Abstract
Recetesiz olarak satılan ilaçların bulunabilirlik ve erişilebilirlik bakımından değerlendirilmesi eczanelerin karşı karşıya geldikleri sorunlar ile ilgili bilgilerin bir unsuru oluşturup iyi eczacılık uygulamalarında önemlidir. Araştırmanın esas amacı recetesiz olarak satılan ağrı kesicilerin bulunabilirliği, klinik eczanelerindeki hizmet seviyesi ve benzeri ilaclara erişilebilirliğin incelenmesidir. Kullanılan araştırma yöntemi gözetmeli muhtemel(kontrol) inceleme yöntemidir. Bulgar eczanelerinin 40'indan recetesiz olarak satılan 2003 yılında tescil edilen bütün ağrı kesiciler hakkında bilgi topladık. Yapılan inceleme sonuclarına göre reçetesiz olarak satılan bütün ağrı kesicilerin yaklaşık % 61 'ı kış mevsiminde, % 59'u ise yaz mevsiminde eczanelerde bulunmakta, ticari markaların yalnız % 42'si bütün 118 Roza EVTIMOVA, Ilko GETOV, Zlatka DIMITROVA, Stanislav GEORGIEV eczanelerde bulunmaktadır. Bu hususlar reçetesiz ilaçların orantılı ise düşük kullanım seviyesini gösterdi. Yaz aylarına kıyasla kış aylarında kaydedilen satış düzeyi % 18-20 oranında daha yüksektir. Reçetesiz olarak satılan ağrı kesicilerin perakende ortalama sınır fiyatı devletçe garantilenen asgari günlük ücretinin % 76'sini oluşturmaktadır. 11 ağrı kesicinin fiyatları bu bedeli aşmakta, ibuprofen içeren ilaçlara erişim imkanları en sınırlıdır. Elde edilen sonuçlara göre reçetesiz olarak satılan ağrı kesicilerin bulunabilirlik, erişilebilirlik ve hizmet seviyesinin oldukça düşük olduğu görülmektedir. Tüketicilerin ağrı kesme kuvveti ile insan sağlığına zararsızlık açısından seçim imkanları yok denecek kadar azdır. Bu doğrultuda alışkanlık ile fiyat, belirleyici etkenlerdir