Periferik İntravenöz Kateter Uygulama ve Bakım Algoritmasının Geliştirilmesi ve Uygulanması

Year 2025, Volume: 18 Issue: 1, 127 - 140

Emel Gülnar , Sule Bıyık Bayram , Nurcan Çalışkan , Nevnihal Akbaytürk

https://doi.org/10.46483/jnef.1620945

Abstract

Giriş: Periferik intravenöz kateter uygulama ve bakım algoritmalarını kullanan hemşireler, riskleri göz önünde bulundurarak olası komplikasyon belirtilerini erken dönemde fark edebilirler.
Amaç: Bu çalışmada periferik intravenöz kateter algoritmasının geliştirilmesi ve uygulanması amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırma, prospektif ve tanımlayıcı türde bir üniversite hastanesinin onkoloji ve hematoloji kliniklerinde Temmuz-Ağustos 2021 tarihleri arasında yapılmıştır. Literatür taraması sonucunda elde edilen verilere göre “Periferik İntravenöz Kateter Uygulama ve Bakım Algoritması” hazırlanmış ve uzman görüşleri doğrultusunda oluşturulmuştur. Hazırlanmış olan algoritma rehberliğinde, dört hemşire tarafından 130 hastaya periferik intravenöz kateter uygulanmış ve kateter bölgesi takip edilmiştir. Verilerin değerlendirmesinde sayı, yüzdelik, ortalama ve algoritmanın Kapsam Geçerlik İndeksleri hesaplanmıştır.
Bulgular: “Periferik İntravenöz Kateter Uygulama ve Bakım Algoritması” rehberliğinde hemşireler tarafından yapılan izlemde, hastaların flebit/infiltrasyon risklerinin 6-14 puan arasında (yüksek risk) olduğu, %33.1’inde flebit, %26.1’inde trombüs, %4.6’sında infiltrasyon, %3.8’inde ekstravazasyon ve %3’ünde sepsis geliştiği belirlenmiştir. Ayrıca kateter bölgesindeki belirtilere göre hemşireler, hastalara yaptıkları girişimleri belirtmişlerdir. Periferik intravenöz kateter komplikasyonları risk belirleme ve hemşirelik girişimleri bakım algoritmasının Kapsam Geçerlik İndeksi her madde için 0.80 ve üzeri olduğu saptanmıştır. Algoritmanın Cronbah’s Alpha değeri 0.89 olarak bulunmuştur.
Sonuç: Periferik intravenöz kateter bakım algoritmasının geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir. Periferik intravenöz kateter uygulama ve bakım algoritması, hemşirelerin kapsamlı bakım sağlamasına, komplikasyonları erken teşhis etmesine ve doğru müdahaleyi seçmesine rehberlik edeceği için kullanılması önerilmektedir.

Keywords

Algoritma, Flebit, Hemşirelik Bakımı, İnfiltrasyon

Developing and Implementation of A Peripheral Intravenous Catheter Administration and Care Algorithm

Abstract

Background: Nurses using peripheral intravenous catheter administration and care algorithms can consider the risks and notice the signs of possible complications in the early period.
Objevtives: This study aimed to develop and implement a peripheral intravenous catheter algorithm.
Methods: This prospective and descriptive study was conducted in the oncology and hematology clinics of a university hospital between July and August 2021. A “Peripheral Intravenous Catheter Application and Care Algorithm” (PICACA) was generated based on a literature review and expert feedback. Four nurses administered peripheral intravenous catheters to 130 patients and monitored the catheter sites according to the PICACA. The number, percentile, mean, and content validity indices of the algorithm were calculated for analysis.
Results: Patients had phlebitis/infiltration risk scores of 6 to 14 (high risk). Phlebitis (33.1%), thrombus (26.1%), infiltration (4.6%), extravasation (3.8%), or sepsis (3%) was observed. The nurses also stated the interventions they performed on the patients according to the symptoms in the catheter sites. All items of the PICACA had a content validity index of greater than 0.80. The PICACA had a Cronbach’s alpha of 0.89.
Conclusion: The results show that the PICACA is valid and reliable. The PICACA helps nurses provide comprehensive care, diagnose complications early, and choose the right intervention. Therefore, all nurses should use the PICACA.

