Isotop Hydrology Studies Of Beypazarı. Trona Mine Area,Ankara

Year 2003, Volume: 27 Issue: 1, 3 - 16, 01.05.2003

Cahit Özgüm Osman Gökmenoğlu Barbaros Erduran

Abstract

Trona mine located in the Beypazarı city? and surrounded by the Başören, Bağözü and Çakıloba villages,, overlays an area of 9 km" approximately. Aim of the study is to investigate the probable hydro geology events during the mine management and determine solutions. Karadoruk and Çakıloba Formations are aquifers, concordancely overlaying the Hırka Formation in which Trona has occurred. These units are confined aquifers on areas bounded by discontinuities,, Trona mine area is divided to two sectors, Elmabeli and Anseki according to the Hydrogeologie events,. Hydrogeological explorations have been carried out during 1984-1986 and 2000-2001, in the mentioned area. As a result of the studies,, groundwater flow in the Elmabeli Sector is towards the K-25 spring towards the shearing zone of the Zaviye and Kanhceviz Faults , and the average flow rate is 10-13 mfday. Groundwater flow in the Anseki Sector is towards the Zaviye Fault with an average raM, of 8-15 m/day. Ground-waters located in the area are found to be of shallow circulation and similar origin» due to the evaluation of the 34 water samples collected front 19 different locations durind the wet and dry season periods. Brine saples result as deep circulation components.

Keywords

Trona-Isotope-Brine

Ankara, Beypazarı Doğal Soda Trona Sahası İzotop Hidrolojisi Çalışmaları

Abstract

Soda Trona sahası, Ankara'nın Beypazarı ilçesine bağlı Başören, Bagozü. Zaviye ve Çakıloba köyleri arasında yaklaşık 9 knrT'lik bir yayılıra alanına sahiptir. Çalışmanın, amacı, sahanın işletme aşamasında gelişebilecek hidrojeolojik olayların araştırılması ve çözüm yollarının belirlenmesidir. Sodanın oluştuğu Hırka Formasyonu 'üzerinde uyumlu olarak gelen Karadoruk ve Çakıloba Formasyonları akiferleri oluşturur. Bu seviyeler yapısal süreksizliklerle, sınırlı bölgelerde basınçlı, akifer özelliği gösterirler. Soda yayılıra sahası hidrojeolojik açıdan Elmabeli ve Arıseki sektörü olarak iki bölüme ayrılmıştır. Anılan sahada 1984-1986 ve 2000-2001 yıllarında hidrojeolojik etütler yapılmıştır.. Yapılan çalışmaların sonuçlarına göre yeraltısuyu akım yöne Elmabeli sektöründe K 25 kaynağına doğru olup ortalama yeraltısuyu akım hızı 10- 15 m/gün dür. Arıseki sektöründe ise yeraltısuyu akım yönü Zaviye fay zonuna doğru olup ortalama akım hızı 8-15 m/gün dür. Farklı 19 lokasyondan kurak ve yağışlı dönemlerde alınan. 34 adet izotop numesinin değerlendirilmesi sonucu suların sığ dolaşımdan gelen ve aynı kökenli sular olduğu anlaşılmıştır. Salamura içeren sular ise derin dolaşimh solardır.

