EGE BÖLGESİ’NDE YAYILIŞ GÖSTEREN MARRUBIUM L. (LAMIACEAE) TAKSONLARININ MORFOLOJİK VE MİKROMORFOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ

Year 2023, , 51 - 75, 20.01.2023

Tuğçe Demiröz Akbulut , Şüra Baykan

https://doi.org/10.33483/jfpau.1143201

Cited By: 2

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, Ege Bölgesi’nde yayılış gösteren 4’ü endemik olmak üzere 9 Marrubium L. taksonunun ve aynı taksonun farklı populasyonlarının mikromorfolojik ve morfolojik karakterleri bakımından kıyaslanması amaçlanmıştır. Ayrıca, yurt dışında pek çok ilacın terkibine giren M. vulgare’nin ülkemizde yayılış gösteren populasyonlarının Avrupa Farmakopesi kriterlerine uygun olup olmadıklarını değerlendirmek hedeflenmiştir.

Gereç ve Yöntem: Morfolojik incelemelerde Türkiye Florası tayin anahtarında yer alan önemli yapılar ve Avrupa Farmakopesi kriterleri göz önünde bulundurularak makroskobik yapılar incelenmiş ve kaliks yapıları görüntülenmiştir. Mikromorfolojik incelemeler için de yine Avrupa Famakopesi esas alınmıştır.

Sonuç ve Tartışma: Tüm taksonlarda farklı tipte örtü ve salgı tüyleri ile stoma, iletim demeti ve kollenkima gibi mikromorfolojik yapılara rastlanmıştır. Marrubium parviflorum’un iki alttürü ile endemik taksonlar M. rotundifolium, M. globosum subsp. globosum ve M. bourgaei subsp. caricum’un Türkiye Florası tayin anahtarına göre teşhis ve taksonomileri yönünden karışıklıklar olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca 9 farklı lokaliteden toplanan M. vulgare populasyonu içerisinde 8 örnek Avrupa Farmakopesi’ne uygun bulunmuştur.

Keywords

Endemik, Lamiaceae, Marrubium, mikromorfoloji, morfoloji

Thanks

Bitkilerin lokalite bilgilerinin sunulduğu harita (Şekil 1) Dr. Fulya Aydın Kandemir tarafından oluşturulmuştur.

MORPHOLOGICAL AND MICROMOPHOLOGICAL INVESTIGATION OF MARRUBIUM L. (LAMIACEAE) TAXONS DISTRIBUTED IN THE AEGEAN REGION

Abstract

Objective: In this study was aimed to compare 9 Marrubium L. taxa, 4 of which are endemic, and different populations of the same taxon in terms of micromophological and morphological characters, distributed in the Aegean Region. In addition, it was aimed to evaluate whether the populations of M. vulgare, which is included in the composition of many drugs abroad, and which spread in our country, comply with the criteria of the European Pharmacopoeia.

Material and Method: In the morphological examinations, macroscopic structures were examined and calyx structures were visualized by considering the important structures in identification key in the Flora of Turkey and the European Pharmacopoeia criteria. Micromophological examinations were based on the European Pharmacopoeia criterias.

Result and Discussion: Different types of non-glandular and glandular hairs and micromophological structures such as stoma, vascular bundle and collenchyma were found in all taxa. Two subspecies of Marrubium parviflorum and endemic taxa M. rotundifolium, M. globosum subsp. globosum and M. bourgaei subsp. caricum according to the identifiaction key in Flora of Turkey, there are confusions in terms of diagnosis and taxonomies. In addition, 8 samples of M. vulgare population collected from 9 different localities were found to be suitable for the European Pharmacopoeia.

