Abstract
Bu çalışmada, memleketimizin doğal kaynaklarının farmasötik
teknolojide değerlendirilmeleri yönünden killerin adsorpsiyon özellikleri
araştırılmıştır. Anadolunun çeşitli yörelerinden (Tablo I) bizzat
alınan örnekler üzerinde çalışılmıştır.
Killer içerdikleri kirliliklerden arıtılıp etüvde veya liyofilizasyon
işlemi ile kurutuldu.
Farmakopelere göre yapmış olduğumuz tanınma reaksiyonu sonucu
alınan örneklerin hepsinin kil (hidrate alüminyum silikat) olduğu
kanıtlandı.
BP 1973'e göre liyofilize edilmiş ve liyofilize edilmeyen killerin
şişme yetenekleri saptandı. 1 Nolu Tokat-Reşadiye kilinin liyofilizasyon
işlemi ile şişme özelliğinin arttığı görüldü. 1No-lu kilin üç tabakalı (Montmorillonit), diğer yörelerden alınanların da iki tabakalı
(Kaolinit) tipi killer oldukları saptandı.
Killerin adsorpsiyon özellikleri önce katyonik bir boya olan
metilen mavisi ile incelendi. 2, 4, 5, ve 6 No'lu killerin adsorpsiyon
Özelliklerinin üzerinde çalışılmaya değer olduğu ve kaolinden üstün
olduğu görüldü.
Adsorpsiyon deneyleri için kimyasal ve etken madde olarak kodein
fosfat seçildi.
Killerin adsorpsiyon kapasiteleri langmuir adsorpsiyon izoterminden
hesaplandı. Liyofilize edilmiş killerde adsorpsiyon kapasitelerinin
liyofilize olmayan killere göre daha yüksek olduğu saptandı.
En iyi adsorpsiyon özelliği gösteren kilin 2No'lu Kırşehir-Mucur kili
olduğu ve Bentonit (U.S.P.) değerinde adsorpsiyon kapasitesini gösterdiği
bulundu.
Kodein fosfatın killer üzerindeki adsorpsiyonunun ortamın [H +
]
iyonu konsantrasyonuna bağlı olup, alkali ortamda killerin adsorpsiyon
kapasiteleri yükselmektedir. En yüksek adsorpsiyon kapasitesinin
pH 9,2 de olduğu bulundu.
Killerin yüzey alanlarına bağlı olarak adsorpsiyonlarının arttığı
saptandı.
Kırşehir-Mucur kilinin adsorpsiyon kapasitesi açısından Bentonit
ayarında ve onun yerini tutacak değerde olduğu kanısına varıldı.