Keywords

Algorithm, Phlebitis, Nursing Care, Infiltration

References

• Abe-Doi, M., Murayama, R., Komiyama, C., & Sanada, H. (2020). Incidence, risk factors, and assessment of indura-tion by ultrasonography after chemotherapy administration through a peripheral intravenous catheter. Japan Jour-nal of Nursing Science, 17, e12329.
• Abolfotouh, M. A., Salam, M., Bani-Mustafa, A., White, D., & Balkhy, H. H. (2014). Prospective study of inciden-ce and predictors of peripheral intravenous catheter-induced complications. Therapeutics and Clinical Risk Manage-ment, 10, 993–1001.
• Annisa, F., Nurhaeni, N., & Wanda, D. (2017). Warm water compress as an alternative for decreasing the degree of phlebitis. Comprehensive Child and Adolescent Nursing, 40, 107–113.
• Arpa, Y., & Cengiz, A. (2016). İntravenöz infüzyon tedavisine bağlı flebit ve tromboflebit gelişimini önleme ve ta-nılamada sağlık çalışanlarının bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 13(1), 21–26.
• Arslan, D., Aysever, U., Deniz, S., Püllü, S., & Uğur, Ö. (2018). Kemoterapi tedavi merkezine ilaç tedavisi için ge-len hastalarda ekstravazasyon insidansı ve nedenleri. DEUHFED, 11(2), 113–119. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/752804
• Atay, S., Şen, S., & Cukurlu, D. (2018). Phlebitis-related peripheral venous catheterization and the associated risk factors. Nigerian Journal of Clinical Practice, 21(7), 827–831.
• Aydın, S., & Arslan, G. G. (2018). Hemşirelerin periferal intravenöz kateter girişimlerine ilişkin bilgi düzeylerinin incelenmesi. DEUHFED, 11(4), 290–299
• Baqaei, R., Khalkhali, H., & Rezaeifar, P. (2018). Effect of structured nursing education programs in prevention of admitted patients’ phlebitis. Preventive Care in Nursing and Midwifery Journal, 8(3), 42–50.
• Beccaria, L. M., Contrin, L. M., Werneck, A. L., Machado, B. D., & Sanches, E. B. (2018). Incidence of phlebitis in adult patients. Journal of Nursing UFPE Online, 12(3), 745–752.
• Berman, A., Snyder, S. J., & Frandsen, G. (2016). Kozier & Erb’s fundamentals of nursing concepts, process, and practice (10. baskı). Harlow, Essex: Pearson Education Limited.
• Berşe, S., Tosun, B., & Tosun, N. (2020). Periferik intravenöz katetere bağlı flebit oranının ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. DEUHFED, 13(3), 160–169.
• Daud, A. (2018). Incidence of phlebitis among adult patients with peripheral intravenous catheter in an East Coast Hospital, Malaysia. International Journal of Care Scholars, 1(2), 5–8.
• Davis, L. L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5(4), 194–197.
• Dayan, A., Ansah, N. O., & İnce, S. (2021). Hemşirelerin kanıt temelli uygulamalardan haberdarlık düzeyi: Periferik intravenöz kateter uygulamaları. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 235–254.
• de Wit, M., & Mader, R. (2011). Chemotherapy extravasations (cutaneous and mucosal). In Davis, M. P., Feyer, P. C., & Ortner, P. (Eds.), Supportive oncology (pp. 2–9). Philadelphia: Saunders.
• Erdoğan, B. C., & Baykara, Z. G. (2020). Periferik intravenöz katater ilişkili flebit gelişimini önlemede hemşirelik bakımı. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1), 30–36.
• Gibian, J. T., Zakria, D., March, C., Schaheen, B., & Drolet, B. C. (2020). Outcomes and management of peripheral intravenous infiltration injuries. HAND. https://doi.org/10.1177/1558944720906494
• González López, J. L., Vilela, A. A., Palacio, E. F., Corral, O., Martí, C. B., & Portal, P. H. (2014). Indwell times, complications and costs of open vs closed safety peripheral intravenous catheters: A randomized study. Journal of Hospital Infection, 86(2), 117–126.