Kapsayıcı Eğitim Uygulamaları Bağlamında Sorunlar ve Çözüm Önerilerinin İncelenmesi

Year 2020, Volume: 2 Issue: 1, 23 - 42, 01.06.2020

Rabia Ünal Soner Aladağ

Abstract

Bu araştırmanın amacı kapsayıcı eğitim uygulanan temel eğitim kurumlarında görev yapan ve sınıflarında kapsayıcı öğrenciler bulunan öğretmenlerin, kapsayıcı öğrencilere yönelik eğitim uygulamalarını ve sorunlarını tespit etmek, kapsayıcı eğitim konusuna yönelik beklentilerini ve çözüm önerilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma nitel desende tasarlanmış ve amaçlı örneklem yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada Kayseri ilinde kapsayıcı öğrencilerle çalışan 10 sınıf öğretmeni ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formundaki soruların oluşturulmasında ilgili literatür taranarak, alan uzmanlarının görüşlerine başvurulmuştur. Araştırmadan elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmelerin analiz edilmesinde ana tema ve sorunların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Verilerin toplanması sürecinde bireysel görüşmeler yapılmıştır. Yazıya dökülen veriler bilgisayar ortamına aktarılarak araştırmacılar tarafından kodlar ve temalar oluşturulmuştur. Kategoriler ve temalar sistemli bir biçimde düzenlenerek, araştırma bulgularının güvenirliğini sağlamak amacıyla öğretmen görüşlerinden sıkça alıntılar yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenler sınıfta başta Türkçe dil sorunları olmak üzere, davranış sorunları ve derslerle ilgili kapsayıcı öğrencilerle sorunlar yaşadıklarını belirtmişlerdir. Kapsayıcı öğrencilerin ekonomik ve psikososyal sorunlar yaşadıklarını, bu sorunları da meslektaşlarının desteği ve bakanlığın seminer, kurs gibi faaliyetleriyle çözmeye çalıştıklarını dile getirmişlerdir. Araştırmanın sonucunda kapsayıcı öğrencilerin dil eğitimine ağırlık verilmesi, bu öğrencilere yönelik materyal desteğinin artırılması, öğretmenlere yönelik hizmetiçi eğitim seminerlerinin artırılması, kapsayıcı öğrencileri ve kapsayıcı öğrencilerin velilerini kaynaştıracak proje ve etkinliklerin geliştirilmesi olmak üzere öneriler geliştirilmiştir.

Keywords

Kapsayıcı eğitim, kapsayıcılık, kaynaştırma, sığınmacı öğrenci

Investigation of Problems and Solution Proposals in the Context of Inclusive Education Practices

Abstract

This research was carried out in order to determine the educational practices and problems of inclusive students of teachers who work in primary education institutions and to have inclusive students in their classes and to determine their expectations and solution suggestions for inclusive education. The study was designed with qualitative design and purposeful sampling method was used. In this study, semi-structured interviews were conducted with 10 classroom teachers working with inclusive students in Kayseri. In the preparation of the questions in the semi-structured interview form, relevant literature was searched and the opinions of the field experts were used. The data obtained from the research were analyzed by content analysis technique. It was aimed to identify the main themes and problems in the analysis of semi-structured interviews. Individual interviews were conducted during the data collection process. Codes and themes were created by the researchers by transferring the data to the computer. The categories and themes were organized systematically and frequently quoted from the views of teachers to ensure the reliability of the research findings. The teachers who participated in the study stated that they had problems with the inclusive students in the classroom, especially Turkish language problems, behavioral problems and lessons. They stated that inclusive students had economic and psychosocial problems and tried to solve these problems with the support of their colleagues and the activities of the ministry such as seminars and courses. As a result of the research, suggestions were developed to focus on the language education of inclusive students, to increase the material support for these students, to increase in-service training seminars for teachers, to develop projects and activities to integrate inclusive students and parents of inclusive students.

