Supplier Selection with Multi-Criteria Decision Making Methods in the Defense Sector

Year 2025, Volume: 37 Issue: 3, 317 - 339, 24.09.2025

Meltem Haskalfalı , İpek Damla Akpınar , Barış Keçeci

https://doi.org/10.7240/jeps.1642369

Abstract

Turkish defense industry companies offer global solutions on international platforms with the successes they have achieved in the last twenty years, the high turnover figures they have reached and the various defense projects they have carried out. In order to maintain competitive power in the defense industry, supplier selection is of critical importance. The supplier selection decision is complicated by the fact that there are different supplier alternatives, the criteria have both qualitative and quantitative features, and these criteria have conflicting and complementary features. Making the right decision in supplier selection allows companies to reduce their costs, produce quality products and increase their competitive power. Companies generally benefit from intuitive approaches when making this decision. Since the decision problem here is difficult and complex by nature, it would be useful to apply the methods of decision science for companies to make the right decision. Therefore, the most appropriate solution can be reached in the light of multi-criteria decision-making methods. In the application section of the study, the supplier selection problem of a company operating in the defense industry is examined, and TOPSIS and VIKOR are applied with the 5 criteria used in the supplier selection procedure of the company. In addition, additional criteria that are thought to be useful in selection in the literature are examined and 2 new criteria are added with the joint decision of authorized personnel working in the company, TOPSIS and VIKOR are re-applied with a total of 7 criteria, aiming to make an ideal supplier selection and the results of the methods are included. The company management stated that the application is useful and that they would include 2 new criteria in their supplier selection procedure, and that they could also use MCDM methods instead of the current procedure they apply in supplier selection.

Keywords

Defense Industry , Supplier Selection , Multi-Criteria Decision Making , TOPSIS , VIKOR

Savunma Sektöründe Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Tedarikçi Seçimi

Abstract

Türk savunma sanayi firmaları son yirmi yıl içerisinde elde ettikleri başarılar, ulaştıkları yüksek ciro rakamları ve yürüttükleri çeşitli savunma projeleri sayesinde uluslararası platformlarda küresel çözümler sunmaktadır. Savunma sanayinde rekabet gücünü elde tutmak için, tedarikçi seçimi kritik bir öneme sahiptir. Farklı tedarikçi alternatiflerinin bulunduğu, kriterlerin hem nitel hem de nicel özelliğe sahip olması ve bu kriterlerin birbiriyle çelişen ve birbirini tamamlayan özelliklerinin bulunması tedarikçi seçim kararını karmaşıklaştırmaktadır. Tedarikçi seçiminde doğru karar vermek, firmaların maliyetlerini düşürmesine, kaliteli ürünler çıkarmasına sebep olmakta ve rekabet gücünü arttırmaktadır. Firmalar bu kararı verirken genellikle sezgisel yaklaşımlardan yararlanmaktadır. Buradaki karar problemi doğası gereği zor ve karmaşık olduğundan firmaların doğru karar verebilmesi için karar biliminin yöntemlerine başvurmak faydalı olacaktır. Bu nedenle çok kriterli karar verme yöntemlerinin ışığında en uygun çözüme ulaşılabilecektir. Çalışmanın uygulama bölümünde savunma sanayisinde faaliyet gösteren bir firmanın tedarikçi seçim problemi incelenmiş, firmanın tedarikçi seçim prosedüründe kullanılan 5 kriter ile TOPSIS ve VIKOR uygulanmıştır. Ayrıca literatürde seçimde faydalı olacağı düşünülen ek kriterler incelenmiş ve firmada çalışan yetkili personellerin ortak kararı ile 2 yeni kriter eklenerek, toplam 7 kriterle TOPSIS ve VIKOR yeniden uygulanarak, ideal tedarikçi seçimi yapılması amaçlanmış ve yöntemlerin sonuçlarına yer verilmiştir. Firma yönetimi uygulamanın faydalı olduğunu ve tedarikçi seçim prosedürlerine 2 yeni kriteri dahil edeceklerini, ayrıca tedarikçi seçiminde uyguladıkları mevcut prosedür yerine ÇKKV yöntemlerini kullanabileceğini belirtmiştir.

