdi. Bu bulgular oyunun katılımcıların İSG bilgi düzeylerini arttırmada etkili olduğunu ortaya koymaktadır.Çalışma, otomotiv sektöründe çalışanların tehlike ve risk tanıma becerilerini geliştirerek iş kazaları ve hastalıkların önlenmesine katkı sağlayabilecek yeni eğitim yöntemleri sunmaktadır.

Keywords

Tehlike Analizi, Risk Değerlendirmesi, İş Sağlığı ve Güvenliği, Yetişkin Eğitimi, Andragoji, Otomotiv

Ethical Statement

Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma ve Yayın Etik Kurulu, 18 Aralık 2023 tarihli, 2023-12 oturum sayılı olur etik kurulu kararı alınmıştır.

Supporting Institution

Bu çalışma, TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) tarafından yürütülen, 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı 2023 yılı 1. dönem kapsamında 1919B012304693 numaralı " İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinde Oyun: İSG TABUM" projesi ile desteklenmiş olup ve bu proje çıktılarından üretilmiştir.

Thanks

Bu araştırma, TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) tarafından yürütülen, 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı 2023 yılı 1. dönem kapsamında 1919B012304693 numaralı " İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinde Oyun: İSG TABUM" projesi ile desteklenmiş olup ve bu proje çıktılarından üretilmiştir.

Andragogical Approaches in Adult Learning: Gamification Applications in Occupational Health and Safety Education in the Automotive Sector

Abstract

Occupational health and safety (OHS) training is generally conducted with limited budgets and instructor-centered educational approaches. However, participant-centered andragogical principles need to be integrated into training programs for effective adult learning. In the automotive industry, high accident statistics are increasing due to employees' inability to recognize and react to hazards in dynamic and unpredictable environments. In this study, the effects of basic OHS training given periodically according to hazard groups on the cognitive learning processes of adults were examined, and it was aimed to design an educational and instructive game for effective hazard and risk recognition training in the automotive sector within the framework of pedagogical principles.The study was conducted in the automotive industry in Bursa, Turkey, and hazard identification analyses and risk assessments were conducted in a company. According to the categories of "Very Dangerous," "Dangerous," and "Less Dangerous," 150 risk assessment cards were created. Prototype games were tested on 25 employees, and the effect of the games was evaluated in control groups. The results showed significant increases in both the control and experimental groups due to the OHS Tabum Game training. These findings reveal that the game effectively increased the participants' OHS knowledge levels.The study provides new training methods that can contribute to the prevention of occupational accidents and diseases by improving the hazard and risk recognition skills of workers in the automotive sector.

Keywords

Hazard Analysis, Risk Assessment, Occupational Health and Safety, Adult Training, Andragogy, Automotive Industry