Keywords

Inclusive education, inclusiveness, inclusion, asylum student

References

• Aykırı, K. (2017). Sınıf öğretmenlerinin sınıflarındaki Suriyeli öğrencilerin eğitim durumlarına ilişkin görüşler. Turkish Journal of Primary Education, 2, 44-56.
• Boroson, B. (2017). Inclusive education: Lessons from history. Educational Leadership, 74(7), 18-23.
• Creswell, J.W. (2014). Araştırma deseni. (Çev. Ed. S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Deniz, T. (2014). Uluslararası göç sorunu perspektifinde Türkiye. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(1), 175-204.
• Düzel, B. ve Alış, S. (2018). Düzensiz göçle gelen Suriyeli mülteci çocuklar bağlamında Türkiye’de refakatsiz göçmen çocukların durumu ve başlıca risklerin değerlendirilmesi: Asia Minor Studies Dergisi, 6 (AGP Özel Sayısı), 258 274.
• Eren, Z. (2019). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre göçmen çocukların eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1), 213-234.
• Harunoğulları, M. (2016). Suriyeli sığınmacı çocuk işçiler ve sorunları: Kilis örneği. Göç Dergisi, 3(1), 29-63.
• Solak, E. & Çelik, S. (2018). Türkiye’de eğitim gören mülteci öğrencilerin dilsel sorunlarının incelenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 425-432.
• İmamoğlu, H. V. & Çalışkan, E. (2017). Yabancı uyruklu öğrencilerin devlet okullarında ilkokul eğitimine dair öğretmen görüşleri: Sinop ili örneği, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 529-546.
• İra, N. ve Gör, D. (2018) Eğitim fakültesi öğretim üyelerinin kapsayıcı eğitime yönelik görüşleri. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counseling, 7(2), 29-38.
• Gause, C. P. (2011) Diversity, equity and inclusive education: A voice from the margins. Rotterdam, Sense Publishers.
• Gözüküçük, M. & Kıran, H. (2016). Anadili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerine ilkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Aydın TÖMER, 1(1), 47-64.
• Karaman, H., Bulut, S. (2018). Göçmen çocuk ve ergenlerin eğitim engelleri, psikolojik sorunları ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(40/2), 393-412. https://dx.doi.org/10.21560/spcd.vi.446297.
• Kardeş, S. & Akman, B. (2018). Suriyeli mültecilerin eğitimine yönelik öğretmen görüşleri, Elementary Education Online, 17(3), 1224-1237.
• Kaya, İ. & Aydın, H. (2013). Türkiye’de anadilde eğitim sorunu: Zorluklar, deneyimler ve iki dilli eğitim modeli önerileri. İstanbul: UKAM
• Kızılkoyun, F. (2017), Türkiye’de 4.5 Milyon Göçmen Yaşıyor, 17 Aralık tarihli köşe yazısı, http://www.hurriyet.com.tr/gundem/turkiyede-4-5-milyon-gocmen-yasiyor-40681331 (Erişim Tarihi: 06.07.2019).
• Mercan Uzun, E. & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1,1, 72-83.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Moralı, G. (2018). Suriyeli mülteci çocuklara Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 5 (15), 1426-1449.
• Rousseau, C.,Measham, T. & Nadeau, L. (2012). Addressing trauma in collaborative mental health care for refugee children. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 18(1), 121-136.
• Şimşir, Z. & Dilmaç, B. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 17 (2), 1116-1134.
• Şirin, S.R. & Rogers-Sirin, L. (2015). The Educational and mental health needs of Syrian refugee children. Washington, DC: Migration Policy Institute.
• Tekin Babuç, Z. (2018). Mersin ilindeki Suriyeli çocukların aile ve sosyal ilişkilerinde yaşadıkları ambivalansın ilişkisel sosyolojik bir analiz. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 21(2), 317-355.
• Tosun, A., Yorulmaz, A., Tekin, İ. & Yıldız, K. (2018). Mülteci öğrencilerin eğitim sorunları, eğitim ve din eğitiminden beklentileri: Eskişehir örneği, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 107-133.
• TÜRKSAM. (2019), Göçmen Bülteni, 3 Haziran tarihli araştırma, http://turksam.org/turksam-gocgocmen-bulteni-3-haziran-2019 (Erişim Tarihi: 20.08.2019).
• Uğur, N. (2017). Anadili eğitim dilinden farklı olan öğrencilerin yaşadıkları sorunların çözümlenmesi (Diyarbakır ili örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Uğurlu Eren, Z. (2018). Suriyeli sığınmacı öğrencilerin okula uyum sorunlarının çözülmesi ve desteklenmesinde öğretmen etkisi. A. Solak (Ed.). Zorunlu göçler ve doğurduğu sosyal travmalar içinde (ss. 178-242). Ankara: HEGEM Yayınları.
• UNHCR. (2019). Türkiye: Kilit veriler ve sayılar, 15 Ağustos tarihli istatistik, https://www.unhcr.org/tr/unhcr-turkiye-istatistikleri (Erişim Tarihi: 20.08.2019)
• UNICEF. (2017). Türkiye’de “kayıp bir kuşak” oluşmasını önlemek. Erişim tarihi: 01.03.2020 http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/Children%20of%20Syria_01.2007_TR.pdf
• UNICEF. (2014). Eliminating discrimination against children and parent based on sexual orientation and/or gender identitiy. Erişim Tarihi:20.07.2015 http://www.unicef.org/videoaudio/PDFs/Current_Issues_Paper_Sexual_Identification_Gend_Identity.pdf
• Ünal, R. & Yel, S. (2019). Development of a social acceptance scale for inclusive education. Universal Journal of Educational Research, 7(10), 2187 – 2198. doi: 10.13189/ujer.2019.071017
• Yazıcı, Z. & Temel, Z. F. (2012). İki dilli ve tek dilli çocuklarda dil gelişimi okuma olgunluğu ilişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(22), 145-158.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, F. & Şekerci, H. (2016). Anadil sorunsalı: Sınıf öğretmenlerinin deneyimlerine göre ilkokul öğrencilerinin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(1), 47-63.
• Zayimoğlu-Öztürk, F. (2018). Mülteci öğrencilere sunulan eğitim-öğretim hizmetinin sosyal bilgiler öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi, Anadolu Journal of Educational Sciences International, 8(1), 52-79.