Systematic Reviews and Meta Analysis
BibTex RIS Cite

The Effect of Massage in Symptom Control of Rheumatologic Diseases: A Systematic Review

Year 2024, Volume: 27 Issue: 3, 268 - 280, 27.09.2024
https://doi.org/10.17049/jnursology.1430660

Abstract

Objective: To evaluate the effect of massage on symptom control in rheumatologic diseases.

Methods: Studies accessed between 2000 and 2023 using English and Turkish keywords in CINAHL, Cochrane Library, ProQuest, PubMed, Science Direct, Web of Science and ULAKBIM databases were included in the study. The study was based on the PRISMA-P checklist and Cochrane Risk of Bias. The inclusion criteria were studies that included participants aged 18 years and older, who reported symptoms related to rheumatologic disease, had a randomized controlled trial design, and were published in English and Turkish.

Results: We reviewed 3,704 studies and identified 16 randomized controlled trials that met the inclusion criteria. It was found that massage decreased pain intensity, analgesic use, anxiety, depressive state, morning stiffness, and increased sleep quality and range of motion. One study included in the review found that massage did not reduce sleep problems, while two different studies found that massage did not benefit symptom management in the long term.

Conclusion: Although there is no optimal duration and technique for massage in symptom control of rheumatologic diseases, massage is frequently used in osteoarthritis and fibromyalgia. Massage application increases the physiological and psychological well-being of patients by providing symptom control. Therefore, it is recommended to include massage in nursing care practices in symptom control.

