Abstract
Bu araştırmada log P ve RM parametreleri kullanılarak trisiklik antidepresör bile şikler arasındaki yapı etki ilişkileri incelenmiştir. Bileşiklerin dağı lma katsayı ları saptandıktan sonra bunların logaritmaları literatürde verilmiş bulunan LD„ değerlerinin molar konsantrasyonlarına karşı çizilerek grafik hazırlanmıştır. Bu sekilde elde edilen grafikte iki lineer korelasyon do ğrusu görülmektedir. Bu doğrulardan birisi üzerinde bile şiklerden altısı yer almaktadır. Diğer dördü ise ikinci korelasyon doğrusunu oluşturmaktadır. Bu
doğrular için kullanı lan bilgilerden yararlanarak korelasyon tabloları oluşturulmu ş ve korelasyon denklemleri hesaplanmıştır. Korelasyon
denklemlerinin r değerleri l'e oldukça yakındır, s değerleri ise küçüktür. Ayrıca bir seri ince tabaka kromatografisi çalışması ile yukarıda adı edilen grafiğe benzer sonuçlara ula şılmıştır. Bu grafiklerde de yine iki korelasyon do ğrusu görülmektedir. Ancak bu do ğrular
log P x LD50grafiğinden elde edilen kadar sağlı klı değildir. Bunları n
denklemlerinin r değerleri daha küçüktür, s de ğerleri ise daha büyüktür. Bu çalışma ile hem pratik alanda yararlanabilecek bir sonuç
elde edilmiştir, hem de ilaçları n etki mekanizmalar ı na özge bir davranışa dikkat çekilmiştir. Pratik alanda yararlan ış , bu gruptan yeni sentez edilen bir bileşiğin biyolojik sistemde denenmesi gereken dozunu kabaca saptamak yönünden mümkündür. Yeni yap ılan bir bileşik için kolay bir çalışma ile dağılma katsayı sı saptandıktan sonra
bu değeri grafikte ya da denklemde yerine koyarak biyolojik sistemde etkili olabilecek dozu hakk ı nda kabaca bilgi edinmek mümkündür. Bu hem parasal yönden hem de yitirilen çaba ve zaman yönünden yararlar sağlamaktadır.
Bunun yanı sıra literatürde bu gruptan baz ı bileşikler için birden fazla LD„ değerinin verildiği görülmektedir. Her ne kadar bu değerlerin tümü farede ve oral yolla saptanmış ise de birbirlerinden önemli ayrı calı klar göstermektedir. Yapı lan bu çalışmada adı geçen değerler ayrı ayrı yerine konulduğunda bir kısmı nı n I Nolu doğru üzerinde yer almas ına karşı n diğerlerinin II Nolu doğru üzerinde yer aldığı görülmüştür. Böyle bir durum için bile şiklerin organizmada değişik iki etki mekanizması ile etkilerini göstermesi ya da organizmada değişik iki enzim ile etkileşmeleri söz konusu olabilir. Aynı özelik yapı lan bir seri ince tabaka kromatografisi çalışmaları ile de gösterilmiştir. Burada daha belirgin olarak özellikle birden
fazla LD,,, değeri verilmiş bulunan bileşikler değişkenlik göstermekte bazan I Nolu doğruya bazan da II Nolu do ğruya yakın yer almaktad ı rlar