Profesyonel Sporcuların Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 7 - 16, 02.05.2022

Kudret Uzundiz Süreyya Yonca Sezer Mehmet Yavuz Taşkıran

Öz

Bu çalışmanın amacı profesyonel sporcularda bireysel ve takım sporcularının beslenme alışkanlıklarının incelenip,
karşılaştırılması ve değerlendirilmesi üzerine yapılmıştır. Araştırmanın bir diğer amacı ise, beslenme ortalamaları ve met
değerleri arasında anlamlı bir fark varmıdır bu değerlere bakılmıştır. Araştırmaya 211 bireysel sporcu 92 takım sporcusu
katılmıştır. Çalışmaya katılan profesyonel sporculara demografik özellikleri ve beslenme alışkanlıklarını ölçmek üzere Google
dokümanlardan internet ortamında 29 sorudan oluşan anket çalışması uygulamıştır. Yapılan analizler sonucunda beslenme
ortalamalarına baktığımızda yaş, meslek, gelir durumu, düzenli fiziksel aktivite, spor türleri, cinsiyet, medeni durum ve alkol
tüketme alışkanlıklarına baktığımızda anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Fakat kronik bir hastalık ve sigara içme
alışkanlıklarına baktığımızda anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Met ortalamalarına baktığımızda meslek, kronik bir
hastalık ve sigara içme alışkanlıklarında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Yaş, meslek durumu, düzenli fiziksel
aktivite, spor türü, cinsiyet ve medeni durumlarına baktığımızda anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Profesyonel
sporcuların alkol tüketme alışkanlıkları değerlendirildiğinde anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Profesyonel sporcuların
meslek değişkeninin gelir durumu değişkenine göre anlamlı bir fark vardır (p<0,05). Sonuç olarak profesyonel sporcuların
beslenme alışkanlıklarını incelediğimiz bu çalışmada beslenmenin bireysel veya takım sporcusu olarak anlamlı bir farkının
olmadığı beslenmenin kişisel ve özel olduğu saptanmıştır. Profesyonel sporcuların fiziksel olarak beslenme ihtiyaçlarının
değiştiği bu yüzden kişisel beslenme programları hazırlanması gerektiğinin ve sporcuların başarı için beslenmelerinin
antrenman dönemi ve müsabaka döneminde yakından takibinin sağlanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