References

  • 1. Yeşiltepe S, Miloğlu Ö, Sarıca İ, Törenek K. Romatizmal hastalıklar ve diş hekimi yaklaşımı. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak Derg. 2020; 28(4):574-582. https://doi.org/10.17567/ataunidfd.473981
  • 2. Bayram S, Töre N, Sarı F, Saraç D, Pala GG, Öztürk MA, Oskay D. Gazi üniversitesi fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümü romatolojik rehabilitasyon ünitesi 2016-2019 yılları arası hasta profili. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 5(1):37-45. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gsbdergi/issue/56318/689560
  • 3. Kumsar AK. Eklem bağ dokusu- romatizmal hastalıklar ve hemşirelik bakımı. Olgun, N. & Çelik, S. (Eds.), Tüm Yönleriyle İç Hastalıkları Hemşireliği. Ankara Nobel Tıp Kitabevleri. 2021:493-494.
  • 4. Vos T, Flaxman AD, Naghavi M, et al. Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990–2010: A Systematic Analysis for the Global Burden of Disease Study 2010. Lancet. 2012;380(9859):2163-2196. https://doi.org/10.1016%2FS0140-6736(12)61729-2
  • 5. Smith E, Hoy DG, Cross M, Vos T, Naghavi M, Buchbinder R, Woolf AD, March L. The global burden of other musculoskeletal disorders: estimates from the Global Burden of Disease 2010 study. Ann Rheum Dis. 2014;73(8):1462-9. https://doi.org/10.1136/annrheumdis-2013-204680
  • 6. Pak MD, Özden SA. Romatolojik sosyal hizmet uygulamaları. BÜSBİD. 2018; 3(2):61-78. http://busbid.baskent.edu.tr/index.php/busbid/article/view/96/69#
  • 7. Kaptanoğlu, RÖ, Tosun N. Türkiye ve dünyada alternatif-tamamlayıcı tıp kullanımı. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 1(9). https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2261252
  • 8. Arslan GG, Yücel ŞÇ. Hemşirelik bakımında el masajı uygulaması ve yapılan çalışmaların sistematik analizi. İKÇÜSBFD. 2017; 2(1):15-20. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ikcusbfd/issue/47225/594527
  • 9. Kara E, Ünver G. Masaj ve toparlanmaya etkileri. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 2019;4(1):28-49. Doi: https://doi.org/10.31680/gaunjss.518840
  • 10. Limon M, Tezcan D, Gülcemal S, Yılmaz S, Turan Ç. İnflamatuar romatizmal hastaların tedaviyi bırakma ve ilaç dışı tedavilere başvuru yönteminin değerlendirilmesi. J Contemp Med. 2020; 10(4): 609-612. https://doi.org/10.16899/jcm.671529
  • 11. Khorshid L, Yapucu Ü. Tamamlayıcı Tedavilerde Hemşirenin Rolü. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005;8(2):124-30. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunihem/issue/2630/33840
  • 12. Yüksel İ. Kas iskelet sistemi hastalıklarında masaj. Klasik Masaj Teknikleri. Hipokrat Yayıncılık. 2020: 25-30.
  • 13. Şaş S, Büyükturan Ö, Büyükturan B. Kas iskelet sistemi hastalıklarında tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemleri kullanım sıklığının değerlendirilmesi. Sakarya Tıp Dergisi. 2018;8(3):481-488. https://doi.org/10.31832/smj.412181
  • 14. Solak Ö, Ulaşlı AM, Çevik H, Dikici A, Devrimsel G, İnal EE, Üstün N, Eroğlu S, Toktaş H, Dündar Ü. Romatizmal hastalıklarda tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemlerine başvuru. Kocatepe Tıp Dergisi. 2015;16(2):116-121. https://doi.org/10.18229/ktd.79521
  • 15. Samancı R, Erdem Sultanoğlu T, Kaya A, Ataoğlu S. Uluslararası Tıp ve Rehabilitasyon Polikliniğine Başvuran Hastaların Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemlerini Kullanma Durumları: Kesitsel Bir. SABD. 2023;13(1):29-34. https://doi.org/10.33631/sabd.1095050
  • 16. Page MJ, McKenzie JE, Bossuyt PM, Boutron I, Hoffmann TC, Mulrow CD, Shamseer L, Tetzlaff JM, Akl EA, Brennan SE, Chou R, Glanville J, Grimshaw JM, Hróbjartsson A, Lalu MM, Li T, Loder EW, Mayo-Wilson E, McDonald S, McGuinness LA, Stewart LA, Thomas J, Tricco AC, Welch VA, Whiting P, Moher D. The PRISMA 2020 statement: an updated guideline for reporting systematic reviews. BMC. 2021:105906. https://doi.org/10.1136/bmj.n71
  • 17. Amir-Behghadami M, Janati A. Population, ıntervention, comparison, outcomes and study (PICOS) design as a framework to formulate eligibility criteria in systematic reviews. Emerg Med J. 2020;37(6):387. https://doi.org/10.1136/emermed-2020-209567
  • 18. Hür G, Zengin H, Suzan ÖK, Kolukısa T, Eroğlu A, Çınar N. Joanna Briggs Enstitüsü (JBI) randomize kontrollü çalışmalar için kalite değerlendirme aracı’nın Türkçe’ye uyarlaması. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi. 2022; 5(2): 112-117. https://doi.org/10.26650/JARHS2022-1100929
  • 19. Yıldız F, Okyay P. Sağlık araştırmalarında yan tutma (Bias) ve yan tutmanın değerlendirilmesi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2019; 4(2):219-231. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.557653
