Muhasebe Meslek Mensuplarının Vergi Kavramına İlişkin Değerlendirmeleri

Year 2024, Volume: 12 Issue: 3, 252 - 266, 31.12.2024

Zehra Kilinç , Oğuzhan Çarıkçı

https://doi.org/10.22139/jobs.1486916

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Isparta ilinde mesleğini icra eden muhasebe meslek mensuplarının vergi konusundaki bakış açılarını incelemektir. Araştırmada, çalışmanın bulguları nitel araştırma yöntemlerinden yüz yüze görüşme tekniği ve olgubilim deseni kullanılarak elde edilmiştir. Katılımcıların belirlenmesinde kartopu örnekleme yöntemi kullanılmış, katılımcıların görüş ve beyanlarında tekrarlar görülmeye başlandığında araştırmaya dair görüşmeler sonlandırılmıştır. Bu bağlamda çalışmada 28 katılımcının görüşüne başvurulmuştur. Yapılan görüşmelerde muhasebe meslek mensuplarından “Vergi Algısı” kavramına dair değerlendirmelerde bulunmaları istenmiştir. Araştırma sonucunda vergi ile ilgili devlet politikalarının değerlendirilmesi, meslek mensuplarını ve mükelleflerinin yaklaşımlarının ne yönde olduğunun tespiti sağlanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, muhasebe meslek mensupları muhasebe mesleğine dair faaliyetleri topluma bilgi sağlamak olarak görüldüğü, mevcut durumda vergi politika ve uygulamalarının çok sık değiştirildiği bu durumunda sisteme zarar verdiği düşünülmektedir. Muhasebe meslek mensupları toplumda vergi bilincinin oluşturulmasına dair çalışmalar yapılmasının önemli olduğunu düşünmekte ve vergi toplanması hususunda muhasebe meslek mensuplarının yapmış olduğu aracılık faaliyetlerinin mesleğe nispeten zarar verdiği, bu durumun beraberinde bir itibar sorununa yol açtığı düşünülmektedir.

Keywords

Vergi Bilinci, Vergi Algısı, Meslek Mensupları, Muhasebe Meslek Mensupları

Evaluations of Accounting Professionals on the Concept of Tax

Abstract

The purpose of this study is to examine the tax perspectives of accounting professionals practicing their profession in Isparta province. The findings of the study were generated by using face-to-face interview technique and phenomenology design, which is one of the qualitative research methods. Snowball sampling method was used to determine the participants, and the interviews were terminated when repetitions started to be seen in the opinions and statements of the participants. In this context, 28 participants were consulted in the study. In the interviews, accounting professionals were asked to make evaluations on the concept of "Tax Perception". As a result of the research, it was tried to evaluate the state policies regarding tax and to determine the approaches of professionals and taxpayers. In this context, it is thought that the activities of professional accountants are seen as providing information to the society, and that tax policies and practices are changed very frequently in the current situation, which harms the system. Professional accountants think that it is important to carry out studies on creating tax awareness in society, and it is thought that the intermediary activities carried out by professional accountants regarding tax collection cause relatively harm to the profession, and this situation causes a reputation problem.