Keywords

Endemic, Lamiaceae, Marrubium, micromophology, morphology

References

• 1. Lamiaceae. (2013). The Plant List. From http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Lamiaceae/ Erişim tarihi:04.09.2022
• 2. Kuşaksız, G. (2019). Rare and Endemic Taxa of Lamiaceae in Turkey and Their Threat Categories. Journal of Scientific Perspectives, 3(1), 69–84. [CrossRef]
• 3. Celep, F., Dirmenci, T. (2017). Systematic and Biogeographic overview of Lamiaceae in Turkey. Natural Volatiles & Essential Oils, 4(4), 14–27.
• 4. Marrubium L. (2013). The Plant List. From: http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Lamiaceae/Marrubium/ Erişim tarihi: 04.09.2022
• 5. Dirmenci, T. (2012). Marrubium L. In: A. Güner, S. Aslan, T. Ekim, M. Vural, M. T. Babaç (Eds.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler) (p. 559–561). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını.
• 6. Firat, M. (2016). Marrubium eriocephalum (Lamiaceae); A species new to the flora of Turkey, with contributions to its taxonomy. PhytoKeys, 58(1), 9–20. [CrossRef]
• 7. Özhatay, N., Kültür, Ş., Gürdal, B. (2019). Check-list of additional taxa to the supplement flora of Turkey VII. Istanbul Journal of Pharmacy, 49(2), 105–120. [CrossRef]
• 8. Özhatay, N., Kültür, Ş., Gürdal, B. (2017). Check-list of additional Taxa to the supplement flora of Turkey VII. Istanbul Journal of Pharmacy, 47(1), 30–44. [CrossRef]
• 9. Cullen, J. (1972). Marrubium L. In: P. H. Davis (Ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands. vol. VII (pp. 165–178). Edinburgh University Press.
• 10. Yabrir, B., Touati, M., Adli, B., Bezini, E., Ghafoul, M., Khalifa, S., Guit, B. (2018). Therapeutic use of spontaneous medicinal flora from an extreme environment (dune cordon) in Djelfa Region, Algeria. Journal of Pharmacy and Pharmacognosy Research, 6(5), 358–373.
• 11. Yousefi, K., Hamedeyazdan, S., Torbati, M., Fathiazad, F. (2016). Chromatographic fingerprint analysis of marrubiin in Marrubium vulgare L. via HPTLC technique. Advanced Pharmaceutical Bulletin, 6(1), 131–136. [CrossRef]
• 12. Motti, R., Bonanomi, G., Emrick, S., Lanzotti, V. (2019). Traditional herbal remedies used in women’s health care in Italy: A review. Human Ecology, 47(6), 941–972. [CrossRef]
• 13. Tuzlacı, E. (2006). Şifa Niyetine: Türkiye’nin Bitkisel Halk İlaçları (1. Baskı). Alfa Yayınları
• 14. Tuzlacı, E. (2016). Türkiyenin Geleneksel İlaç Bitkileri (1. Baskı). İstanbul Tıp Kitabevleri.
• 15. Sargin, S.A., Selvi, S., López, V. (2015). Ethnomedicinal plants of Sarigöl district (Manisa), Turkey. Journal of Ethnopharmacology, 171, 64–84. [CrossRef]
• 16. Selvi, S., Polat, R., Çakılcıoğlu, U., Celep, F., Dirmenci, T., Ertuğ, Z.F. (2022). An ethnobotanical review on medicinal plants of the Lamiaceae family in Turkey. Turkish Journal of Botany, 46, 283–332. [CrossRef]
• 17. De Vos, P. (2010). European materia medica in historical texts: Longevity of a tradition and implications for future use. Journal of Ethnopharmacology, 132(1), 28–47. [CrossRef]
• 18. HPMC. (2013). Assessment report on Marrubium vulgare L., herba (p. 1–27). European Medicines Agency.
• 19. German Commission E. (2018). Horehound herb. Herbal Medicine: Expanded Comissiion E.https://www.herbalgram.org/resources/commission-e-monographs/approved-herbs/horehound-herb/
• 20. Farmakope Komisyonu. (2016). Bozotu: Marrubii Herba. In: Türk Farmakopesi II (Avrupa Farmakopesi Adaptasyonu) (p. 398–400). T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu
• 21. Öztürk, B., Demiröz, T., Özdemir, S., Karaalp, C. (2018). The Place and Importance of Medicinal Plants of Turkey in Pharmacopoeias and Herbal Monographs. Türk Farmakope Dergisi, 3(2), 10–30.
• 22. Ahvazi, M., Jamzad, Z., Balali, G.R., Saeidi, H. (2016). Trichome micro-morphology in Marrubium L. (Lamiaceae) in Iran and the role of environmental factors on their variation. Iranian Journal of Botany, 22(1), 39–58. [CrossRef]
• 23. Camili, B., Akçin Aktaş, T. (2016). Bazı endemik Marrubium L. (Lamiaceae) taksonları üzerinde morfolojik, mikromorfolojik ve anatomik bir araştırma. Biyoloji Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Üniversitesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun, Türkiye
• 24. Yalçın, H., Akgül, G. (2012). Marrubium depauperatum Boiss. et Ball., Marrubium parviflorum Fish. et Mey. ssp. oligodon (Boiss.) Seybold ve Marrubium x anatolicum Akgul & Dadandı (Lamiaceae) türlerinin morfolojik özellikleri ve antimikrobiyal aktivitelerinin incelenmesi. Biyoloji Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Nevşehir Üniversitesi, Nevşehir, Türkiye.