References

• Méndez, J. I., Mata, O., Ponce, P., Meier, A., Peffer, T., & Molina, A. (207–235). Multi-sensor System, Gamification, and Artificial Intelligence for Benefit Elderly People. Challenges and Trends in Multimodal Fall Detection for Healthcare, 2020.
• Reiners, T., Wood, L. C., Chang, V., Gütl, C., Herrington, J., Teräs, H., & Gregory, S. (2012). Operationalising gamification in an educational authentic environment. IADIS International Conference on Internet Technologies & Society, 93-100.
• An, S., Cheung, C. F., & Willoughby, K. W. (2024). A gamification approach for enhancing older adults' technology adoption and knowledge transfer: A case study in mobile payments technology. Technological Forecasting and Social Change, 205, 1-21. doi:https://doi.org/10.1016/j.techfore.2024.123456
• Ceylan, H. (2012). Türkiye’deki İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Electronic Journal of Vocational Colleges, 94-104. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/62602 adresinden alındı
• Ünsar, A. S. (2004). İş Kazaları ve Örgütsel Verimlilik. Verimlilik Dergisi. https://dergipark.org.tr/tr/pub/verimlilik/issue/30735/332160 adresinden alındı
• Aydoğan, R. (2022). İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışmalarının Uygulanmasında İnsan Kaynakları Departmanının Rolü: Otomotiv Sektöründe Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Şimşek, M. Ş., & Öge, H. S. (2007). Stratejik ve Uluslararası Boyutları ile İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kılkış, İ. (2016). İş Sağlığı ve Güvenliği. Bursa: Dora.
• Erdal, H. (2019). İş sağlığı ve güvenliği için Dematel-Aras tabanlı risk değerlendirme metodolojisi ve bir uygulama. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 1831-1853.
• Durak, U., & Işık, A. (2022). İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Süreçlerinin Eğitim Teknolojisinin Temel Ögeleriyle Betimlenmesi. Journal of Occupational Health and Safety Academy, 5(3), 198-207. doi:10.38213/ohsacademy.1117318
• Abatan, A., Jacks, B. S., Ugwuanyi, E. D., Nwokediegwu, Z. Q., Obaigbena, A., Daraojimba, A. I., & Lottu, O. A. (2024). The role of environmental health and safety practices in the automotive manufacturing industry. Engineering Science & Technology Journal, 5(2), 531-542. doi:https://doi.org/10.51594/estj.v5i2.830
• World Health Organization. (2020). Risk assessment.
• Duryan, M., Smyth, H., Roberts, A., Rowlinson, S., & Sherratt, F. (2020). Knowledge transfer for occupational health and safety: Cultivating health and safety learning culture in construction firms. Accident Analysis & Prevention(139), 1-13. doi:10.1016/j.aap.2020.105496
• ciftelis.com. (2023, Mayıs 24). https://www.ciftelis.com/sektorlere-gore-riskler/otomotiv-sektoru/. Otomotiv Sektöründe Riskler: https://www.ciftelis.com/sektorlere-gore-riskler/otomotiv-sektoru/ adresinden alındı
• Stiles, S., Golightly, D., & Ryan, B. (2021). Impact of COVID-19 on health and safety in the construction sector. 31(4), 425-437. doi:https://doi.org/10.1002/hfm.20882
• Sezgin, S., Bozkurt, A., Yılmaz, E. A., & Lınden, N. v. (2018). Oyunlaştırma, Eğitim ve Kuramsal Yaklaşımlar: Öğrenme Süreçlerinde Motivasyon, Adanmışlık ve Sürdürülebilirlik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(45), 169-189. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/425180 adresinden alındı
• Çalış, Ç., & Çalış, S. (2022). İş Sağlığı ve Güvenliği Teftişleri İş Kazalarını Azaltıyor mu? Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 2, 267-284. doi:10.32331/sgd.1223478
• Wilkins, J. R. (2011). Construction workers’ perceptions of health and safety training programmes. 1017-1026. doi:https://doi.org/10.1080/01446193.2011.633538
• Haslam, R., Hide, S., Gibb, A., Gyi, D., Pavitt, T., Atkinson, S., & Duff, A. (2005). Contributing factors in construction accidents. Applied Ergonomics, 401-415. doi:https://doi.org/10.1016/j.apergo.2004.12.002
• Chittaro, L. (2016). Designing Serious Games for Safety Education: “Learn to Brace” versus Traditional Pictorials for Aircraft Passengers. IEEE transactions on visualization and computer graphics 22.5, 1527 - 1539. doi:10.1109/TVCG.2015.2443787
• Gerling, K. M., Schild, J., & Masuch, M. (2010). Exergame design for elderly users: the case study of SilverBalance. ACE '10: Proceedings of the 7th International Conference on Advances in Computer Entertainment Technology, (s. 66–69). doi:https://doi.org/10.1145/1971630.1971650
• Knowles, M. S., E. F., & Swanson, R. A. (2011). The adult learner: the definitive classic in adult education and human resource development. Elsevier Butterworth-Heinemann.
• Albert, A., & Hallowel, M. R. (2013). Revamping occupational safety and health training: Integrating andragogical principles for the adult learner. Australasian Journal of Construction Economics and Building, 128-140. https://search.informit.org/doi/abs/10.3316/informit.604940600883597 adresinden alındı
• Taylor, B., & Kroth, M. (2009). ‘Andragogy's Transition into the Future: Meta-Analysis of Andragogy and Its Search for a Measurable Instrument. Journal of Adult Education, 38 (1), 1-11. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ891073.pdf adresinden alındı
• Kirkpatrick, D. L. (1998). Evaluating training programs: the four levels,. Berrett-Koehler Publishers.
• Robertson, M. (2010). Can’t play, won’t play. Hide & Seek: Inventing New Kinds of Play. http://www.hideandseek.net/2010/10/06/cant-play-wont-play/ adresinden alındı
• Karagöz, Y. (2019). SPSS - AMOS - META Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2023). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Seçer, İ. (2023). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Nykänen, M., Puro, V., Tiikkaja, M., Kannisto, H., Lantto, E., Simpura, F., Teperi, A.-M. (2019). Evaluation of the efficacy of a virtual reality-based safety training and human factors training method: study protocol for a randomised-controlled trial. 26(4), 1-10. doi:10.1136/injuryprev-2019-043304
• Cavalcanti, J., Valls, V., Contero, M., & Fonseca, D. (2021). Sanal Gerçeklikte Oyunlaştırma ve Tehlike İletişimi: Nitel Bir Çalışma. Sensors, 21(14), 2-19. doi:https://doi.org/10.3390/s21144663
• Lavoué, É., Monterrat, B., Desmarais, M., & George, S. (2019). Adaptive Gamification for Learning Environments. IEEE Transactions on Learning Technologies, 12(1), 16-28. doi:10.1109/TLT.2018.2823710
• Ryan, R. M., Rigby, C. S., & Przybylski, A. (2006). The Motivational Pull of Video Games: A Self-Determination Theory Approach. Motivation and Emotion, 30, 344–360. doi:https://doi.org/10.1007/s11031-006-9051-8
• Villegas, E., D. F., Peña, E., Bonet, P., & Fernández-Guinea, S. (2021). Qualitative Assessment of Effective Gamification Design Processes Using Motivators to Identify Game Mechanics. Sensors, 21(7). doi:https://doi.org/10.3390/s21072556
• Savignac, E. (2017). The gamification of work: The use of games in the workplace. New York, USA: Wiley Publishing.
• Capatina, A., Juarez-Varon, D., Micu, A., & Micu, A. E. (2024). Leveling up in corporate training: Unveiling the power of gamification to enhance knowledge retention, knowledge sharing, and job performance. Journal of Innovation & Knowledge, 9(3), 2-15. doi:https://doi.org/10.1016/j.jik.2024.100530
• Tay, J., Safiena, S., Lan, T., Lim, M. S., & Goh, Y. M. (2024). Design for safety training for construction professionals: A digital game-based learning approach. Safety Science, 177. doi:https://doi.org/10.1016/j.ssci.2024.106588
• Hejduk, I., & Tomczyk, P. (2015). Young Workers’ Occupational Safety Knowledge Creation and Habits. Procedia Manufacturing, 3, 395-401. doi:https://doi.org/10.1016/j.promfg.2015.07.184