The Effect of Health Literacy on COVID-19 Vaccine Literacy: An Application on Patients Admitted to the Family Health Center

Year 2024, Volume: 12 Issue: 3, 359 - 373, 31.12.2024

Sümeyra Akın , Fuat Yalman

https://doi.org/10.22139/jobs.1587963

Abstract

The main purpose of this research is to determine the effect of health literacy level on COVID-19 vaccine literacy and to develop a model with path analysis based on these effects. This study investigates how health literacy influences COVID-19 vaccine literacy, using path analysis to model the relationship. Data were collected from 410 individuals aged 18+ at a Family Health Centre in Bursa, Turkey (February-March 2022). In this study, quantitative analysis method was used and data were collected by face-to-face survey method. Convenience sampling method was used in the research. In the research, descriptive statistical analyzes, normality tests, explanatory factor analysis, difference analysis methods and path analyzes were applied. Data obtained from a total of 410 individuals were evaluated with IBM SPSS Statistic Base 23V and AMOS package programs. The Cronbach Alpha coefficients of the ‘Health Literacy in Turkey’ (32) and ‘COVID-19 Vaccine Literacy’ (12) scales, which constitute the variables of the study, were found to be 0.945 and 0.833, respectively. Based on the findings obtained as a result of the analysis, 7 hypotheses were accepted and 5 hypotheses were rejected. In the study, the effect of the participants who applied to Bursa Panayır Family Health Center on the COVID-19 vaccine literacy level of the participants with a high level of health literacy was revealed. The findings obtained from the path analysis show that the construct validity of the model is provided. Since the reliability coefficient is found as Alpha = 0.936, the reliability of the model is also quite high.

Keywords

Health Literacy, COVID-19, Vaccine Literacy, COVID-19 Vaccine Literacy

Sağlık Okuryazarlığının COVID-19 Aşı Okuryazarlığına Etkisi: Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Hastalar Üzerinde Bir Uygulama Örneği

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, sağlık okuryazarlığı düzeyinin COVID-19 aşı okuryazarlığına olan etkisini tespit etmek ve bu etkilerden yola çıkarak path (yol) analizi ile model geliştirmektir. Bu çalışma, sağlık okuryazarlığının COVID-19 aşı okuryazarlığını nasıl etkilediğini, ilişkiyi modellemek için yol analizi kullanarak araştırmaktadır. Veriler, Türkiye'nin Bursa kentindeki bir Aile Sağlığı Merkezi'nde 18 yaş üstü 410 kişiden toplanmıştır (Şubat-Mart 2022). Bu araştırmada nicel analiz yöntemi kullanılmıştır ve veriler yüz yüze anket yöntemi ile toplanmıştır. Araştırmada kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada betimsel istatistiksel analizler, normallik testleri, açıklayıcı faktör analizi, farklılık analizi yöntemleri ve path (yol) analizleri uygulanmıştır. Toplamda 410 kişiden elde edilen veriler, IBM SPSS Statistic Base 23V ve AMOS paket programları ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın değişkenlerini oluşturan “Türkiye Sağlık Okuryazarlığı” (32) ve “COVID-19 Aşı Okuryazarlığı” (12) ölçeklerinin Cronbach Alpha katsayıları sırasıyla 0,945 ve 0,833 olarak bulunmuştur. Analiz sonucunda elde edilen bulgulara dayanarak 7 hipotez kabul edilirken, 5 hipotez reddedilmiştir. Araştırmada Bursa Panayır Aile Sağlığı Merkezine başvuran katılımcıların sağlık okuryazarlığı düzeyi yüksek olan katılımcıların COVID-19 aşı okuryazarlığı düzeyine olan etkisi ortaya koyulmuştur. Path analizinden elde edilen bulgular, modelin yapı geçerliliğinin sağlandığını göstermektedir. Güvenilirlik katsayısı Alfa =0,936 olarak bulunduğundan modelin güvenilirlik derecesi de oldukça yüksektir.