• 25. Büyükkartal, H.N., Çölgeçen, H., Akgül, G. (2016). Comparative leaf, stem and root anatomies of taxa Marrubium bourgaei and Marrubium heterodon (Lamiaceae). Australian Journal of Crop Science, 10(11), 1516–1522. [CrossRef]
• 26. Aytaş Akçin, T., Camili, B. (2018). Micromorphological and anatomical characters of the Turkish endemic Marrubium trachyticum Boiss. (Lamiaceae). Trakya University Journal of Natural Sciences, 19(1), 77–83. [CrossRef]
• 27. Tuylu, M., Büyükkartal, H.N., Akgül, G., Kalyoncu, H. (2016). Marrubium lutescens Boiss. ve M. cephalanthum Boiss. & Noë subsp. akdaghicum (Lamiaceae)’ un Gövde ve Yaprak Özelliklerinin Anatomik Olarak Karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(1), 113. [CrossRef]
• 28. Çalı, İ. Ö. (2017). Glandular trichomes in Marrubium cephalanthum ssp. montanum (Lamiaceae) growing in Turkey. International Journal of Agriculture and Biology, 19(4), 697–700. [CrossRef]
• 29. Gyuzeleva, D. P., Stoyanov, P. S., Bivolarska, A. V, Mladenov, R. D., Mladenova, T. R., Petkov, V. H., Todorov, K. T. (2022). Anatomical Investigation of Marrubium friwaldskyanum Boiss. and Marrubium peregrinum L. (Lamiaceae) from Bulgaria. Ecologica Balkanica, 14(1), 87–101.
• 30. Zheljazkov, V.D., Semerdjieva, I.B., Stevens, J.F., Wu, W., Cantrell, C.L., Yankova-Tsvetkova, E., Koleva-Valkova, L.H., Stoyanova, A., Astatkie, T. (2022). Phytochemical investigation and reproductive capacity of the Bulgarian endemic plant species Marrubium friwaldskyanum Boiss. (Lamiaceae). Plants, 11(1), 1–22. [CrossRef]
• 31. Akgül, G., Ketenoğlu, O. (2004). Marrubium L. (Lamiaceae) Cinsinin Revizyonu. Ankara University.
• 32. Türkiye haritası. http://www.turkiyeharitasi.gen.tr/2018/10/10/turkiye-fiziki-haritasi/ Erişim tarihi: 3.10.2022
• 33. Esri. (2022). ArcGIS Pro 2.18. https://www.esri.com/en-us/arcgis/products/arcgis-pro/ [CrossRef]
• 34. European Phamarcopoeia Commission. (2016). White Horehound/Marrubii herba. In European Pharmacopoeia 9.6 (p. 6001–6002). Council of Europe.
• 35. Metcalfe, C.R., Chalk, L. (1965). Labiatae. In Anatomy of the Dicotyledons (p. 1043–1052). Oxford University Press, Oxford, İngiltere.
• 36. Aytaş Akçin, T., Camili, B. (2018). Micromorphological and Anatomical Characters of The Turkish Endemic Marrubium trachyticum Boiss. (Lamiaceae). Trakya University Journal of Natural Sciences, 19(1), 77–83. [CrossRef]
• 37. Kharazian, N., Hashemi, M. (2017). Chemotaxonomy and morphological studies in five Marrubium L. species in Iran. Iranian Journal of Science and Technology, Transaction A: Science, 41(1), 17–31. [CrossRef]
• 38. Talebi, S.M., Sheidai, M., Ariyanejad, F., Matsyura, A. (2019). Stem anatomical study of some Iranian Marrubium L. species. Biodiversitas, 20(9), 2589–2595. [CrossRef]
• 39. Koç, S.S., Demirci, F. (2019). Marrubium vulgare L.’nin farmakognozik incelemesi. Farmakognozi Anabilim Dalı, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Anadolu Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• 40. Tuylu, M., Kalyoncu, H., Büyükkartal, H. N. (2015). Bazı Marrubium L. ( Lamiaceae) taksonlarının yaprak ve gövde anatomisi, histolojisi, sitolojisi. Biyoloji Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye.
• 41. Mannethody, S., Sunojkumar, P. (2018). Trichome micromorphology and its systematic significance in Asian Leucas (Lamiaceae). Flora, 242(November 2016), 70–78. [CrossRef]
• 42. Akgül, G., Ketenoğlu, O., Pınar, N. M., Kurt, L. (2008). Pollen and seed morphology of the genus Marrubium (Lamiaceae) in Turkey. Annales Botanici Fennici, 45(1), 1–10. [CrossRef]
• 43. Sarikurkcu, C., Tepe, B., Daferera, D., Polissiou, M., Harmandar, M. (2008). Studies on the antioxidant activity of the essential oil and methanol extract of Marrubium globosum subsp. globosum (Lamiaceae) by three different chemical assays. Bioresource Technology, 99(10), 4239–4246. [CrossRef]
• 44. Büyükkartal, H.N., Çölgeçen, H., Akgül, G. (2009). Marrubium globosum Montbret & Aucher ex Benth.’ de tohum kabuğunun yapısı. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 10(1), 223–227
• 45. Akgül, G., Ketenoǧlu, O., Pinar, N.M., Kurt, L. (2008). Pollen and seed morphology of the genus Marrubium (Lamiaceae) in Turkey. Annales Botanici Fennici, 45(1), 1–10. [CrossRef]
• 46. Kılıçkaya, N., Akgül, G. (2017). Edinburgh (İngiltere) Herbaryumu’nda Bulunan Marrubium L. (Lamiaceae) Cinsine Ait Bazı Türlerin Polen Morfolojisi. Biyoloji Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
• 47. Lawrence, B. M. (1992). Economic aspects of the Labiatae. In R. M. Harley & T. Reynolds (Eds.), Advances in Labiatae Science (p. 399–435). Royal Botanic Gardens.
• 48. Demiroz Akbulut, T., Demirci, B., Baykan, S. (2020). Essential oils of Marrubium L. taxa from Aegian province of Turkey. Journal of Essential Oil Research, 32(6), 485–493. [CrossRef]