Belirsizlik Hatları: Kuzey Kafkasya Sınır Bölgeleri [Lines of Uncertainty: The Frontiers of the North Caucasus]

Year 2016, , 47 - 82, 30.09.2016

Thomas M. Barrett

https://doi.org/10.21488/jocas.51444

Abstract

    Sınır bölgelerinin incelenmesine yönelik Kuzey Kafkasya ve diğer Rus sınır bölgelerini açıklamak amacıyla kullanılacak bakış açısını tespit etmek için son yirmi yılda Amerikan sınır bölgesi tarih yazıcılığındaki gelişmelerden yararlanılmalıdır. Turneryen bakış açısının sınır bölgesi tarihini anlatırken ileri sürdüğü Batıdaki “boş” topraklara yönelen ve bu süreçte muhteşem bir Amerikan bireyselciliği ile demokrasisi ortaya çıkarmış özgür beyaz yerleşimciler tezi nihayetinde bir kenara bırakılmıştır. Bu bakış açısının yerine tarihçiler artık farklı renk ve uyruklardaki halkları, çevre manipülasyonunu, kültürel harmanlamayı, toplumsal tabakalaşmayı ve efsane yaratımını içeren karmaşık bir süreçle ilgili çalışmalar kaleme almaktadır. Sınır bölgesi incelemelerinde benimsenen ve özellikle çevre tarihi, toplumsal tarih ve etnik tarih başlıkları altında toplanan üç eğilim Rus tarihçiler tarafından da kullanılabilir. Bu makale, bu başlıkların tamamını derinliğine incelemeyi amaçlamamakta, ancak Rusya’nın sınır bölgelerinden birine yönelik bakış açısını kavramsallaştırmayı ve böyle bir kavramsallaştırmanın ortaya ne çıkaracağını genel hatlarıyla incelemeyi amaçlamaktadır.

Keywords

Kuzey Kafkasya, Rusya, Çerkes, sınır bölgeleri, kolonizasyon

Линии неопределенности: Северокавказский "фронтир" России

Abstract

    Подход к истории пограничья, необходимый для изучения Северного Кавказа (впрочем, как и для других российских рубежей), можно почерпнуть из историографии американского «фронтира» за последние двадцать лет. Теперь наконец отвергнут тернеровский тип пограничной истории вместе с его белыми поселенцами, двигавшимися на запад к «свободным» землям и вдохновенно создававшими на ходу американский индивидуализм и демократию. Вместо этого историки пишут о более сложном процессе, в который были вовлечены люди с разным цветом кожи и разных национальностей, где переплелись воздействие на окружающую среду, культурное смешение, социальная стратификация и грандиозное мифотворчество. В американской историографии «фронтира» имеются три направления, которые представляются особенно перспективными для русских историков; они обычно подпадают под следующие три рубрики: история окружающей среды, социальная история и этническая история. Данная работа ставит своей целью не углубленное изучение какой-либо одной из этих тем, а доказательство продуктивности использования концепции «фронтира» применительно к одному из приграничных регионов России; целью ее было также обрисовать в общих чертах, на какие темы могло бы нас вывести такое историческое исследование.

Belirsizlik Hatları: Kuzey Kafkasya Sınır Bölgeleri [Lines of Uncertainty: The Frontiers of the North Caucasus]

Abstract

    The type of frontier history needed fort the North Caucasus, and for other Russian frontiers as well, should draw upon developments in the historiography of the American frontier in the last twenty years. Turnerian type of frontier history has finally been abandoned, with its free White settlers moving west to “vacant” lands and gloriously creating American individualism and democracy in the process. In its place, historians are writing about a more complicated process, involving people of various colors and nations, environmental manipulation, cultural mixing, social stratification and grand myth making. Three trends in American frontier historiography are particularly promising for Russian historians, generally fitting under the rubrics of environmental history, social history and ethnohistory. The purpose of this paper is not to explore any one of these in great depth, but to justify a frontier conceptualization for one borderland region of Russia and to sketch out what such a history might entail.

Keywords

North Caucasus, Russia, Circassian, frontiers, colonization