Keywords

Sağlık Okuryazarlığı, COVID-19, Aşı Okuryazarlığı, COVID-19 Aşı Okuryazarlığı

References

• Baccolini, V., Isonne, C., Salerno, C., Giffi, M., Migliara, G., Mazzalai, E., ... & Villari, P. (2022). The association between adherence to cancer screening programs and health literacy: A systematic review and meta-analysis. Preventive medicine, 155, 106927.
• Badua, A. R., Caraquel, K. J., Cruz, M., & Narvaez, R. A. (2022). Vaccine literacy: A concept analysis. International Journal of Mental Health Nursing. 14, 31(4), 857–867. doi: 10.1111/inm.12988
• Biasio, L. R., Bonaccorsi, G., Lorini, C., & Pecorelli, S. (2021). Assessing COVID-19 vaccine literacy: A preliminary online survey. Human vaccines & immunotherapeutics, 17(5), 1304-1312.
• Budak, F., & Korkmaz, Ş. (2020). COVID-19 pandemi sürecine yönelik genel bir değerlendirme: Türkiye örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 62-79.
• Chakraborty, I., & Maity, P. (2020). COVID-19 outbreak: Migration, effects on society, global environment and prevention. Science of the Total Environment, 728, 138882.
• Cheng, J. W., & Nishikawa, M. (2022). Effects of health literacy in the fight against the COVID-19 infodemic: The case of Japan. Health Communication, 1-14.
• Choukou, M. A., Sanchez-Ramirez, D. C., Pol, M., Uddin, M., Monnin, C., & Syed-Abdul, S. (2022). COVID-19 infodemic and digital health literacy in vulnerable populations: A scoping review. Digital Health, 8, 20552076221076927.
• Correa-Rodríguez, M., Rueda-Medina, B., Callejas-Rubio, J. L., Ríos-Fernández, R., de la Hera-Fernández, J., & Ortego-Centeno, N. (2022). COVID-19 vaccine literacy in patients with systemic autoimmune diseases. Current Psychology, 1-16.
• Çatı, K., Karagöz, Y., Yalman, F., & Öcel, Y. (2018). Sağlık okuryazarlığının hasta memnuniyeti üzerine etkisi. International Journal of Economic & Social Research, 14.
• İzci, F., Kulacoğlu, F., Beştepe, E. (2021). Covid-19 pandemisinde toplum ve sağlık çalışanlarının ruh sağlığı ve koruyucu önlemler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(1), 126-134.
• Karagöz, Y. (2019). SPSS ve AMOS uygulamalı nicel-nitel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği (2.Basım). Nobel Yayınları.
• Lazarus, J. V., Ratzan, S., Palayew, A., Billari, F. C., Binagwaho, A., Kimball, S., Larson, H. J., Melegaro, A., Rabin, K., White, T. M., & ElMohandes, A. (2020). Covıd-Score: A global survey to assess public perceptions of government responses to Covıd-19 (Covıd-Score-10). PLoS ONE, 15, 1–18. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0240011
• Naveed, M. A., & Shaukat, R. (2022). Health literacy predicts Covid‐19 awareness and protective behaviours of university students. Health Information & Libraries Journal, 39(1), 46-58.
• Sohrabi, C., Alsafi, Z., O'Neill, N., Khan, M., Kerwan, A., Al-Jabir, A., ... & Agha, R. (2020). World Health Organization declares global emergency: A review of the 2019 novel coronavirus (COVID-19). International Journal of Surgery, 76, 71-76.
• Zhang, F., Zhang, H., Li, Y., Peng, S., Jiang, Y., & Jin, H. (2021). The effect of health literacy on Covıd-19 vaccine hesitancy: The moderating role of stress. medRxiv. doi: https://doi.org/10.1101/2021.06.16.21258808
• Zhang, H., Li, Y., Peng, S., Jiang, Y., Jin, H., & Zhang, F. (2022). The effect of health literacy on Covıd-19 vaccine hesitancy among community population in China: The moderating role of stress. Vaccine. 40(32), 4473–4478. doi: 10.1016/j.vaccine.2022.06.015
• Okyay, P., Abacıgil, F., & Harlak, H. (2016). Türkiye sağlık okuryazarlığı ölçeği-32. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Geçerlik ve Güvenirlik Analizleri, 43-55.
• Durmuş, A., Akbolat, M., & Amarat, M. (2021). COVID-19 Aşı Okuryazarlığı Ölçeği’nin Türkçe geçerlilik ve güvenirliliği. Cukurova Medical Journal, 46(2), 732-741.