Keywords

Tax Awareness, Tax Perception, Professionals, Accounting Professionals

References

• Akdoğan, A. (2009). Kamu Maliyesi. Gazi Kitabevi.
• Bağdigen, M., & Erdoğan, A. (2010). Vergi Uygulamaları Karşısında Mükelleflerin Tu¬tum ve Davranışlarının Tespiti: Zonguldak İli Örneği. Finans Politik & Ekonomik Yo¬rumlar, 47(548), 105-122.
• Bekci, İ., Apalı, A., & Engin, M. (2020). Muhasebe Meslek Mensupları ve Muhasebe Meslek Adayı Öğrencilerin Vergi Konusuna Yaklaşımlarının Karşılaştırmalı Olarak Araştırılması: Burdur İli Örneği. Maliye ve Finans Yazıları Dergisi, 113, 239-266.
• Cansız, H. (2006). Vergi Mükelleflerinin Vergiyi Algılama Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar İli Örneği. Afyonkocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 8, 115-138.
• Cural, M., Pekkaya, M., & Albayrak, E. C. (2018). Vergi Bilinci ve Vergiye Bakış Açıları: Zonguldak'taki SMMM'ler Üzerine Bir Uygulama. Gümüshane University Electronic Journal of the Institute of Social Science/Gümüshane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 8(22), 46-64.
• Çoban, H. (2004). Vergi mükelleflerinin vergi karşısındaki davranışları üzerine ampirik bir inceleme: Denizli örneği [Yüksel Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=Keh6sQzap4ZTp8dqWPlH1MWrofZnEa7RwVCdJcYt4VrC-4fHC9eciwqO4l-hhTuY
• Çomaklı, E. Ş., Turhan, D., & Doğruyol, C. (2015). Kamu Maliyesi. Savaş Yayınevi.
• Hastuti, R. (2014). Tax Awareness and Tax Education: A Perception of Potential Taxpa-yers.International Journal of Business, Economics And Law, 5(1), 83-91.
• Koban, E., & Bulu, J. (2017). Yüksek Öğretim Öğrencilerinin Vergi Farkındalığı ve Vergiye Gönüllü Uyuma Yönelik Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi Gaziantep Üniversitesi Özelinde Bir Değerlendirme. Sosyal Bilimler Dergisi, (12), 118-139.
• Kurniawan, A., Meliala, R. N. B., & Febrianto, F. R. (2023). Factors Influencıng Tax Complıance in Indonesıa. Riset: Jurnal Aplikasi Ekonomi Akuntansi dan Bisnis, 5(1), 1-13.
• Kutlar, İ. (2021). Türkiye'de vergi kayıp ve kaçaklarının önlenmesinde vergi denetimi ve SMMM'lerin rolü üzerine bir araştırma: Gaziantep ili örneği [Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Nurkhin, A., Novanty, I., Muhsin, M., & Sumiadji, S. (2018). The İnfluence of Tax Understanding, Tax Awareness and Tax Amnesty Toward Taxpayer Compliance. Jurnal Keuangan Dan Perbankan, 22(2), 240-255.
• Organ, İ., & Yegen, B. (2013). Vergi Bilinci ve Vergi Ahlaki Oluşumunda Muhasebe Meslek Mensuplarının Rolü: Adana Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 241-271.
• Özgün, Z., & Yüksel, C. (2017). Mersin’de Vergi Mükelleflerinin Vergi Algısı, Vergi Bilinci ve Vergi Ahlakı Düzeyinin Ölçülmesi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 33-48.
• Pehlivan, O. (2014). Vergi Hukuku. Murathan Yayıncılık.
• Sağbaş, İ., & Başoğlu, A. (2005). İlköğretim Çağındaki Öğrencilerin Vergileri Algılaması: Afyonkarahisar İli Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 123-144.
• Sağlam, M. (2013), “Vergi Algısı ve Vergi Bilinci Üzerine Bir Araştırma: İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencilerinde Vergi Algısı ve Bilinci”, Sosyo Ekonomi, Ocak-Haziran, 315-334.
• Susanto, Y. K., & Fiorita, I. (2023). Taxpayer Complıance: Taxpayer Behavıor Analysıs and Tax Awareness as a Medıatıng in Indonesıa. Jurnal Bisnis dan Akuntansi, 25(1), 197-206.
• Şen, H., & Sağbaş, İ. (2016). Vergi Teorisi ve Politikası. Ekim Basım Yayın.
• Şenyüz, D., Yüce, M., & Gerçek, A. (2016). Vergi Hukuku (Genel Hükümler). Ekin Basım Yayım Dağıtım.
• Şimşek, M. Ş., Akgemci T., & Çelik, A. (2011). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış. Gazi Kitabevi.
• Taştan, H. (2006). Vergi kayıp ve kaçağı ile mücadele açısından muhasebe meslek mensuplarının görev, yetki ve sorumlulukları [Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=2Y4n8XnzRvillSjplPKO5w&no=8zxdLmzMsoO7WTnxFSmCcA
• Taytak, M. (2010). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinde Vergi Bilincinin Tespiti: Ampi¬rik Bir Araştırma. Maliye Dergisi, (158), 496-512.
• Tekin, A., & Gürçam, Ö. S. (2021). Azerbaycan’da Mükelleflerin Vergiye Bakışı: Bakü Örneklemi Üzerine Ampirik Bir Çalışma. International Journal of Applied Economic and Finance Studies. 6(1). 100-109.
• Tuncer, S. (1975). Kamu Maliyesi. Yakın Ofset Matbaası.
• Yanık, A., & Doğan, E. (2023). Vergi Bilinci ve Vergi Algısı: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(44), 1-24.
• Yoruldu, M. (2019). Türkiye’de vergi kayıp ve kaçaklarının önlenmesinde meslek mensupları ve bağımsız denetçilerin ekinliği: İzmir ili örneği [Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=OegpHodpVbbZ3soHENT6Yg&no=5XWsjJvrZZJ9Y3vxwxk5Cw