Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Suyun Genleşmesi Konusunu Tahmin-Gözlem-Açıklama Yöntemi ile Açıklayabilme Düzeyleri

Year 2018, Volume: 2 Issue: 1, 16 - 27, 28.05.2018

Ayşe Nesibe Köklükaya Ezgi Güven Yıldırım

Abstract

Bu araştırmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının suyun genleşmesi konusunu tahmin gözlem açıklama yöntemi ile açıklayabilme düzeylerini ortaya çıkarmaktır. Araştırmada verileri elde etmek betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak tahmin-gözlem-açıklama yöntemine uygun geliştirilen etkinlik formu kullanılmıştır. Veriler bilimsel bilgi içeren cümleler, bilimsel olmayan ve yüzeysel bilgi içeren cümleler ve kavram yanılgısı içeren cümleler şeklinde kategorize edilerek analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda öncelikle öğretmen adaylarının tahmin basamağında kurduğu cümleler nedenleri ile birlikte incelenmiştir. Bu basamakta öğretmen adaylarının çok azının bilimsel bilgi içeren cümleler kurduğu, büyük çoğunluğunun ise yüzeysel bilgi içeren cümleler ile kavram yanılgısı içeren cümleler kurduğu tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarına gözlem basamağında ilgili video ve kısa filmler izletildikten sonra açıklama basamağında kurdukları cümleler incelenmiştir. Açıklama basamağında daha fazla öğretmen adayı konuya ilişkin bilimsel bilgi içeren cümleler kurmuştur. Aynı zamanda tahmin basamağına göre yüzeysel bilgi içeren cümle ile kavram yanılgısı içeren cümle kuran öğretmen adaylarının sayısında azalma görülmüştür.

Keywords

Tahmin-Gözlem-Açıklama Yöntemi, Suyun Genleşmesi, Öğretmen Adayı

Science Teacher Candidates’ Expression Levels on the Expansion of Water Subject by Prediction- Observation- Explanation Method

Abstract

The aim of this research is to reveal that science teacher candidates’ expression levels on the expansion of water subject by prediction- observation- explanation method. Descriptive research method was used to obtain data in this research. Activity form which was developed according to prediction-observation-explanation method was used as a data collection tool. The data were categorized and analyzed as sentences containing scientific information, sentences containing unscientific and superficial information, sentences containing conceptual misconceptions. As a result of the study, firstly the sentences made by the science teacher candidates in the prediction step were examined together with their reasons. In this step, it has been determined that very few of the candidate teachers made the sentences containing the scientific information, and the vast majority made the sentences containing the superficial information and the concept misconception. The video and short films related to the subject were shown to the teacher candidates during the observation step.  After this stage, the candidates' sentiments in the explanation step were examined. It has been seen that more teacher candidates set up statements containing scientific information on the subject at the stage of explanation. At the same time, compared with the prediction step, there was a decrease in the number of teacher candidates who made the sentences containing superficial information and conceptual misconceptions.