Keywords

Trona, İzotop, Salamura

References

• Anderson, M., William, W.., 1992, Applied Groundwater Modelling,, Academic Press Inc., San Diego, California, USA
• Apha-Awwa-Wpcf, 1981, Standart Methods For The Examination Of Water and.
• Wastewater, American Puplic Healt Assosation, Washington, U..S.A.
• Atalay, Ü, Hiçyılmaz, C, Örgiil, S.,, 2001, Beypazarı Trona Cevherinden Soda Külü Üretimi Koşullarının Saptanması,, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
• Aziz, A., 1976, Beypazan-Yeni Çayırhan ve Karaköy Arasındaki Sahanın Jeolojisi ve Bitümlü Şist olanakları, Maden. Tetkik, ve Arama Genel Müdürlüğü, Derleme No:5732, Ankara
• Castany, C, 1969, Yeraltı suları hakkında Pratik Uygulamalar (Çev; K. Karacadağ), DSİ Yayınları, Genel Yayın No: 638
• Clark, D., Fritz, P., 1987, Environmental Isotopes in Hydrogeology, USA
• Erol, O.,, 1955, Körogju- Işık' Dağlan Volkanik Kütlesinin Orta Bölümleri île Beypazarı
• Ayaş Arasındaki Neojen Havzasının Jeolojisi Hakkında Rapor, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Derleme No:2274, Ankara
• Fetter, C, W., 1980, Applied Hydrogeology, University of Winconsia, USA.
• Gökmen, V., 1965, Nallıhan-Beypazarı Civanndaki Linyit İhtiva Edeo Neojen Sahasının Jeolojisi Hakkında Rapor, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Derleme No:3802, Ankara
• Göktunab, BL, 1963, Beypazarı Linyitlerinin Jeolojik Etütleri Hakkında Rapor, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Derleme No:3391, Ankara
• Helvacı, C, İnci, U., 1989, Beypazarı • Trona Yatağının Jeolojisi, Mineralojisi, Jeokimyası ve Yörenin Trona Potansiyeli, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Mimarlık. Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü, İzmir Kayakıran, S., Çelik., E., 1986, Beypazarı Trona (Doğal Soda) Yatağı Maden Jeolojisi Rapora, Maden Tetkik ve .Arama Genel Müdürlüğü» Derleme No:8079, Ankara ••
• Keh.In.de, M. O.,. 1993, Preliminary îsotopic Studies in the Bida Basın, Central
• Nigeria, Environmental Geology, Volume 22, Washington, USA, 212-217 p.
• Kesserii, Mine Water Problems and Some Special Solutions In. Hungary, S:15, Hungary
• Korkmaz, N., 1991, Ankara-Beypazan Soda (Trona) Sahası Yeraltı suyu Bilançosu
• Raporu, Devlet Su işleri Genel Müdürlü ğü Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltı, suları Dairesi Başkanlığı, Ankara
• Knısemamı, G., P., Ridder, N., A.,, 1982, Hidrojeolojik Pompaj Verilerinin Analiz, ve Değerlendirilmesi {Çev. Prof. Dr., R. Dilek)
• Özgür, C», Tamg^ç, F., 1986, Ankara. Beypazarı Soda (Trona) Yatağının Hidrojeoloji İncelemesi, Maden • Tetkik, ve Arama Genel Müdürlüğü,,, Derleme No:8101, Ankara.
• Özgjir, C, Erduran, B., 1999, Beypazarı Trona Sahası Galeri Güzergahında Yapılan. Hidrojeoloji Çalışmalarına Ait Ön Rapor Ve Tüm. Sahayı Kapsayan. Hidrojeoloji Çalışmalarıyla İlgili öneri Ve Teklifler, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Enerji Hammadde- Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı, Ankara
• Özgiir, C, Gökmenoğlu, ' O., Erduran B., 2002, Ankara Beypazarı Trona Sahası Hidrojeoloji Etüdü Raporu, MTA Genel Müdürlüğü, Derleme No: , Ankara
• Siyako, F., 1983, Beypazarı Ankara Kömürlü Neojen Havzasının Çevresinin Jeolojisi,, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Derleme No:7431 » Ankara
• Stchepinsky, V., 1942, Beypazan-NalhhanBolu-Gerede Bölgesi Jeolojisi Hakkında Rapor, Maden Tetkik, ve Arama Genel Müdürlüğü,,, Derleme No: 1363, Ankara
• Yurtsever, Y., (1978), Environmental Isotopes As a ' Tool In Hydrogeological Investigation of Southern Karst Region of Turkey, Procedings Of a International Seminar on Karst Hydrogeology, Antalya, Turkey
• Walton, W,, G., 1970, Groundwater Resource Evaluation, International Student Edition, USA .'
• Zïfgkr, K.GJ., 1939, Hırka (Beypazarı) ve Karaköy Nallıhan. Havalisindeki Bitümlü Şistler, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Derleme No: 985, Ankara