Dördüncü Nesil Savaş Konsepti Üzerinden Savaş Alanında Yaşanan Değişimi Anlamak: Suriye Örneği, 2011–2022

Year 2023, , 35 - 45, 27.06.2023

Sertaç Canalp Korkmaz

https://doi.org/10.5152/JIRS.2023.23009

Abstract

Uluslararası ilişkiler disiplininin önemli başlıklarından olan savaş, dinamik bir konu olarak dikkat çekmeye devam etmektedir. Savaş çok uzun yıllardır engellenmeye çalışılsa da karakterinde yaşanan değişimle birlikte varlığını sürdürmektedir. Savaşın karakterinde meydana gelen değişim, 2011 yılından beri devam etmekte olan Suriye’deki savaşta kendisini açıkça göstermiştir. William Lind ve arkadaşları tarafından geliştirilen Dördüncü Nesil Savaş konsepti özellikle savaşın karakterinde yaşanan değişimin anlaşılmasında önemli bir yaklaşım olmaktadır. Bu teori üzerinden Suriye’deki savaş alanı ele alındığında savaş alanında yaşanan pek çok değişim öne çıkmaktadır. Savaş bir yanda mekânsal olarak hem kırsal hem de meskûn mahallerde devam ederken, diğer yandan da devlet dışı silahlı aktörler tarafından propagandanın internet ortamına taşınması savaşın mekânsal genişlemesi açısından kayda değer bir örnek teşkil etmektedir. Ayrıca, aktör düzeyinde yaşanan çeşitlik açısından Suriye’deki savaş alanı önemli bir vaka olarak öne çıkmıştır. Savaşan taraflar arasında bir yanda rejim güçleri ve Rusya gibi konvansiyonel güçler yer alırken, diğer tarafta PYD/YPG, DEAŞ, Hizbullah, HTŞ gibi terör örgütlerinin yanı sıra özel askeri şirketlerin ve yabancı terörist savaşçıların da yer aldığı görülmüştür. Yaşanan değişimi anlamak açısından diğer önemli bir gelişme ise devlet tekelindeki en modern teknolojiler ile devlet dışı silahlı aktörlerin kendi imkânlarıyla sivil piyasalardan tedarik ederek geliştirdiği silahların savaş alanında yaratmış olduğu asimetrik dengedir. Öte yandan savaşın mekânsal genişlemesinin bir sonucu olarak dost-düşman ve sivil-asker ayrımının ortadan kalkmış olması ise sivil kaybının yüksek düzeyde yaşanmasına yol açmıştır. Yapılan bu çalışma yukarıda bahsedilen noktalar dikkate alınarak Dördüncü Nesil Savaş konsepti üzerinden Suriye'yi ele almaktadır.

Keywords

Dördüncü Nesil Savaş, Devlet Dışı Silahlı Aktör, Suriye, Savaş

Understanding the Changing in the Battlefield over the Fourth-Generation Warfare Concept: The Case of Syria, 2011–2022

Abstract

War, which is one of the significant topics under the discipline of international relations, continues to attract attention as a dynamic issue. Although the war has been tried to be prevented for many years, it continues to occur with the change in its character. The changing character of the war uncovers itself clearly in the war in Syria, which has been going on since 2011. The Fourth-Generation Warfare theory, developed by William Lind and his friends, is a key approach, especially in understanding the change in the character of war. Considering the battlefield in Syria through this theory, many changes in the battlefield are clearly observed. While the war continues in both rural and urban areas, on the other hand, the transfer of propaganda to the internet by non-state armed actors constitutes a remarkable example in terms of the domain expansion of the war. In addition, regarding the diversity experienced at the actor level, the battlefield in Syria has come to the fore as an important case. While there are conventional forces such as regime forces and Russia on the one hand, terrorist organizations such as PYD/YPG, DAESH, Hezbollah, and HTS, as well as private military companies and foreign terrorist fighters, are also among the fighting parties. Another important development in the change experienced is the asymmetric balance created on the battlefield by the most modern technologies in the state monopoly and the weapons developed by non-state armed actors by procuring them from civilian markets with their own means. Again, as a result of the spatial expansion of the war, the disappearance of the friend–enemy and civilian–military distinction has led to a high level of human casualties. When the points mentioned above are considered, this study reveals the Syrian case by applying the Fourth-Generation Warfare concept.

Keywords

Fourth-generation warfare, Non-state armed actor, Syria, Warfare