Düzenli Egzersiz Yapan Kronik Hastalığa Sahip Bireylerin Covid-19’a Yakalanma Kaygılarının İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 50 - 57, 29.08.2021

Ebru Çetin Shabnam Ziyaei

Öz

Bu çalışmanın amacı, düzenli egzersiz yapan ve kronik hastalığa sahip bireylerin yeni tip koronavirüse (Covid-19) yakalanma
kaygılarının incelenmesidir. Bu çalışmaya düzenli egzersiz yapan kronik hastalığa sahip 189 kadın ve 54 erkek olmak üzere
toplamda 243 gönüllü anket formları aracılığıyla online olarak katılmıştır. Araştırmada Tekkurşun Demir ve arkadaşları (2020)
tarafından geliştirilen Yeni Tip Koronavirüse (Covid-19)Yakalanma Kaygısı Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek, bireysel kaygı ve
sosyalleşme kaygısı olmak üzere 2 alt boyut, toplam 16 maddeden oluşmaktadır. Ölçek, 5’li Likert tipinde oluşmakta olup
(“Hiç Katılmıyorum”, “Katılmıyorum”, “Kararsızım”, “Katılıyorum”, “Tamamen Katılıyorum”) şeklinde sıralanmıştır.
İstatistiksel analizi için SPSS 26 bilgisayar programı kullanılmıştır. Normallik sınaması ve tanımlayıcı istatiksel analizler
sonrasında iki gurubu karşılaştırmak için Bağımsız Örneklemler t-testi ve değişkenler arası ilişkiyi incelemek için ise Pearson
Korelasyon Katsayısı uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre pandemide sağlıklı yaşam için egzersiz yapan ve kronik
hastalığa sahip bireylerin kaygıları incelenmiştir. Kadınların erkeklere oranla kaygıları yüksek bulunmuştur. Ayrıca sigara
kullananlar ve ailesinde kronik hastalığa sahip bireylerinde yüksek kaygı düzeyinde oldukları tespit edilmiştir. Ancak Kronik
hastalığa sahip bireylerin kaygı düzeyleri anlamlı farklılığa işaret eden seviyede değildir. Sonuç olarak araştırmada elde edilen
bulgulara göre sigara kullanım durumu kronik hastalığın varlığında daha çok kaygı düzeyini etkileyebildiği söylenebilir.
Bunun yanı sıra kadınların erkelere oranla daha kaygılı oldukları da dikkat çekici bir bulgudur. Ailesinde kronik hastalığa
sahip olanların kaygıları da oldukça yüksek seviyededir.