  • 20. Field T, Diego M, Cullen C, Hernandez-Reif M, Sunshine W, Douglas S. Fibromyalgia pain and substance p decrease and sleep ımproves after massage therapy. J Clin Rheumatol. 2002; 8(2): 72-76. https://doi.org/10.1097/00124743-200204000-00002
  • 21. Perlman AI, Sabina A, Williams AL, Njike VY, Katz DL. Massage therapy for osteoarthritis of the knee: a randomized controlled trial. Arch Intern Med. 2006; 166(22):2533-2538. https://doi.org/10.1001/archinte.166.22.2533
  • 22. Ekici G, Bakar Y, Akbayrak T, Yuksel I. Comparison of manual lymph drainage therapy and connective tissue massage in women with fibromyalgia: a randomized controlled trial. J Manipulative Physiol Ther. 2009;32(2):127-33. https://doi.org/10.1016/j.jmpt.2008.12.001
  • 23. Castro-Sánchez AM, Matarán-Peñarrocha GA, Granero-Molina J, Aguilera-Manrique G, Quesada-Rubio JM, Lorenzo CM. Benefits of massage-myofascial release therapy on pain, anxiety, quality of sleep, depression, and quality of life in patients with fibromyalgia. Evid Based Complement Alternat Med. 2011:1-9. https://doi.org/10.1155/2011/561753
  • 24. Perlman AI, Ali A, Njike VY, Hom D, Davidi A, Gould-Fogerite S, Milak C, Katz DL. Massage therapy for osteoarthritis of the knee: a randomized dose-finding Trial. PLoS One. 2012;7(2): e30248. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0030248
  • 25. Field T, Diego M, Delgado J, Garcia D, Funk CG. Rheumatoid arthritis in upper limbs benefits from moderate pressure massage therapy. Complement Ther Clin Pract. 2013:19(2):101-103. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2012.12.001
  • 26. Field T, Diego M, Solien-Wolfe L. Massage therapy plus topical analgesic is more effective than massage alone for hand arthritis pain. J Bodyw Mov Ther. 2014:18(3):322-325. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2013.12.002
  • 27. Chiranthanut N, Hanprasertpong N, Teekachunhatean S. Thai massage, and thai herbal compress versus oral ibuprofen in symptomatic treatment of osteoarthritis of the knee: a randomized controlled trial. Biomed Res Int. 2014:490512. https://doi.org/10.1155/2014/490512
  • 28. Romanowski MW, Špiritović M, Rutkowski R, Dudek A, Samborski W, Straburzyńska-Lupa A. Comparison of deep tissue massage and therapeutic massage for lower back pain, disease activity, and functional capacity of ankylosing spondylitis patients: a randomized clinical pilot study. Evid Based Complement Alternat Med. 2017: 1-7. https://doi.org/10.1155/2017/9894128
  • 29. Tanaka R, Umehara T, Kawabata Y, Sakuda T. Effect of continuous compression stimulation on pressure-pain threshold and muscle spasms in older adults with knee osteoarthritis: a randomized trial. J Manipulative Physiol Ther. 2018;41(4):315-322. https://doi.org/10.1016/j.jmpt.2017.09.011
  • 30. Perlman A, Fogerite SG, Glass O, Bechard E, Ali A, Njike VY, Pieper C, Dmitrieva NO, Luciano A, Rosenberger L, Keever T, Milak C, Finkelstein EA, Mahon G, Campanile G, Cotter A, Katz DL. Efficacy and safety of massage for osteoarthritis of the knee: a randomized clinical trial. J Gen Intern Med. 2019;34(3):379-386. https://doi.org/10.1007/s11606-018-4763-5
  • 31. Nadal-Nicolás Y, Rubio-Arias JÁ, Martínez-Olcina M, Reche-García C, Hernández-García M, Martínez-Rodríguez A. Effects of manual therapy on fatigue, pain, and psychological aspects in women with fibromyalgia. Int J Environ Res Public Health. 2020; 17(12):4611. https://doi.org/10.3390/ijerph17124611
  • 32. Sabet F, Ebrahimipour E, Mohammadipour F, Daneshjoo A, Jafarnezhadgero A. Effects of swedish massage on gait spatiotemporal parameters in adult women with medial knee osteoarthritis: a randomized controlled trial. J Bodyw Mov Ther. 2021;28:521-526. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2021.09.008
  • 33. Hasanpour-Dehkordi A, Kabiri F, Dris F. Comparing the effects of massage therapy and aromatherapy on knee pain, morning stiffness, daily life function, and quality of life in patients with knee osteoarthritis. Complement Med Res. 2021;28(4):292-299. https://doi.org/10.1159/000510239
  • 34. Ünal Aslan SK, Çetinkaya F. The effects of reiki and hand massage on pain and fatigue in patients with rheumatoid arthritis. Explore (NY). 2022; 1550-8307(22)00079-9. https://doi.org/10.1016/j.explore.2022.06.006 35. Sahraei F, Rahemi Z, Sadat Z, Zamani B, Ajorpaz NM, Afshar M, Mianehsaz E. The effect of swedish massage on pain in rheumatoid arthritis patients: a randomized controlled trial. Complement Ther Clin Pract. 2022;46:101524. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2021.101524

