The Last 35 Years of Islamic Finance in Higher Education: A Bibliometric Analysis of Graduate Theses on Islamic Finance in Türkiye between 1989-2023

Year 2024, Volume: 4 Issue: 1, 55 - 74, 15.01.2024

Ahmet Çakmak , Ünal Efe

https://doi.org/10.55237/jie.1392142

Abstract

Islamic finance, which was included in the banking system for the first time in Türkiye in the 1980s, has become a field with a market share of nearly 9 percent in the entire banking system and a lot of academic studies on it as of today. The main purpose of this study is to identify the studies carried out in the field of Islamic finance, which has developed rapidly in the world and Türkiye and reached a remarkable size in the entire financial sector, and to make a brief contribution to the literature. For this purpose, a total of 894 master's and doctoral thesis studies published between 1983-2023 in the National Thesis Center Database of the Council of Higher Education (YÖK) were examined by bibliometric analysis method. The results are shown in 8 titles with the help of tables and graphs. The keywords used for the field of Islamic finance were Islamic finance, participation finance, interest-free finance, Islamic bank, participation bank, interest-free bank, Islamic insurance, participation insurance, takaful, Islamic capital market, participation capital market, sukuk, lease certificate, Islamic fund, participation fund, Islamic index, participation index, Islamic microfinance, participation microfinance, and karz-ı hasen. These keywords were screened in both thesis titles and thesis abstracts. This study reveals that the subject of Islamic finance has become more and more relevant every year, and students and academics are becoming more and more interested in the field of Islamic finance.

Keywords

Islamic Finance, Participation Finance, Islamic Bank, Participation Bank, Bibliometric Analysis

Project Number

-

Yüksek Öğretimde İslami Finansın Son 35 yılı: 1989-2023 Arası Dönemde Türkiye’de İslami Finans Alanında Hazırlanan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Abstract

Türkiye’de ilk olarak 1980’li yıllarda bankacılık sisteminin içerisinde yer alan İslami finans anlayışı, bugün itibariyle tüm bankacılık sistemi içerisinde yüzde 9’a yakın pazar payı ve üzerine çok sayıda akademik çalışma yapılan bir alan haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, dünyada ve Türkiye’de hızlı gelişim gösteren ve tüm finans kesimi içinde dikkate değer bir büyüklüğe ulaşan İslami finans alanında yapılan çalışmaları tespit etmek ve literatüre özet bir katkı yapmaktır. Bu amaçla, Yükseköğretim Kurulunun (YÖK) Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanında yer alan ve 1989-2023 yılları arasında yayınlanan toplam 894 yüksek lisans ve doktora tez çalışması bibliyometrik analiz yöntemi ile incelenmiştir. Yapılan taramada İslami finans alanı için anahtar kelimeler olarak İslami finans, katılım finans, faizsiz finans, İslami banka, katılım bankası, faizsiz banka, İslami sigorta, katılım sigortası, tekafül, İslami sermaye piyasası, katılım sermaye piyasası, sukuk, kira sertifikası, İslami fon, katılım fonu, İslami endeks, katılım endeksi, İslami mikrofinans, katılım mikrofinans ve karz-ı hasen kullanılmıştır. Bu anahtar kelimeler hem tez başlıklarında hem tez özetlerinde aranmıştır. Sonuçlar 8 başlık halinde tablo ve grafikler yardımıyla gösterilmiştir. Bu çalışma, İslami finans konusunun her geçen yıl daha fazla ilgili odağı olduğunu, öğrenci ve akademisyenlerin İslami finans alanına her geçen gün daha fazla ilgi duyduklarını ortaya koymaktadır.