beslenme, bireysel, takım, beslenme alışkanlıkları, profesyonel sporcu

Kaynakça

• Akıl, C. (2007). Dayanıklılık Sporcularında Beslenme Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı. Konya: Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Arıkan, B., & Şanlıer, N. (2006). Amatör Tenisçilerin Beslenme Durumlarının ve Bazı Antropometrik Ölçümlerinin Saptanması. 9.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi (s. 428-431). Muğla: Bildiri Kitapçığı.
• Atay, E., Kılınç , F., Çetinkaya , E., & Kılıç , T. (2006). Türkiye yarı finallerine katılan yılldızlar kategorisi ilköğretim okulları futbollcuların besllenme alışkanlık düzeylerinin incelenmesi. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi (s. 475-477). Muğla: 9.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Bildiri kitapçığı.
• Bayrakdar, A., Saygın, Ö., Karacabey, K., & Gelen, E. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Bilgi ve Alışkanlıklarının İncelenmesi. 1.Adli Bilimler ve Spor Kongresi. Ankara: Bildiri Kitapçığı.
• Baysal, A. (2002). Beslenme. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• Bilici, S., & Köksal, E. (2013). T.C. Sağlık Bakanlığı Okul Öncesi ve Okul Çağı Çocuklara Yönelik Beslenme Önerileri ve Menü Programları’ (Sağlık Bakanlığı Yayın No:915 b.). Ankara,: Koza Matbaacılık.
• Bozkurt, İ. (2001). Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okullarında Aktif Spor Yapan Öğrencilerin Beslenme Alışkanlıklarının Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Konya: Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Cholewa, J., Landreth, A., Beam, S., MacDonald, C., & Jones, T. (2015). The effect f a sports nutration education intervention on nutrional status, sport nutrition knowledge, body composition, and performance in NCAA Division I baseball players. 44(12), 1.
• Çakaroğlu, D., Ömür, E. H., & Arslan, C. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Yeme Tutumu, Yeme Farkındalığı ve Sosyal Görünüş Kaygısının Değerlendirilmesi (Siirt İli Örneği). 14(1), 1-12.
• Çelebi, G. D. (2019). Amatör ve profesyonel spor yapan bireylerin beslenme bilgi düzeyi ve alışkanlıklarının spor branşlarına göre dağılımının incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam üniversitesi. Kahramanmaraş: Sağlık bilimleri enstitüsü.
• Güneş, Z. (2005). Spor ve Beslenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım 4. Baskı.
• Güneş, Z. (2016). Spor ve Beslenme. (8.Baskı, b.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Heydenreich, J., Schutz, Y., Melzer, K., & Kayser, B. (2019). Comparison of Conventional and Individualized 1-MET Values for Expressing Maximum Aerobic Metabolic Rate and Habitual Activity Related Energy Expenditure.
• Jette, M., Sidney, K., & Blumchen, G. (1990). Metabolic equivalents (METS) in exercise testing, exercise prescription, and evaluation of functional capacity (Cilt 13). Clinical Cardiology.
• Koçak f. Kılınç F. Karabulak A. & Alp, M. (2015). Sezon içi yıldız dağ bisikletçilerine uygulanan mukavemet tırmanış ve interval antrenmanlarının fiziksel fizyolojik ve biyomotorik performansları üzerine etkisi. özel sayı, 9.
• Kuşoğulları, B. (2019). Farklı branşta ki sporcuların beslenme alışkanlıkları ve beslenme bilgi düzeylerinin karşılaştırılması. Balıkesir: Balıkesir sağlık bilimleri enstitüsü.
• Lennernäs, M., Fjellström, C., Becker, W., Giachetti, I., Schmitt, A., De Winter, A. M., & Kearney, M. (1997). Influences on Food Choice Perceived to be İmportant By Nationally-Representative Samples of Adults in the European Union (Cilt 51). European Journal of Clinical Nutrition.
• Özdoğan, Y., & Özçelik, A. Ö. (2008). Spor Eğitimi Veren Yüksekokullara Devam Eden Öğrencilerin Beslenme Alışkanlıkları. 10.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi (s. 653-656). Bolu: Bildiri Kitapçığı.
• Pullur, A., & Cicioğlu, İ. (2001). Bayan Basketbolcuların Beslenme Bilgisi ve Alışkanlıkları. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 44-47.
• Süel, E., & Şahin, İ. (2006). Üniversite Düzeyindeki Bayan ve Erkek Basketbolcuların Beslenme Bilgileri ve Alışkanlıklarının Belirlenmesi. 9.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Bildiri Kitapçığı, (s. 451-453). Muğla.
• Şemşek, Ö., Yüktaşır, B., & Şemşek, S. (2001). Ergojenik Yardımcı Olarak Kullanılan Besin Suplementleri. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi(3), 74-81.
• Turner, O., Mitchell, N., & Ruddock, A. (2021). Elite squash players nutrition knowledge and influencing factors. J Int Soc Sports Nutr, 18, 46. https://doi.org/10.1186/s12970-021-00443-3 adresinden alındı.
• Yılmaz, G., & Karaca, S. (2019). Spor Yapan ve Sedanter Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Bilgi, Tutum ve Yaşam Kalitelerinin İncelenmesi,. 13(8), 258-266.
• Yücel, B. (2015). Sağlık çalışanlarının beslenme alışkanlıkları ve beslenme düzeylerinin incelenmesi. Ankara: Başkent Üniversitesi.
• Yüksek, M. (2013). Amatör ve profesyonel milli takım futbolcularında beslenme alışkanlıkları ve bilgi düzeylerinin incelenmesi. Haliç üniversitesi sağlık bilimleri enstitüsü.
• Zeki, D. (2000). Sporcuların beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.