GİYSİ TASARIMLARININ YAPAY ZEKÂ UYGULAMASINDA TASARIM ÖĞELERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Year 2025, Volume: 6 Issue: 1, 65 - 75, 30.06.2025

Asuman Yılmaz Filiz

Abstract

Son yıllarda yapay zekâ (YZ) teknolojilerinin yaratıcı sektörlerde artan kullanımı, moda endüstrisinde de önemli bir dönüşüm yaratmıştır. Bu araştırma, yapay zekâ aracılığıyla modern mimari yapılardan esinlenerek geliştirilen giysi tasarımlarını, tasarım öğeleri açısından incelemeyi amaçlayan nitel bir araştırmadır. Moda ve mimarlık disiplinleri arasında biçimsel, estetik ve kavramsal ilişkileri ortaya koymayı hedefleyen bu araştırma, betimsel yöntem çerçevesinde yürütülmüştür. Araştırmanın veri seti, dünya çapında tanınan beş modern mimari yapıdan (Sydney Opera House, Burj Khalifa, Marina Bay Sands, Heydar Aliyev Center ve CN Tower) esinlenilerek yapay zekâ ile oluşturulan giysi tasarımlarından oluşmaktadır. Her bir tasarım; renk, doku-desen, oran-orantı, biçim, yön ve vurgu gibi temel tasarım öğeleri açısından analiz edilmiş; elde edilen veriler karşılaştırmalı olarak tablolarla değerlendirilmiştir. Bulgular, yapay zekâ destekli moda tasarım süreçlerinin yalnızca operasyonel avantajlar sunmakla kalmayıp aynı zamanda estetik ve kavramsal boyutlarda da disiplinlerarası etkileşimleri mümkün kıldığını göstermektedir. Araştırma sonuçlarında ise yapay zekâ uygulamasının incelenen tüm tasarımlarda renk öğesini sabit tuttuğu, renkten başka en sık biçim öğesinden faydalandığı tespit edilmiştir. Çalışma, çağdaş moda tasarımında teknolojik araçların yaratıcı potansiyelini ortaya koyarken; mimariden ilhamla geliştirilen giysi tasarımlarının biçimsel derinliğine ışık tutmak ve yapay zekâ araçlarının moda tasarımında hangi tasarım öğelerini en sık kullandığını belirlemek adına önem taşımaktadır.

Keywords

Giysi, tasarım, yapay zeka, mimari, moda

Analyzing Clothing Designs in Terms of Design Elements in Artificial Intelligence Application

Abstract

In recent years, the increasing use of artificial intelligence (AI) technologies in creative industries has created a significant transformation in the fashion industry. This research is a qualitative study that aims to analyze garment designs inspired by modern architectural structures through artificial intelligence in terms of design elements. This research, which aims to reveal the formal, aesthetic and conceptual relationships between fashion and architecture disciplines, was conducted within the framework of the descriptive method. The data set of the research consists of garment designs created with artificial intelligence inspired by five modern architectural structures (Sydney Opera House, Burj Khalifa, Marina Bay Sands, Heydar Aliyev Center and CN Tower). Each design was analyzed in terms of basic design elements such as color, texture-pattern, proportion-proportion, form, direction and emphasis; the data obtained were comparatively evaluated in tables. The findings show that AI-supported fashion design processes not only offer operational advantages but also enable interdisciplinary interactions in aesthetic and conceptual dimensions. In the results of the research, it was determined that the artificial intelligence application kept the color element constant in all the designs examined, and that apart from color, it most frequently made use of the form element. While the study reveals the creative potential of technological tools in contemporary fashion design, it is important to shed light on the formal depth of clothing designs inspired by architecture and to determine which design elements are most frequently used by artificial intelligence tools in fashion design.