Romatolojik Hastalıkların Semptom Kontrolünde Masajın Etkisi: Sistematik Derleme

Year 2024, Volume: 27 Issue: 3, 268 - 280, 27.09.2024
https://doi.org/10.17049/jnursology.1430660

Abstract

Amaç: Masajın romatolojik hastalıklarda semptom kontrolüne yönelik etkisini değerlendirmektir.

Yöntemler: Araştırmaya CINAHL, Cochrane Library, ProQuest, PubMed, Science Direct, Web of Science ve ULAKBİM veri tabanlarında İngilizce ve Türkçe anahtar kelimeler kullanılarak, 2000- 2023 tarihleri arasında ulaşılan çalışmalar dahil edildi. Araştırma PRISMA-P kontrol listesi ve Cochrane Risk of Bias temel alınarak hazırlandı. Dahil edilme kriterleri; 18 yaş ve üzeri, romatolojik hastalığa bağlı semptom bildiren katılımcıları dahil eden, randomize kontrollü çalışma tasarımında olan, İngilizce ve Türkçe dilinde yayınlanmış çalışmalardır.

Bulgular: Araştırmada 3.704 çalışma incelendi ve dahil edilme kriterlerine uygun 16 randomize kontrollü çalışma saptandı. Yapılan masajın ağrı şiddeti, analjezik kullanımı, anksiyete, depresif durum, sabah tutukluğunu azalttığı, uyku kalitesi ve hareket açıklığını arttırdığı saptandı. Derlemeye dahil edilen bir araştırmada masajın uyku sorunlarını azaltmadığı, iki farklı çalışmada ise uzun vadede masajın semptom yönetiminde fayda sağlamadığı belirlendi.

Sonuç: Romatolojik hastalıkların semptom kontrolünde kullanılan masaja yönelik optimal bir süre ve teknik bulunmamakla birlikte, masaj sıklıkla osteoartrit ve fibromiyaljide kullanılmaktadır. Masaj uygulaması semptom kontrolü sağlayarak hastaların fizyolojik ve psikolojik iyilik halini arttırmaktadır. Bu nedenle semptom kontrolünde hemşirelik bakım uygulamalarında masaja yer verilmesi önerilmektedir.