Keywords

İslami Finans, Katılım Finans, İslami Banka, Katılım Bankası, Bibliyometrik Analiz

Ethical Statement

-

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

-

References

• Akbaş, F., Tura, Ü., Kaya, F. (2021). Web of Science Core Collection Veri Tabanında İslami Bankacılık İle İlgili Yapılan Makalelerin Bibliyometrik Analizi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (23), 56-78. DOI: 10.47129/bartiniibf.846247
• Al, U., Tonta, Y. (2004). Atıf Analizi: Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü Tezlerinde Atıf Yapılan Kaynaklar. Bilgi Dünyası, 5(1), 19-47.
• Al, U., Soydal, İ. (2012). Dergi Kendine Atıfının Etkisi: Energy Education Science and Technology Örneği. Türk Kütüphaneciliği, 26(4), 699-714.
• Alkaç Özdemir, G., Altıntaş, M. H. (2021). Bankacılıkta Müşteri Deneyimine Yönelik Bibliyometrik Analiz: 1991-2020 Dönemine Ait Temaların ve İlişki Ağlarının Belirlenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13 (2), 1856-1871.
• Alkan, G. (2014). Türkiye’de Muhasebe Alanında Yapılan Lisansüstü Tez Çalışmaları Üzerine Bir Araştırma (1984-2012). Muhasebe ve Finansman Dergisi, (61), 41-52. DOI: 10.25095/mufad.396448.
• Beşel, F. (2017). Türkiye’de Maliye Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (2003-2017). A. Gerçek ve Ö. Çetinkaya (Ed.), 32. Uluslararası Maliye Sempozyumu içinde. Antalya: Ekin Yayınevi.
• Buğan, M. F. (2021). İslam Ekonomisi ve Finansı Alanyazının Bibliyometrik Analizi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (26), 658-677.
• Çarıkçı, O., Yaman, B. (2019). Muhasebe-Finans Öğrencileri Üzerine Yapılan Araştırmaların Bibliyometrik Analizi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (19), 359-381.
• Çokişler, E. (2019). Uluslararası İlişkiler Dergisinin Bibliyometrik Analizi (2004-2017). Uluslararası İlişkiler / International Relations, 16(64), 29-56.
• Çabukoğlu, M. ve Yardımcıoğlu, F. (2017). Türkiye’de İktisat Alanında Yapılmış Doktora Tezlerinin Bibliyometrik Analizi (1978- 2017). Uluslararası Politik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Kongresi içinde. Bosna: PESA
• Dinçer, H., Yüksel S. (2018). Finansal İktisat. 1. Sürüm, Orion Kitapevi, Ankara, 561.
• Diodato, V. P. (1994). Dictionary of Bibliometrics. Portland: The Hawthorne Press.
• Evren, S., Kozak, N. (2012). Türkiye’de 2000-2010 Yılları Arasında Yayınlanan Turizm Konulu Makalelerin Bibliyometrik Analizi. VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi. Antalya: Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi ve Gazi Üniversitesi, 250-266.
• Görmüş, Ş., Albayrak, A., Yabanlı, A. (2019). Yaşayan ve Gelişen Katılım Bankacılığı. TKBB Yayınları, Yayın No:12, 67-68.
• Güçlü, F., Kılıç, M. (2020). İslami Finansın Dünyadaki Gelişimi ve İslami Finansa Yön Veren Uluslararası Kuruluşlar Üzerinde Bir İnceleme. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 16, Sayı 1, 76.
• Güler, F. (2021). Siyasi Partiler Hukuku İle İlgili Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Selçuk Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Dergisi, 4 (2) , 137-165 .
• Gündoğdu, A. (2017a). Türkiye’de Bankacılık Alanında Yayınlanmış Akademik Çalışmaların Analizi. Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 1-11.
• Gündoğdu, A. (2017b). Türkiye’de Sermaye Piyasası Alanında Bilimsel Yazın Taraması. Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 1-8.
• Haydaroğlu, C. (2022). İktisat Alanında Göç Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (2), 349-369. DOI: 10.30692/sisad.1093130.
