Üretim işlerinin planlanmasında RTK-GPS tabanlı sayısal yükseklik modelinin kullanılması
Özet: Ülkemizde ormanların büyük bir bölümünün dağlık arazilerde yer alması nedeniyle, üretim işlerinin planlanmasında sadece maliyeti en aza indiren değil aynı zamanda çevre zararlarını minimize eden bölmeden çıkarma yöntemlerinin belirlenmesi gerekmektedir. İşletmeye açma tesis ve taşıtlarının yeterli olduğu koşullarda, bölmeden çıkarma yönteminin belirlenmesinde etkili en önemli faktör arazi eğimidir. Bu nedenle, üretim planlamasının başarısında doğru, güncel ve hassas arazi eğimi verisi büyük önem taşımaktadır. Son yıllarda, gerçek zamanlı kinematik (RTK-Real Time Kinematic) GPS (Global Positioning System) yöntemi ile ormanlık alanların yüksek çözünürlüklü Sayısal Yükseklik Modelleri (SYM) üretilebilmekte ve bu modeller kullanılarak hassas eğim haritaları geliştirilebilmektedir. Bu çalışmada, örnek bir sahada hassas eğim haritası üretmek amacıyla RTK-GPS yöntemi ile yüksek çözünürlüklü SYM geliştirilmiştir. Daha sonra, üretim işlerinin planlanmasına katkı sağlamak üzere, eğim haritası IUFRO tarafından kabul edilmiş eğim sınıflarına ayrılmıştır. Sonuçlara göre, çalışma alanının % 48,1’inde çok dik ve dik eğimli arazi koşullarına uyumlu bölmeden çıkarma yöntemleri (vinçli hava hatları, kablo çekimi ve oluk sistemi) tercih edilmelidir. Ayrıca, alanın % 34,1’inin orta (sürütme ve kablo çekimi) ve % 17,8’inin ise düz ve hafif eğimli arazilere uyumlu (sürütme ve taşınabilir vinç) bölmeden çıkarma yöntemlerine uygun olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hassas ormancılık, odun hammaddesi üretimi, gerçek zamanlı algılayıcılar, sayısal haritalar, CBS
Forest operations planning by using RTK-GPS based digital elevation model
Abstract: Having large proportion of forests in mountainous terrain in Turkey, the logging methods that not only minimize operational costs but also minimize environmental damages should be determined in forest operations planning. In a case where necessary logging equipment and machines are available, ground slope is the most important factor in determining the logging method. For this reason, accurate, up to date, and precise ground slope data is very crucial in the success of forest operations planning. In recent years, high-resolution Digital Elevation Models (DEM) can be generated for forested areas by using Real Time Kinematic (RTK) GPS method and these DEMs can be used to develop precise slope maps. In this study, high-resolution DEM was developed by RTK-GPS method to generate precise slope map in a sample area. Then, the slope map was classified into slope classes specified by IUFRO in order to assist forest operations planning. According to the results, logging methods that are suitable for very steep and steep terrain conditions (i.e. skyline logging, cable pulling, and chute systems) should be preferred in 48.1% of the study area. It was also found that logging methods that are suitable for terrain with medium slope (i.e. skidding and cable pulling) and gentle slope (i.e. skidding and mobile winch) should be preferred in 34.1% and 17.8% of the study area, respectively.
Keywords: Precision forestry, wood extraction, real time sensors, digital maps, GIS
Received: 17 December 2014 - Revised: 12 January 2015 - Accepted: 12 January 2015
To cite this article: Gülci, N., Akay, A.E., Erdaş, O., Gülci, S., 2015. Üretim işlerinin planlanmasında RTK-GPS tabanlı sayısal yükseklik modelinin kullanılması. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 65(2): 59-68. DOI: 10.17099/jffiu.11545
Ülkemizde ormanların büyük bir bölümünün dağlık arazilerde yer alması nedeniyle, üretim işlerinin planlanmasında sadece maliyeti en aza indiren değil aynı zamanda çevre zararlarını minimize eden bölmeden çıkarma yöntemlerinin belirlenmesi gerekmektedir. İşletmeye açma tesis ve taşıtlarının yeterli olduğu koşullarda, bölmeden çıkarma yönteminin belirlenmesinde etkili en önemli faktör arazi eğimidir. Bu nedenle, üretim planlamasının başarısında doğru, güncel ve hassas arazi eğimi verisi büyük önem taşımaktadır. Son yıllarda, gerçek zamanlı kinematik (RTK-Real Time Kinematic) GPS (Global Positioning System) yöntemi ile ormanlık alanların yüksek çözünürlüklü Sayısal Yükseklik Modelleri (SYM) üretilebilmekte ve bu modeller kullanılarak hassas eğim haritaları geliştirilebilmektedir. Bu çalışmada, örnek bir sahada hassas eğim haritası üretmek amacıyla RTK-GPS yöntemi ile yüksek çözünürlüklü SYM geliştirilmiştir. Daha sonra, üretim işlerinin planlanmasına katkı sağlamak üzere, eğim haritası IUFRO tarafından kabul edilmiş eğim sınıflarına ayrılmıştır. Sonuçlara göre, çalışma alanının % 48,1’inde çok dik ve dik eğimli arazi koşullarına uyumlu bölmeden çıkarma yöntemleri (vinçli hava hatları, kablo çekimi ve oluk sistemi) tercih edilmelidir. Ayrıca, alanın % 34,1’inin orta (sürütme ve kablo çekimi) ve % 17,8’inin ise düz ve hafif eğimli arazilere uyumlu (sürütme ve taşınabilir vinç) bölmeden çıkarma yöntemlerine uygun olduğu tespit edilmiştir.
Hassas ormancılık odun hammaddesi üretimi gerçek zamanlı algılayıcılar sayısal haritalar CBS
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Articles (Araştırma Makalesi) |
Authors | |
Publication Date | July 1, 2015 |
Published in Issue | Year 2015 Volume: 65 Issue: 2 |