Keywords

Savunma Sanayi , Tedarikçi Seçimi , Çok Kriterli Karar Verme , TOPSIS , VIKOR

Ethical Statement

Hazırlanan makalede etik kurul izni alınmasına gerek yoktur. Hazırlanan makalede herhangi bir kişi/kurum ile çıkar çatışması bulunmamaktadır.

References

• T.C Savunma Sanayii Başkanlığı. (2024). 2024-2028 Stratejik planı. https://www.ssb.gov.tr/Images/Uploads/MyContents/V_20240405145902497059.pdf
• Çakin, E., & Özdemir, A. (2013). Tedarikçi Seçim Kararında Analitik Ağ Süreci (Anp) Ve Electre Yöntemlerinin Kullanılması Ve Bir Uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 339-364.
• Dağdeviren, M., Eraslan, E., Kurt, M., & Dizdar, E. N. (2005). Tedarikçi Seçimi Problemine Analitik Ağ Süreci İle Alternatif Bir Yaklaşım. Teknoloji, 8(2).
• Dickson, G. W. (1966). An analysis of vendor selection systems and decisions. Journal of purchasing, 2(1), 5-17.
• Yılızatı, T., & Yazıcıoğlu, O. (2019). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Global Tedarikçi Seçimi: Otomotiv Yan Sanayi’de Bir Uygulama. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(5), 296-307.
• Toksoy, M. E. (2012). Çok nitelikli karar verme yöntemleri ve VIKOR yöntemi ile bir uygulama. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Türkiye
• Arslan, R., & Bircan, H. (2018). Alternatif sayısının çok kriterli karar verme yöntemlerinin sonuçlarına etkisi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(18), 239-264.
• Oğuz, M. A. (2018). AHP ve TOPSIS yöntemi ile tedarikçi seçimi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 17(34), 69-89.
• Soygüder, S., & Geçer, E. (2023). Application of Multi-Criteria Decision-Making Methods in Supplier Selection. Journal of Optimization and Decision Making, 2(2), 349-356.
• Evcioğlu, H. E., & Kabak, M. (2023). Supplier selection in supply chain network using MCDM methods. Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences, 41(1), 1-16.
• Rasmussen, A., Sabic, H., Saha, S., & Nielsen, I. E. (2023). Supplier selection for aerospace & defense industry through MCDM methods. Cleaner Engineering and Technology, 12, 100590.
• Akpınar, M. E. (2021). An Application on The Most Suitable Supplier Selection with Fuzzy TOPSIS and Fuzzy VIKOR Methods. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 627-640.
• Yalçın, A. S., & Kılıç, H. S. (2018). A model for supplier selection under environmental considerations. In 16th International Logistics and Supply Chain Congress October (pp. 18-20).
• Soba, M., & Eren, K. (2011). Topsis Yöntemini Kullanarak Finansal Ve Finansal Olmayan Oranlara Göre Performans Değerlendirilmesi, Şehirlerarası Otobüs Sektöründe Bir Uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 23-40.
• Subaşı, H. (2011). Çok kriterli karar vermede kullanılan TOPSIS ve AHP yöntemlerinin karşılaştırılması ve bir uygulama. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiye.
• Ertuğrul, İ., & Özçil, A. (2014). Çok kriterli karar vermede TOPSIS ve VIKOR yöntemleriyle klima seçimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1),
• Karaatlı, M., Ömürbek, N., & Köse, G. (2014). Analitik Hiyerarşi Süreci Temelli Topsis Ve Vikor Yöntemleri ile Futbolcu Performanslarının Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), 25-61.
• Yildiz, A. (2014). Bulanık VIKOR yöntemini kullanarak proje seçim sürecinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 115-127.
• Yücel, Y. (2018). Çok kriterli karar verme teknikleri ile tekstil sektöründe en uygun tedarikçi seçimi ve bir yazılım uygulaması. Yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi, Türkiye.