Bireysel Spor Dallarında Türk Milli Takımında Yer Alan Sporcular ile Türkiye Şampiyonalarına Katılan Sporcuların Covid-19 Salgın Sürecindeki Beslenme Bilgi Düzeylerinin Karşılaştırılması

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 58 - 65, 21.12.2020

Mert Hepyükselen Ayla Taşkıran

Öz

Bu çalışmanın amacı Covid-19 salgın döneminde bu sporcuların beslenme düzenlerine dikkat edip etmediklerini
değerlendirmek ve karşılaştırmaktır. Çalışmaya 50’si milli takımda yer alan sporcular ve 74’ü Türkiye şampiyonalarına katılan
elit sporcular olmak üzere 25 kadın 99 erkek toplam 124 sporcu katılmıştır. Çalışmaya katılanlara sporcuların fiziksel aktivite,
beslenme tutumu, yiyecek seçimi davranışını ve beslenmenin sporcuların performanslarına olan etkisini ölçmek üzere
hazırlanmış olan anket uygulanmıştır. Bu anket, sporcuların beslenme alışkanlığına ilişkin sporcuların beslenme bilgi
düzeylerini ölçen sorular içerir. Doğru cevaplardan bilgi puanları hesaplanmaktadır. Sporcu beslenmesi bilgisi ölçeğindeki
genel performans skorlama sistemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Veriler SPSS 22.0 for Windows paket programı ile analiz
edilmiştir. Cinsiyetler arası, eğitim durumu sporcu beslenme bilgi ölçeği puanlarında anlamlı bir farklılık olmadığı saptanmıştır
(p>0,05). Milli sporcuların sporcu beslenme bilgi ölçeği puan durumu, milli olmayan sporculara göre anlamlı derecede yüksek
bulunmuştur (p<0,05). Diyetisyen ile çalışan sporcuların sporcu beslenme bilgi ölçeği puan durumu diyetisyen ile çalışmayan
sporculara göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,05). Covid-19 döneminde kilo değişimi olanlar ile olmayanların
sporcu beslenme bilgi ölçeği puan durumu arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır (p>0,05). Milli olan ve olmayan
sporcuların kilo değişim durumları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Sporculardan diyetisyen
ile çalışan ve çalışmayanların Covid-19 dönemindeki kilo değişim durumu arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı
bulunmamıştır (p>0,05).Sonuç olarak milli sporcuların ve diyetisyen ile çalışanların beslenme bilgi puanı daha yüksek
bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

beslenme, covid-19, beslenme bilgisi, diyet

Kaynakça

• Abood DA., Black RD., Birnbaum RD. (2004) Nutrition education intervention for college female athletes. J. Nutr. Educ. Behav., 36 (3): 135-139.
• Acar, G. (2008). Boksörlerin Beslenme Bilgi ve Alışkanlıklarının Belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya, s. 8, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi).
• Akıl C. (2007), Dayanıklılık Sporcularında Beslenme Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Besin Hijyeni ve TeknolojisiAnabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2007.
• Arslan, P., Bozkurt, N., Karaağaoğlu, N., Mercanlıgil, S. ve Erge Açık, S. (2001). Yeterli- Dengeli Beslenme ve Sağlıklı Zayıflama Rehberi. İstanbul: Özgür Yayınları, No: 144.
• Batmaz, H. (2018). Yetişkinler İçin Beslenme Bilgi Düzeyi Ölçeği Geliştirilmesi ve Geçerlik-Güvenirlik çalışması, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi).
• Bayraktar I., Olimpik Branş Antrenörlerinin Beslenme Tutumlarının Araştırılması. Kırıkkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2002.
• Baysal A. Aksoy M. Besler T. Bozkurt N. Keçecioğlu S. Merdol K. T. Pekcan G. Mercanlıgil S. Yıldız E. Diyet El Kitabı. Hatiboğlu Yayınevi, 9.Baskı, , s.22-27, Ankara 2016.
• Baysal A. Beslenme. Hatiboğlu Yayınevi, 16. Baskı, s.33-37, 41-48 s:13-14, 113-117, Ankara, 2015.7
• Baysal A. (2010) Beslenme. 12. Baskı. Hatipoğlu Yayınları, Ankara.
• Çekal, N. (2008) Orta yaşl Orta yaşlı ve yaşlı bireylerin beslenme bilgi düzeyleri ı ve yaşlı bireylerin beslenme bilgi düzeyleri ı ve yaşlı bireylerin beslenme bilgi düzeyleri,Yaşlı sorunları araştırma dergisi 1:14-28.
• Çongar O, Özdemir L, Cumhuriyet Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Sivas İl Merkezinde Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Genel Beslenme ve Sporcu Beslenmesi ile İlgili Bilgi Düzeyleri 2004; 26 (3): 113 – 118.
• Ersoy G. (2004) Egzersiz ve Spor Yapanlar İçin Beslenme. 3. Baskı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• George, D., Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson
• Güneş Z. (2005) Antrenör ve Sporcu El Kitabı: Spor ve Beslenme. 4. Baskı.Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
• Güneş Z. (2009) Spor ve Beslenme. 5. Baskı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Öztürk A. (2006) Profesyonel ve amatör futbolcuların beslenme alışkanlıkları ve vücut bileşimleri. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Sivas (Danışman: Prof. Dr. Gülay Koçoğlu)
• Pulur A., Cicioğlu İ. Bayan Basketbolcuların Beslenme Bilgisi Ve Alışkanlıkları. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2001;1(2):44-47.
• Rosenbloom CA., Jonnalagadda SS., Skinner R. (2002) Nutrition knowledge of collegiate athletes in a division I National Collegiate Athletic Association Institution. J. Am. Diet. Assoc. 102 (3): 418-420.
• Saygın Ö., Göral K., Gelen E. (2009) Amatör ve profesyonel futbolcuların beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (2).
• Sivrikaya AH. (2006) Atatürk Üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulu voleybol takımı sporcularının sporcu beslenmesine ilişkin bilgi düzeylerinin incelenmesi. 9.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Muğla, Bildiri Kitapçığı, s: 554-555.
• Süel E., Şahin İ. (2006) Üniversite düzeyindeki bayan ve erkek basketbolcuların beslenme bilgilerinin ve alışkanlıklarının belirlenmesi. 9. Uluslar arası Spor Bilimleri Kongresi, Muğla, Kongre Bildiri Kitapçığı, s:451–453.
• Sürücüoğlu M.S., Özçelik A.Ö., Çakıroğlu P.F., Yüzücülerin Beslenme Alışkanlıkları ve Bilgi Düzeyleri”, Performans-Ege Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Dergisi, cilt:2, sayı:1, s.11-14, İzmir, 1996.
• Şakar Ş. Sporcu Beslenmesi. Klinik Gelişim, s.1-9, 2009.Şenel Ö., Güler D., Kaya I., Ersoy A., Kürkçü R. (2004) Farklı ferdi branşlardaki üst düzey Türk sporcuların ergojenik yardımcılara yönelik bilgi ve yararlanma düzeyleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, II (2): 41-47.
• Yarar, H., Gökdemir, K., Eroğlu, H. ve Özdemir, G. (2011). Elit seviyedeki sporcuların beslenme bilgi ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13 (3): 368–371.
• Yılmaz G. (2002) Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Öğrencilerinin Beslenme ve Kahvaltı Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Niğde, (Danışman: Prof. Dr. Gülgün Ersoy)
• Yüksek, M. (2013), Amatör ve Profesyonel Milli Takım Futbolcularında Beslenme Alışkanlıkları ve Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi, Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s. 8