References

  • 1. Yeşiltepe S, Miloğlu Ö, Sarıca İ, Törenek K. Romatizmal hastalıklar ve diş hekimi yaklaşımı. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak Derg. 2020; 28(4):574-582. https://doi.org/10.17567/ataunidfd.473981
  • 2. Bayram S, Töre N, Sarı F, Saraç D, Pala GG, Öztürk MA, Oskay D. Gazi üniversitesi fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümü romatolojik rehabilitasyon ünitesi 2016-2019 yılları arası hasta profili. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 5(1):37-45. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gsbdergi/issue/56318/689560
  • 3. Kumsar AK. Eklem bağ dokusu- romatizmal hastalıklar ve hemşirelik bakımı. Olgun, N. & Çelik, S. (Eds.), Tüm Yönleriyle İç Hastalıkları Hemşireliği. Ankara Nobel Tıp Kitabevleri. 2021:493-494.
  • 4. Vos T, Flaxman AD, Naghavi M, et al. Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990–2010: A Systematic Analysis for the Global Burden of Disease Study 2010. Lancet. 2012;380(9859):2163-2196. https://doi.org/10.1016%2FS0140-6736(12)61729-2
  • 5. Smith E, Hoy DG, Cross M, Vos T, Naghavi M, Buchbinder R, Woolf AD, March L. The global burden of other musculoskeletal disorders: estimates from the Global Burden of Disease 2010 study. Ann Rheum Dis. 2014;73(8):1462-9. https://doi.org/10.1136/annrheumdis-2013-204680
  • 6. Pak MD, Özden SA. Romatolojik sosyal hizmet uygulamaları. BÜSBİD. 2018; 3(2):61-78. http://busbid.baskent.edu.tr/index.php/busbid/article/view/96/69#
  • 7. Kaptanoğlu, RÖ, Tosun N. Türkiye ve dünyada alternatif-tamamlayıcı tıp kullanımı. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 1(9). https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2261252
  • 8. Arslan GG, Yücel ŞÇ. Hemşirelik bakımında el masajı uygulaması ve yapılan çalışmaların sistematik analizi. İKÇÜSBFD. 2017; 2(1):15-20. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ikcusbfd/issue/47225/594527
  • 9. Kara E, Ünver G. Masaj ve toparlanmaya etkileri. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 2019;4(1):28-49. Doi: https://doi.org/10.31680/gaunjss.518840
  • 10. Limon M, Tezcan D, Gülcemal S, Yılmaz S, Turan Ç. İnflamatuar romatizmal hastaların tedaviyi bırakma ve ilaç dışı tedavilere başvuru yönteminin değerlendirilmesi. J Contemp Med. 2020; 10(4): 609-612. https://doi.org/10.16899/jcm.671529
  • 11. Khorshid L, Yapucu Ü. Tamamlayıcı Tedavilerde Hemşirenin Rolü. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005;8(2):124-30. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunihem/issue/2630/33840
  • 12. Yüksel İ. Kas iskelet sistemi hastalıklarında masaj. Klasik Masaj Teknikleri. Hipokrat Yayıncılık. 2020: 25-30.
  • 13. Şaş S, Büyükturan Ö, Büyükturan B. Kas iskelet sistemi hastalıklarında tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemleri kullanım sıklığının değerlendirilmesi. Sakarya Tıp Dergisi. 2018;8(3):481-488. https://doi.org/10.31832/smj.412181
  • 14. Solak Ö, Ulaşlı AM, Çevik H, Dikici A, Devrimsel G, İnal EE, Üstün N, Eroğlu S, Toktaş H, Dündar Ü. Romatizmal hastalıklarda tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemlerine başvuru. Kocatepe Tıp Dergisi. 2015;16(2):116-121. https://doi.org/10.18229/ktd.79521
  • 15. Samancı R, Erdem Sultanoğlu T, Kaya A, Ataoğlu S. Uluslararası Tıp ve Rehabilitasyon Polikliniğine Başvuran Hastaların Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemlerini Kullanma Durumları: Kesitsel Bir. SABD. 2023;13(1):29-34. https://doi.org/10.33631/sabd.1095050
  • 16. Page MJ, McKenzie JE, Bossuyt PM, Boutron I, Hoffmann TC, Mulrow CD, Shamseer L, Tetzlaff JM, Akl EA, Brennan SE, Chou R, Glanville J, Grimshaw JM, Hróbjartsson A, Lalu MM, Li T, Loder EW, Mayo-Wilson E, McDonald S, McGuinness LA, Stewart LA, Thomas J, Tricco AC, Welch VA, Whiting P, Moher D. The PRISMA 2020 statement: an updated guideline for reporting systematic reviews. BMC. 2021:105906. https://doi.org/10.1136/bmj.n71
  • 17. Amir-Behghadami M, Janati A. Population, ıntervention, comparison, outcomes and study (PICOS) design as a framework to formulate eligibility criteria in systematic reviews. Emerg Med J. 2020;37(6):387. https://doi.org/10.1136/emermed-2020-209567
  • 18. Hür G, Zengin H, Suzan ÖK, Kolukısa T, Eroğlu A, Çınar N. Joanna Briggs Enstitüsü (JBI) randomize kontrollü çalışmalar için kalite değerlendirme aracı’nın Türkçe’ye uyarlaması. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi. 2022; 5(2): 112-117. https://doi.org/10.26650/JARHS2022-1100929
  • 19. Yıldız F, Okyay P. Sağlık araştırmalarında yan tutma (Bias) ve yan tutmanın değerlendirilmesi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2019; 4(2):219-231. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.557653
  • 20. Field T, Diego M, Cullen C, Hernandez-Reif M, Sunshine W, Douglas S. Fibromyalgia pain and substance p decrease and sleep ımproves after massage therapy. J Clin Rheumatol. 2002; 8(2): 72-76. https://doi.org/10.1097/00124743-200204000-00002
