Abstract
Amaç: Bu çalışmada, Asperula taurina subsp. caucasica'nın toprak üstü kısımlarının YBSK, fitokimyasal, antikolinesteraz ve antioksidan profillerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bitkinin metanolik ekstresinin fenolik bileşiklerinin parmak izi kromatogramı, geliştirilen RP-YBSK yöntemi kullanılarak elde edilmiştir. YBSK yöntemi saptama limitleri, nicelik sınırları, doğrusallık, doğruluk, hassaslık ve seçicilik açısından valide edilmiştir. A. taurina subsp. caucasica fenolik içeriği, protokatekuik asit, p-OH benzoik asit ve benzoik asit olarak tespit edilmiştir. Fitokimyasal çalışmalarda ise, çeşitli kromatografik yöntemler kullanılarak A. taurina subsp. caucasica etil asetat alt fraksiyonundan kersetin 3-O-β-galaktozit izole edilmiştir. Saf bileşiğin yapısı, spektrum analizi (1H NMR, 13C NMR ve ESI-MS) yardımıyla aydınlatılmıştır. Kersetin 3-O-β-galaktozit ve bitkinin metanolik ekstresi üzerinde antikolinesteraz ve antioksidan aktivite çalışmaları yapılmıştır.
Sonuç ve Tartışma: Kersetin 3-O-β-galaktozit, butirilkolinesteraz'a karşı 200 μg/ml'de orta düzeyde inhibe edici aktivite gösterirken, kersetin 3-O-β-galaktozit ve bitkinin metanolik ekstresi asetilkolinesteraz inhibitör etki göstermemiştir. Kersetin 3-O-β-galaktozit, 50 ve 100 μg/ml'de DPPH serbest radikal süpürücü aktivite, 25, 50 ve 100 μg/ml'de orta derecede lipit peroksidasyon inhibisyon aktivitesi gösterirken; bitkinin metanolik ekstresi 25, 50 ve 100 μg/ml'de orta düzeyde lipit peroksidasyonu önleyici aktivite göstermiştir. Sonuç olarak, A. taurina subsp. caucasica ve kersetin 3-O-β-galaktozit, özellikle Alzheimer hastalığından korunmada önemli ve değerli bir doğal ürün kaynağı olabilir.