Anahtar Kelimeler

covid-19, egzersiz, pandemi, kaygı, yeni tip koronavirüs, kronik hastalık

Kaynakça

• Akyol AGA, Bilgiç AGP ve Ersoy G (2008). Fiziksel Aktivite, Beslenme Ve Sağlıklı Yaşam. Baskı Ankara: Klasmat Matbaacılık.
• Arslan E, Ercan S (2020). Significance of Exercise During COVID-19 Pandemic and Social Distancing. Spor hekimliği dergisi 2020, Cilt 55, Sayı 2
• Altan L, Bingöl Ü, Sağırkaya Z, Sarandöl A ve Yurtkuran M (2004). Romatoid artritli hastalarda anksiyete ve depresyon. Romatizma Dergisi (Turkish Journal of Rheumatology) , 19(1), 7-13.
• Ayhan Efe S (2021).Covid-19 ile mücadelede düzenlı fiziksel aktivite. Dicle üniversitesi. Beden eğitimi ve spor yüksekokulu. Akademi Yayınevi February 2021
• AydemirY, Doğu Ö, Amasya A, Yazgan B, Gazioğlu EÖ ve Gündüz H (2015). Kronik solunum ve kalp hastalıklarında anksiyete ve depresyon sıklığı ve ilişkili özelliklerin değerlendirilmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 5(4), 199-203.
• Akdemir N, Aydın Bektaş H (2006). Kanserli bireylerin fonksiyonel durumlarının değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri 2006; 26:488-499.
• Aydoğan Ümit ( 2012). Hipertansiyon Hastalarında Anksiyete Bozukluğu. Konuralp Tıp Dergisi 4(2):1–5.
• Baydar Arıcan Ö (2021). Kaygı Pandemisi ve Egzersiz. Pandemi ve Egzersiz (s. 81-101). İstanbul: Efe Akademi Yayınevi.
• Beser NG, Öz F(2003). Kemoterapi Alan Lenfomalı Hastaların Anksiyetedepresyon Düzeyleri ve Yaşam Kalitesi. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2003, 7 (1)
• Bonanno GA, Ho SMY, Chan JCK, Kwong RSY, Cheung CKY, Wong CPY ve Wong VCW (2008). Psychological resilience and dysfunction among hospitalized survivors of the sars epidemic in hong kong: a latent class approach. Health Psychology Copyright, 27(5): 659– 667. DOI: 10.1037/0278-6133.27.5.659.
• Bostancı N, Can G (Ed.) (2007). Onkoloji Hemşireliğinde kanıta Dayalı Semptom Yönetimi. Pharma Publication Planning, Mavi İletişim Danışmanlık, 2007: 229- 39
• Caner ZG , Ünal M , Apaydın Z , Dağ A, Okur Ş, Kara E ve Bildik C (2020). Covid-19 hastalığı ve ev egzersizlerinin önemi. Journal of Medical Sciences, 1(3), 25-33.
• Çınar P (2005). Cinsiyet ve Ruhsal Hastalıklar.Türk Psikoloji Bülteni, 11(36),59-64.
• Çifçi F, Demir A (2020). Covid-19 Pandemisinde Türk Profesyonel Futbolcuların Covid-19 Korkusu ve Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi. Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, 2(ÖS1), 26-38.
• Çırakoğlu OC (2011). Domuz Gribi (H1N1) Salgınıyla İlişkili Algıların, Kaygı ve Kaçınma Düzeyi Değişkenleri Bağlamında İncelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, Haziran 2011, 26 (67), 49-64
• Devries HA (1981). Tranquilizer effect of exercise: A critical review. The Physician and sportsmedicine, 9(11), 46-55.
• Erdoğan A (2020). enfeksiyon hastalıklarının ve pandeminin psikiyatrik yönü: Bir gözden geçirme. Klinik Psikiyatri Dergisi, 72-80.
• Erdoğdu Y, Koçoğlu F ve Sevim C (2020). Covid-19 pandemisi sürecinde anksiyete ile umutsuzluk düzeylerinin psikososyal ve demografik değişkenlere göre incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2020;23 (Ek 1): 24-37
• Efe A (2021). Covid-19 ile mücadelede düzenli fiziksel aktivite. Savaş Akademi Yayınevi February 2021. Dicle Üniversitesi, Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulu
• Kaya Zaman F (2020). Covid-19 Perspektifinden Sigaraya Bakış. Klinik Tıp Aile Hekimliği Dergisi. Cilt: 12 Sayı: 2 Mart - Nisan 2020. Sf No: 48 – 53
• Kalyon T (1994). Spor Hekimligi Sporcu Sagligi ve Spor Sakatliklari. Ankara: GATA Basimevi, 126-133.
• Küçükkaya PG, Can G (Ed.) (2007). Psikososyal SorunlarAnksiyete Onkoloji Hemşireliğinde Kanıta Dayalı Semptom Yönetimi. İstanbul: Pharma Publication Planning, Mavi İletişim Danışmanlık; 2007: 243-51.
• Karasar N (2009). Araştırmalarda Rapor Hazırlama, Nobel Yayıncılık, Ankara
• Kierkegaard S (2014). Kaygı Kavramı. (Y. Akış, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Liu W, Tao ZT, Wang L, Yuan ML, Liu K, Zhou L, Wei
• S, Deng Y, Liu J, Liu HG, Yang M ve Hu Y (2020). Analysis of factors associated with disease outcomes in hospitalized patients with 2019 novel coronavirus disease. 2020 May 5; 133(9): 1032–1038
• Leung GM, Ho LM, Chan SK, Ho SY, Bacon-Shone J, Choy RY, Hedley AJ, Lam TH ve Fielding (2005). Longitudinal assessment of community psychobehavioral responses during and after the 2003 outbreak of severe acute respiratory syndrome in Hong Kong. Clinical Infectious Diseases, 40, 1713-1720.
• Mete HE (2008). Kronik Hastalıklar ve Depresyon. Klinik Psikiyatri. 2008; 11(Ek 3): 3-18.
• McClave AK, Dube SR, Strine TW, Kroenke K,Caraballo RS, Mokdad AH. Associations between smoking cessation and anxiety and depression among U.S. adults. J Addict Behav 2009;34:491-7
• Mykletun A, Overland S, Aarø LE, Liabø HM ve Stewart R (2008). Smoking in relation to anxiety and depression: evidence from a large population survey: the HUNT study. European Psychiatry, 23(2), 77-84.
• Nalan Gördeles B ve Öz F (2003). Kemoterapi alan lenfomalı hastaların anksiyetedepresyon düzeyleri ve yaşam kalitesi. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7(1), 47-58.
• Özkan S (1993). Psikiyatrik Tıp: Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi. İstanbul: Roche; 1993: 83-291.
• Sandalcı B, Uyaroğlu OA, Sain Güven G (2020). COVID19’da kronik hastalıkların rolü, önemi ve öneriler. FLORA 2020;25(5 Haziran 2020).
• Toros F, Tot Ş, Düzovalı Ö (2002). Kronik Hastalığı Olan Çocuklar, Anne ve Babalarındaki Depresyon ve Anksiyete Düzeyleri, Klinik Psikiyatri 2002;5(4):240-7.
• Türkmen E, Durna Z (ed.) (2012). Kronik hastalıklar ve önemi. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2012:37-49.
• Yenilmez K ve Özbey N (2006). Özel Okul ve Devlet Okulu Öğrencilerinin Matematik Kaygı Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. uludağ üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 19(2), 433.
• Yıldırım S ve Gürkan A (2010). Psikososyal açıdan kanser ve psikiyatri hemşiresinin rolü. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 26(1):87–98.
• Yıldırım S ve Gürkan A (2010). Psikososyal açıdan kanser ve psikiyatri hemşiresinin rolü. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2010; 26 (1) : 87-97.
• Yıldız Bilge ve Yusuf bilge (2020). Koronavirüs salgını ve sosyal izolasyonun psikolojik semptomlar üzerindeki etkilerinin psikolojik sağlamlık ve stresle baş etme tarzları açısından incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23.
• Zhang WR, Wang K, Yin L, Zhao WF, Xue Q, Peng M (2020). Mental health and psychosocial problems of medical health workers during the COVID-19 epidemic in China. Psychotherapy and Psychosomatic, Apr 9, 1-9. doi: 10.1159/000507639