Güzergah Seçimi ve Bu Seçimde Jeolojinin Önemi

Year 1990, Volume: 14 Issue: 1, 37 - 45, 15.05.1990

İlyas Yılmazer

Abstract

Güzergah belirlenmesi yol mühendisliğinin önemli bir bölümüdür. İyi bir ulaşım planını takip eden güzergah seçimi yol projesine temel oluşturur. Bu çalışma çok-disiplinli bir iş olup genellikle ekonomist, mimar, şehir planlamacı, çevreci, toplum bilimci, jeomorfolog ve mühendislerin ortaklaşa çalışması ile gerçekleştirilir. Mühendislik açısından, jeolojik çalışma başlıca şunları içerir; jeolojik harita alımı, büyük ölçekli jeolojik yapıların belirlenmesi, hidrojeolojik ve jeomorfolojik özelliklerin açıklanması, doğal yamaç eğim ve kütle hareketlerinin incelenmesi, agrega (yol malzemesi) kaynaklarının belirlenmesi v.b. Bütün bunlar mali gelir-gider analizinde ve seçenek değerlendirilmesinde olduğu kadar proje özellikleri üzerinde de etkilidirler. Burada birincil erek, bu konulardaki bilimsel iletişime genel ölçütlerle katkı sağlayabilmektir. Fayların tip, uzanım ve büyüklüğü iyi anlaşıldığında gerek güzergah belirlenmesinde gerekse yol boyu ilgili duyarsızlık problemlerinin azaltılmasında önem taşımaktadır. Kıvrımlar, tabaka konuları, litolojik birim dokanakları ve eklem ve kırıklık yoğunluğu otoyol yapılarının duraylılığı üzerinde etki taşımaktadır. Yaygın birimlerin mühendislik özellikleri güzergah çalışmalarında önemli bir yer tutmaktadır. Drenaj sistemleri, kaynak ve sızıntılar, bataklık ve ıslak yumuşak zeminler, kütle hareketleri ve doğal yamaç eğimi ilişkisi, yüzey ve yeraltısu durumu ve bu havzaların gelecekteki kullanım planlarının bilinmesi güzergah seçiminde yadsıyamayacak önem taşımaktadır. Çakıl-kum ve kırma taş ancak yerinde değer taşıdığında nicel, nitel ve alansal dağılımları güzergah belirlenmesinde ve yol projesi üzerinde etkili olabilmektedir.

Keywords

Güzergah Seçimi, Jeoloji, Yol Mühendisliği

Route Location and Significance of Geology on Route Selection

Abstract

Route location is an important aspect of highway engineering. It proceeds a comprehensive transportation planning and forms basis to highway design. A route selection study is a multidisciplinary job. The common participated members are economist, archtiect, city planner, environmentalist, sociologist, geomorphologist, and engineers. In engineering sense, geological study includes geological mapping, identification of major geological structures, lithological properties, hydrogeological characteristics, geomorphological features, natural slopes, distribution and types of mass movements, distribution of aggregate sources (pit and quarries), and so forth. These items are effective on cost - benefit analysis and route evaluation as well as highway design characteristics. The main purpose here, is a scientific information spreading of general criteria of a route location study. Type, trend, and extent of faults can control route location. If the situation is properly understood, it may help to locate route in order to minimize related stability problems along an alignment. Folds, bedding attitudes, lithological contacts, and intensity of joints and fractures have effect on stability of motorway structures. Engineering characteristics of the prevailing lithologies are quite important in the route location study. Recognition of drainage pattern, seeps and springs, swamps, and marshy soft grounds, interrelationships between natural slopes and mass movements, surface and groundwater conditions, and their basins future use (long term) plans have also significant role in route location. Gravel - sand and crushed rock have place value rather than unit vale. Therefore, their analysis in terms of quantity, quality, and areal distribution may also have influence on route location and as well as highway design.

Keywords

Route Selection, Geology, Highway Engineering

References

• Preston, E.S., 1975, Route Location: Handbook of Highway Engineering, 187-216.