  • 21. Perlman AI, Sabina A, Williams AL, Njike VY, Katz DL. Massage therapy for osteoarthritis of the knee: a randomized controlled trial. Arch Intern Med. 2006; 166(22):2533-2538. https://doi.org/10.1001/archinte.166.22.2533
  • 22. Ekici G, Bakar Y, Akbayrak T, Yuksel I. Comparison of manual lymph drainage therapy and connective tissue massage in women with fibromyalgia: a randomized controlled trial. J Manipulative Physiol Ther. 2009;32(2):127-33. https://doi.org/10.1016/j.jmpt.2008.12.001
  • 23. Castro-Sánchez AM, Matarán-Peñarrocha GA, Granero-Molina J, Aguilera-Manrique G, Quesada-Rubio JM, Lorenzo CM. Benefits of massage-myofascial release therapy on pain, anxiety, quality of sleep, depression, and quality of life in patients with fibromyalgia. Evid Based Complement Alternat Med. 2011:1-9. https://doi.org/10.1155/2011/561753
  • 24. Perlman AI, Ali A, Njike VY, Hom D, Davidi A, Gould-Fogerite S, Milak C, Katz DL. Massage therapy for osteoarthritis of the knee: a randomized dose-finding Trial. PLoS One. 2012;7(2): e30248. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0030248
  • 25. Field T, Diego M, Delgado J, Garcia D, Funk CG. Rheumatoid arthritis in upper limbs benefits from moderate pressure massage therapy. Complement Ther Clin Pract. 2013:19(2):101-103. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2012.12.001
  • 26. Field T, Diego M, Solien-Wolfe L. Massage therapy plus topical analgesic is more effective than massage alone for hand arthritis pain. J Bodyw Mov Ther. 2014:18(3):322-325. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2013.12.002
  • 27. Chiranthanut N, Hanprasertpong N, Teekachunhatean S. Thai massage, and thai herbal compress versus oral ibuprofen in symptomatic treatment of osteoarthritis of the knee: a randomized controlled trial. Biomed Res Int. 2014:490512. https://doi.org/10.1155/2014/490512
  • 28. Romanowski MW, Špiritović M, Rutkowski R, Dudek A, Samborski W, Straburzyńska-Lupa A. Comparison of deep tissue massage and therapeutic massage for lower back pain, disease activity, and functional capacity of ankylosing spondylitis patients: a randomized clinical pilot study. Evid Based Complement Alternat Med. 2017: 1-7. https://doi.org/10.1155/2017/9894128
  • 29. Tanaka R, Umehara T, Kawabata Y, Sakuda T. Effect of continuous compression stimulation on pressure-pain threshold and muscle spasms in older adults with knee osteoarthritis: a randomized trial. J Manipulative Physiol Ther. 2018;41(4):315-322. https://doi.org/10.1016/j.jmpt.2017.09.011
  • 30. Perlman A, Fogerite SG, Glass O, Bechard E, Ali A, Njike VY, Pieper C, Dmitrieva NO, Luciano A, Rosenberger L, Keever T, Milak C, Finkelstein EA, Mahon G, Campanile G, Cotter A, Katz DL. Efficacy and safety of massage for osteoarthritis of the knee: a randomized clinical trial. J Gen Intern Med. 2019;34(3):379-386. https://doi.org/10.1007/s11606-018-4763-5
  • 31. Nadal-Nicolás Y, Rubio-Arias JÁ, Martínez-Olcina M, Reche-García C, Hernández-García M, Martínez-Rodríguez A. Effects of manual therapy on fatigue, pain, and psychological aspects in women with fibromyalgia. Int J Environ Res Public Health. 2020; 17(12):4611. https://doi.org/10.3390/ijerph17124611
  • 32. Sabet F, Ebrahimipour E, Mohammadipour F, Daneshjoo A, Jafarnezhadgero A. Effects of swedish massage on gait spatiotemporal parameters in adult women with medial knee osteoarthritis: a randomized controlled trial. J Bodyw Mov Ther. 2021;28:521-526. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2021.09.008
  • 33. Hasanpour-Dehkordi A, Kabiri F, Dris F. Comparing the effects of massage therapy and aromatherapy on knee pain, morning stiffness, daily life function, and quality of life in patients with knee osteoarthritis. Complement Med Res. 2021;28(4):292-299. https://doi.org/10.1159/000510239
  • 34. Ünal Aslan SK, Çetinkaya F. The effects of reiki and hand massage on pain and fatigue in patients with rheumatoid arthritis. Explore (NY). 2022; 1550-8307(22)00079-9. https://doi.org/10.1016/j.explore.2022.06.006 35. Sahraei F, Rahemi Z, Sadat Z, Zamani B, Ajorpaz NM, Afshar M, Mianehsaz E. The effect of swedish massage on pain in rheumatoid arthritis patients: a randomized controlled trial. Complement Ther Clin Pract. 2022;46:101524. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2021.101524
There are 34 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects ​Internal Diseases Nursing​
Journal Section Systematic Review
Authors

Figen Akay 0000-0002-9851-0994

Ayşe Özkaraman 0000-0002-0507-4100

Early Pub Date September 26, 2024
Publication Date September 27, 2024
Submission Date February 3, 2024
Acceptance Date July 5, 2024
Published in Issue Year 2024 Volume: 27 Issue: 3

Cite

AMA Akay F, Özkaraman A. Romatolojik Hastalıkların Semptom Kontrolünde Masajın Etkisi: Sistematik Derleme. Journal of Nursology. September 2024;27(3):268-280. doi:10.17049/jnursology.1430660

31408