Keywords

Clothing, design, artificial intelligence, architecture

References

• Altınok, Z., & Şumnu, U. (2024). İç Mekân Ve Moda Tasarımı İlişkisi Bağlamında Moda Tasarımcılarının Evleri: Anna Suı Ve Gıorgıo Armanı Evleri Üzerinden Bir İnceleme. Sanat Yazıları, (50), 57-81.
• Bayburtlu, Ç., İşgören, A. N., Büyükpehlivan, G. A., Öznaz, D., Ceviz, N., Eroglu, N. S., & Dinçer, G. (2025). Moda Tasarımı ve Yapay Zeka. Öneri Dergisi, 20(MX Yaratıcı Endüstriler Çalıştayı 2024: Yapay Zeka Çağında Yaratıcı Endüstriler Özel Sayısı), 1-49.
• Bayraktar, F. (2024). Atatürk’ün Giysilerinin İncelenmesi ve Yapay Zekâ ile Giydirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (15), 1138-1156.
• Broda, C. (2006). An Examination Of A Series Of Small Structures Against The Criteria For Defining Iconic Architecture. City, 10(1), 101-106.
• Elgammal, A., Liu, B., Elhoseiny, M., & Mazzone, M. (2017). CAN: Creative Adversarial Networks, Generating “Art” by Learning About Styles and Deviating from Style Norms. arXiv preprint arXiv:1706.07068.
• Farahat, B. I. (2014). The Interrelationship Between Fashion And Architecture. Al-Azhar University Engineering Journal, 9(6), 1-17.
• Gezer, H. (2008). Üretim Alanında Tekstil Ve Mimari Arasındaki Etkileşim. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(13), 21-50.
• Gezer, Ü. (2019). Çağdaş Sanat Ve Tasarım Eğitiminde Görsel Tasarım Ögeleri Ve İlkeleri. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 7(40), 595-614..
• Giri, C., Jain, S., Zeng, X., & Bruniaux, P. (2019). A Detailed Review Of Artificial Intelligence Applied In The Fashion And Apparel Industry. IEEE Access, 7, 95376-95396.
• Güldür, M. M., & Bayram, S. (2016). Disiplinler Arası Etkileşim Üzerine Bir Çalışma: Moda Ve Mimari Arasındaki Etkileşim. The Journal Of International Lingual Social And Educational Sciences, 2(2), 59-74.
• Lobo, T. B. (2012). "The Fashion of Architecture." Madrid, Conferencia Internacional de Moda. 1-11.
• Lupton, E., & LaGamma, A. (2021). Extra Bold: A Feminist, Inclusive, Anti-Racist, Nonbinary Field Guide for Graphic Designers. Princeton Architectural Press.
• McCormack, J., Gifford, T., & Hutchings, P. (2019). Autonomy, Authenticity, Authorship and Intention in Computer Generated Art. Proceedings of the 10th International Conference on Computational Creativity.
• Mohiuddin Babu, M., Akter, S., Rahman, M., Billah, M. M., & Hack-Polay, D. (2024). The Role Of Artificial Intelligence In Shaping The Future Of Agile Fashion Industry. Production Planning & Control, 35(15), 2084-2098.
• Özlü, P. G., & Demir, N. E. (2024). Moda Tasarımı Sürecinde Üretken Yapay Zekâ Destekli Sistemler. STAR Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 5(8), 110-122.
• Park, S. J. (2015). Structural Simplicity Examined From A Perspective Of The Comparison Of Architecture And Fashion. Journal of the Korea Fashion and Costume Design Association, 17(1), 1-11.
• Pürlüsoy, İ., & Doğan, R. K. (2019). Moda Bağlamında Yapı ve Mekân Üzerine Bir Değerlendirme. Yakın Doğu Üniversitesi Yakın Mimarlık Dergisi, 3(1), 34-47.
• Robinson, N., (2004) The Planting Design Handbook, Second Edition, Ashgate Publishing, England.
• Sayğılı, B. B., & Çakar, Ö. A. (2024). Moda Sunum Tekniklerinde Yapay Zekanın Kullanımı. Bilim Eğitim Sanat ve Teknoloji Dergisi, 8(2), 132-145.
• Sumathi, G. J. (2007). Elements Of Fashion And Apparel Design. New Age International.
• Şen, E. (2018). Tasarim İlke ve Öğelerinin Minyatürde Kullanımı. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 7(46), 775-781.
• Tavşan, F., & Sönmez, E. (2018). Mekân Ve Moda İlişkisi: Bir Workshop Deneyimi. Art-e Sanat Dergisi, 11(21), 157-170.
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201.