Keywords

Prediction-observation-explanation method, expansion of water, teacher candidate

References

• Akbulut İpek, H. , Şahin, Ç., & Çepni, S. (2013). İş ve enerji konusu ile ilgili kavramsal değişimin incelenmesi: ikili yerleşik öğrenme modeli örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 241-268.
• Aktaş Arnas, Y. (2002). Okul öncesinde fen eğitiminin amaçları. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 6(7), 1-8.
• Alisinanoğlu, F., Özbey, S., & Kahveci, G. (2007). Okul Öncesinde Fen Öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Alkış, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin yağış kavramını algılama biçimleri. İlköğretim Online, 5(2). s. 126–140.
• Altun, A., & Olkul, S. (2005). Güncel Gelişmeler Işığında İlköğretim: Matematik, Fen, Teknoloji, Yönetim, Ankara, 99-110.
• Anagün, Ş. S., Ağır, O., & Kaynaş, E. (2010). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde öğrendiklerini günlük yaşamlarında kullanım düzeyleri. 9.Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. Elazığ: Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Andree, M. (2003). Everyday-Life in the Science Classroom: A Study on Ways of Using and Referring to Everyday-Life. Paper presented at the ESERA Conference. Noordwijkerhout, The Netherlands.
• Ayas, A., Çepni, S., & Akdeniz A.R. (1993). Development of the Turkish secondary science science education. Science Education, 77(4), 440-443. Ayas, A. & Yılmaz, M., (2003). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin asit-baz ve indikatör kavramlarını anlama seviyelerini tespit etmede tahmin gözlem-açıklama (POE) metodunun web ortamında kullanılması. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi, Ankara.
• Bilen, K. (2009). Tahmin et-gözle-açıkla yöntemine dayalı laboratuvar uygulamalarının öğretmen adaylarının kavramsal başarılarına, bilimsel süreç becerilerine, tutumlarına ve bilimin doğası hakkındaki görüşlerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bullock, S. M. (2008). Building concepts through writing-to-learn in college physics classrooms. The Ontario Action Researcher, 9(2), 1-8.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö .E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Chew, C. (2008). Effects of biology infused demonstrations on achievement and attitudes in junior college. Unpublished Ph.D Thesis. The University of Western Australian Education of Faculty.
• Clayton, W. M. C. (1993). Predict-observe-explain science activities in the junior high classroom a qualitative inquiry. Unpublished Master Thesis. Saint Mary's University, Canada.
• Enginar, İ., Saka, A., & Sesli, E. (2002). Lise 2 öğrencilerinin biyoloji derslerinde kazandıkları bilgileri güncel olaylarla ilişkilendirebilme düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
• Ercan, F., Taşdere, A., & Ercan, N. (2010). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla bilişsel yapının ve kavramsal değişimin gözlenmesi. Journal of Turkish Science Education, 7, 136-154.
• Güngör, S. N. (206). Fen bilgisi öğretmen adaylarına tahmin-gözlem-açıklama (TGA) yöntemiyle biyolojik konu ve kavramların öğretiminin başarı, kalıcılık ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Grunberg, T. & Grunberg, D. (2011). Bilim Felsefesi. İ. Taşdelen (Ed.). Bilimsel Açıklama içinde (s. 52-84), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Güven, E. (2011). Çevre eğitiminde Tahmin-Gözlem-Açıklama destekli proje tabanlı öğrenme yönteminin farklı değişkenler üzerine etkisi ve yönteme ilişkin öğrenci görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Haidar, A. H. & Abraham, M. R. (1991). A comparison of applied and theoretical knowledge of concepts based on the particulate nature of matter. Journal of Research in Science Teaching, 28 (10), 919-938.
• Hançer, A. H., Şensoy, Ö., & Yıldırım, H. İ. (2003). İlköğretimde çağdaş fen bilgisi öğretiminin önemi ve nasıl olması gerektiği üzerine bir değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 80-88.
• Hanımoğlu, A. (2015). Maddenin yapısı ve özellikleri ünitesine yönelik olarak geliştirilen TGA etkinliklerinin 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adıyaman.
• Harlen, W. (2002). Links to everyday life: The roots of scientific literacy. Primary science review, 71, 8-10.
• İlkörücü Göçmençelebi, Ş. & Özkan, M. (2009). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin fen bilgisi biyoloji konularını günlük yaşamla ilişkilendirme düzeylerinin başarıya etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 531-537.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kearney, M. & Treagust, D. F. (2001). Constructivism as a referent in the design and development of a computer program which uses interactive digital video to enhance learning in physics. Australian Journal of Educational Technology, 17(1), 64–79.
• Kearney, M., Treagust, D., Yeo, S., & Zadnik, M. (2001). Student and teacher perceptions of the use of multimedia supported predict-observe-explain tasks to probe understanding. Research in Science Education, 31(4), 589-615.
• Koray, Ö., Akyaz, N., & Köksal, M.S. (2007). Lise öğrencilerinin “çözünürlük” konusunda günlük yaşamla ilgili olaylarda gözlenen kavram yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 241-250.
• Köseoğlu, F., Tümay, H., & Kavak, N. (2002). Yapılandırmacı öğrenme teorisine dayanan etkili bir öğretim yöntemi-tahmin et-gözle-açıkla “Buz ile su 99 kaynatılabilir mi?”, ODTÜ, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, 16- 18 Eylül, Bildiriler, Cilt I, S. 638- 645, Ankara.