• Karadağ, E. (2009). Eğitim Bilimleri Alanında Yapılmış Doktora Tezlerinin Tematik Açıdan İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75–87.
• Karaoğlan, S. (2020). İslami Finans Literatürünün Retrospektifi: Geçmiş ve Gelecek Öngörüleri Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1088-1106. DOI: 10.46928/iticusbe.769048
• Kartal, M. T. (2018). Türkiye’de Faizsiz Bankacılık Alanında Yayınlanmış Tezlerin Analizi. Maliye ve Finans Yazıları, (110), 175-198. DOI: 10.33203/mfy.421353
• Konak, F., Demir, Y. (2023). İslami Sigortacılık (Tekafül) Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz. Hitit İlahiyat Dergisi, 22/1, 11-46. https://doi.org/10.14395/hid.1232415
• Nebioğlu, O. (2019). Turizm ve Yiyecek Tüketimi: Uluslararası Alanyazın Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(1), 71-88.
• Ok, R., ve Atar, R., (2019). Türkiye’de İslam Ekonomisi ve Finansı Alanında yapılmış akademik çalışmalar ile katılım bankalarının gelişimi arasındaki ilişki. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 507.
• Öner, M. H. (2023). İslam Ekonomisi ve İslami Finansın Gelişimi: 2014-2022 Dönemine Ait Bibliyometrik Bir Analiz. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19 (1), 82-97.
• Pekdemir, I., Erdoğan, U., Şen, Y., Yeke, S. (2015). Yönetim ve Organizasyon Alanında Bir Bilim Dalında 2004-2015 Yılları Arasında Yönetilmiş Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 26 (79), 20-56.
• Pekdemir, İ. M., Sözüer, A., Yaşlıoğlu, D. T., Ceran, E. B. (2016). Yönetim ve Organizasyon Yazını Üzerine İnceleme: Bir Anabilim Dalı Akademisyenlerinin 2005-2014 Yılları Arasındaki Yayınları. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt: 45- Özel Sayı, 81-93.
• Pritchard, A. (1969). Statistical Bibliography or Bibliometrics? Journal of Documentation, 25, 348-349.
• Sarıdağ, U., Doğan, O. (2022). Dünyada ve Türkiye’de Davranışsal Finans Kavramının Bibliyometrik Analiz Teknikleri Kullanılarak İncelenmesi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 10 (2), 70-94.
• Selçuk, M., Yardımcıoğlu, F. (2017). İslam Ekonomisi ve Finansı Alanında Türkiye’de Yazılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, 3 (3), 63-78. DOI: 10.25272/j.2149-8407.2017.3.3.06
• Şakar, G. D., Cerit, A. G. (2013). Uluslararası Alan İndekslerinde Türkiye Pazarlama Yazını: Bibliyometrik Analizler ve Nitel Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 37-62.
• Ulu, S., Akdağ, M. (2015). Dergilerde Yayınlanan Hakem Denetimli Makalelerin Bibliyometrik Profili: Selçuk İletişim Örneği. Selçuk İletişim, 9(1), ss.5-21.
• Üstdiken, B., Pasadeos, Y. (1993). Türkiye'de Örgütler ve Yönetim Yazını. Amme İdaresi Dergisi, 26(2), 73-93.
• Yalçın, H. (2010), Millî Folklor Dergisi‟nin Bibliyometrik Profili (2007-2009), Millî Folklor, 85, ss.205-211.
• Yeşil, T., Akyüz, F. (2018). Muhasebe Alanındaki Ulusal Doktora Tezlerinin Bibliyometrik Analizi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, MODAV 15. Uluslararası Muhasebe Konferansı Özel Sayısı, 440-472.
• Yıldırım, S., Çelikkaya, S. (2022). Türkiye’de İktisat Alanında Hazırlanmış Olan Doktora Tezlerinin Bibliyometrik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (44), 251-284.
• Yücel, S., Öncü, M. A., Kartal, O. (2015). Türkiye’de Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları Konularında Yayınlanmış Akademik Çalışmalar (2007-2014 Arası Literatür Taraması). Muhasebe ve Finansman Dergisi, (68), 39-66. DOI: 10.25095/mufad.396621
• Zeren, D., Kaya, N. (2020). Dijital Pazarlama: Ulusal Yazının Bibliyometrik Analizi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (1), 35-52.