• Küçüközer, H. (2008). The effects of 3d computer modelling on conceptual change about seasons and phases of the moon. Physics Education, 43(6), 632–636.
• Liew, C. W. (2004). The effectiveness of predict-observe-explain technique in diagnosing students’ understanding of science and identifying their level of achievement. Unpublished Ph.D Thesis. Curtin University of Technology Science and Mathematics Education Centre.
• Liew, C. W. & Treagust, D. F. (1995). A predict-observe-explain teaching sequence for learning about students’ understanding of heat and expansion of liquids. Australian Science Teachers’ Journal, 41(1), 68-71.
• Liew, C. W. & Treagust, D. F. (1998). The effectiveness of predictobserve-explain tasks in diagnosing students’ understanding of science and in identifying their levels of achievement. Annual Meeting of the American Educational Research Association 13-17 April, San Diego.
• Lind, K. K. (2005). Exploring Science in Early Childhood Education. New York: Thomson Delmar Learning.
• McGregor, L. & Hargrave, C. (2008). The use of predict-observe-explain with on-line discussion boards to promote conceptual change in the science laboratory learning environment. Society for Information Technology & Teacher Education International Conference,1, 4735-4740.
• MEB (2005). Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu, Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı
• Mısır, N. & Saka, A. (2012). Fizik öğretiminde iletkenin sığası konusunda TGA yöntemine dayalı olarak geliştirilen etkinliklerin uygulanması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 305-313.
• Mthembu, Z. P. (2001). Using predict, observe and explain technique to enhance students’ understanding of chemical reactions. Unpublished Paper (ongoing research). University of Natal King George V Natal.
• Özmen, H. (2003). Kimya öğretmen adaylarının asit ve baz kavramlarıyla ilgili bilgilerini günlük olaylarla ilişkilendirme düzeyleri. G.Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 317-324.
• Özyılmaz Akamca, G. & Hamurcu, H. (2009). Analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin-gözlem-açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitimi. E-Journal of New World Sciences Academy, 4(4), 1186-1206.
• Pınar, A. & Akdağ, H. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının iklim, rüzgâr, sıcaklık, yağış, erozyon, ekoloji ve harita kavramlarını anlama düzeyi. İlköğretim Online, 11(2), 530 -542.
• Russell, D. W., Lusac, K. B., & Mcrobbie, C. J. (2003). The role of the microcomputer-based laboratory display in supporting the construction of new understandings in kinematics. Research in Science Education, 33(2), 217-243.
• Salmon, W. C. (1984). Scientific explanation and the causal structure of the world. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Sökmen, N., Bayram, H., & Gürdal, A. (2000). 8. ve 9. sınıf öğrencilerinin fen eğitiminde yaşadığı kavram kargaşası, Milli Eğitim Dergisi, 146, 74-77.
• Taşdemir, A. & Demirbaş, M. (2010). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde gördükleri konulardaki kavramları günlük yaşamla ilişkilendirebilme düzeyleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 124-148.
• Teerasong, S., Chantore, W., Ruenwongsa, P., & Nacapricha, D. (2010). Development of a predict-observe-explain strategy for teaching flow injection at undergraduate chemistry. The International Journal of Learning, 17 (8), 137-150.
• Tekin, S. (2008). Kimya laboratuarının etkililiğinin aksiyon araştırması yaklaşımıyla geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 567-576.
• Yadigaroğlu, M. & Demircioğlu, G. (2012). Kimya öğretmen adaylarının kimya bilgilerini günlük hayattaki olaylarla ilişkilendirebilme düzeyleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 165-171.
• Yaşar, Ş. (1993). Okulöncesi eğitim öğrencilerinde fene yönelik duyuşsal özelliklerin geliştirilmesi. 9. Ya-Pa Okulöncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Yavuz, S. & Çelik, G. (2013). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin gazlar konusundaki kavram yanılgılarına tahmin-gözlem-açıklama tekniğinin etkisi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1).
• Yıldırım, N. & Birinci-Konur, K. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kimya kavramlarını günlük hayatla ilişkilendirebilmelerine yönelik gelişimsel bir araştırma. International Journal of Social Science, 30, 305-323.
• Yıldırım, N., Kurt, S., & Ayas, A. (2011). The effect of the worksheets on students achievement in teaching the subject ‘the factors of effects on chemical equilibrium’. Journal of Turkish Science Education, 8(3), 44-58.
• Yıldırım, N. & Maşeroğlu, P. (2016). Kimyayı günlük hayatla ilişkilendirmede tahmin-gözlem-açıklamaya dayalı etkinlikler ve öğrenci görüşleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry (TOJQI), 7(1), 117-145.
• Yiğit, N., Devecioğlu, Y., & Ayvacı, H. Ş. (2002). İlköğretim fen bilgisi öğrencilerinin fen kavramlarını günlük yasamdaki olgu ve olaylarla ilişkilendirme düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
• White, R. & Gunstone, R. (1992). Probing Understanding. London and New York: The Falmer Press.
• Wu, Y. T. & Tsai, C. (2005). Effects of constructivist-oriented instruction on elementary school students’ cognitive structures. Journal of Biological Education, 39(3), 113-120.