Bale Dansçılarının Zihinsel Antrenman Becerileri ile Öz Yeterlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Year 2024, Volume: 7 Issue: 3, 13 - 24

Ülkü Sibel Altınsoy , Fatih Yaşartürk

https://doi.org/10.55142/jogser.1504103

Abstract

Bu çalışmanın amacı, bale dansçılarının zihinsel antrenman becerileri ile öz yeterlik düzeylerini çeşitli değişkenler açısından incelemek ve arasındaki ilişkiyi test etmektir. Araştırmanın evreni, 2022/2023 sanat sezonunda Ankara ilinde yaşayıp aktif olarak dans eden bale dansçılarından meydana gelmektedir. Araştırmanın örneklem grubunu ise amaçsal örnekleme yöntemi ile seçilen Ankara Devlet Opera ve Balesi ile Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarından 84’ü erkek 124’ü kadın 208 profesyonel dansçıdan oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Sporda Zihinsel Antrenman Envanteri (SZAE)” ve “Sporcu Öz Yeterlik Ölçeği (SÖYÖ)” kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-Testi ve Pearson Korelasyon analizleri yapılmış ve sonuçlar p<0,01, p<0,05 anlamlılık düzeylerinde değerlendirilmiştir. Yaş değişkeni ve SZAE ve SÖYÖ toplam puan ortalamaları arasında yapılan korelasyon analizi sonucunda anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Bale dansçılarının zihinsel antrenman becerileri ile öz yeterlik düzeyleri arasında yüksek düzeyde ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir Sonuç olarak, bale dansçılarının etkili yöntemlerle zihinsel antrenman becerilerini geliştirmesinin, öz yeterlik düzeylerini artıracağı söylenebilir.

Keywords

Bale dansçıları, Zihinsel antrenman becerileri, Öz yeterlik

Examining the Relationship Between Ballet Dancers' Mental Training Skills and Self-Efficacy Levels

Abstract

The aim of this study is to examine the mental training skills and self-efficacy levels of ballet dancers in terms of various variables and to test the relationship between them. The population of the study consists of ballet dancers living in Ankara and actively dancing in the 2022/2023 art season. The sample group of the study consists of a total of 208 professional dancers, 84 men and 124 women, professional dancers from Ankara State Opera and Ballet and Hacettepe University Ankara State Conservatory, where data were collected in line with purposive sampling. “Mental Training Inventory in Sport (MTI)” and “Athlete Self-Efficacy Scale (ASES)” were used as data collection tools in the study. t-Test and Pearson Correlation analyzes were used to analyze the data and results p<0.01, p<0.05 were evaluated at significance levels. A significant relationship was detected as a result of the correlation analysis between the age variable and the total score averages of MTI and ASES. A high and positive significant relationship was found between the mental training skills and self-efficacy levels of ballet dancers. As a result, it can be said that ballet dancers' development of mental training skills with effective methods will increase their self-efficacy levels.

Keywords

Ballet dancers, Mental training skills, Self-efficacy

References

• Acar, H., Genç, S., Tutkun, E., Genç, A. (2019). Lise öğrencilerinde beden eğitimi ve spor dersinin sportmenlik davranışlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Muş ili örneği). Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(1-A), 23-29.
• Acuner, A. (2012). Farklı dansları yapan bireylerin çeşitli değişkenlere göre özgüven ve öz yeterliklerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Adıgüzel, N. S. (2018). Basketbol hakemlerinin fiziksel öz saygıları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 129-137. https://doi.org/10.30769/usbd.482410
• Akandere, M., Aktaş, S., & Er, Y. (2018). Zihinsel antrenman ve spor. Türkiye Barolar Birliği, 60-74.
• Akay, B., Ayhan, B., & Yaşartürk, F. (2022). Boş Zaman yoluyla stresle baş etme stratejisi ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişki. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 593-607.
• Akay, B. & Yaşartürk, F. (2023). Beden eğitimi öğretmenlerinin serbest zaman doyumu ile öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 318-330. https://doi.org/10.24315/tred.1032955
• Akınay, S. M. (2022). Profesyonel futbolcularda müzik ve zihinsel antrenman arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gedik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Akman, D. (2019) Yetişkin sporcuların imgeleme, içsel konuşma ve stresle başa çıkma biçimlerinin zihinsel dayanıklılık ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aydıner, B. B. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçlarının alt boyutlarının genel öz-yeterlik, yaşam doyumu ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Aytaç, K. Y., Yetiş, Ü., & Öz, K. A. (2022). Spor lisesi öğrencilerinin bazı değişkenlere göre öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 953-965. https://doi.org/10.38021/asbid.1209485
• Ayvazoğlu, S. (2012). Türkiye’de bale sanatçılarının aktif dans yaşamı ve sorunları. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, 5(9):39-54.
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachandran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (71-81). New York: Academic Press.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman.
• Behnke, M., Tomczak, M., Kaczmarak, L., Komar, M. & Gracz, Z. (2017). The sport mental training questionnaire: development and validation. Current Psychology, 37, 1-13. https://doi.org/10.1007/s12144-017-9629-1
• Beauchamp, M. R., Halliwell, W., Fournier, J. F., & Koestner, R. (2002). Effects of cognitive-behavioral interventions on the self-efficacy and performance of young athletes: The mediating role of motivation. Journal of Sport and Exercise Psychology, 24(2), 95-110.
• Bıkmaz, F. (2002). Fen öğretiminde öz yeterlik inancı ölçeği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 1(2): 197-210.
• Bozyiğit, E. (2001). Üniversite 1. Lig voleybol oyuncularında denetim odağı ile başarı ve başarısızlık ilişkisinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2021). Bilimsel araştırma yöntemleri (31. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Cankurtaran, Z. (2020). Okçuların rekabet ortamında kullandıkları zihinsel antrenman becerilerinin sıralama atış skorlarına etkisi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 13-29.
• Cengiz, R., Aytan, G. K. & Abakay, U. (2012). Taekwondo sporcularının algıladığı liderlik özellikleri ile öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişki. E-Journal of New World Sciences Academy, 7(4), 69-78.
• Connaughton, D., Wadey, R., Hanton, S. & Jones, G. (2008). The development and maintenance of mental toughness: perceptions of elite performers. Journal of Sports Sciences, 26(1), 83-95. https://doi.org/10.1080/02640410701310958
• Creed, P. A. & Patton, W. (2003). Predicting two components of career maturity in school-based adolescents. Journal of Career Development, 29(4), 277-290. https://doi.org/10.1023/A:1022943613644
• Cresswell, S. L. & Eklund, R. C. (2005). Motivation and burnout in professional rugby players. Research Quarterly for Exercise and Sport, 76(3), 370-376.
• Çat, N. (2023). Zihinsel antrenman becerileri ve tekniklerinin zihinsel dayanıklılık ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çelik, O. B. & Güngör, N. B. (2020). The effects of the mental training skills on the prediction of the sports sciences faculty students' anxiety level. International Journal of Eurasian Education and Culture, 5(9), 888-929.
• Çetin, F. (2011). Örgüt içi girişimcilikte öz yeterlik algısı ve kontrol odağının rolü. Business and Economics Research Journal, 2(3), 69-85.
• Doğan, E. (2019). Kadın ve erkek sporcuların imgeleme biçimlerinin karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(3): 373-381. https://doi.org/10.31680/gaunjss.605586
• Doğaner, S., Görmüş, M. & Kılıç, M. Ö. (2020). Sporcu kimliği ile öz yeterlik arasındaki ilişkinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(69): 1465-1480. https://doi.org/10.17719/jisr.2020.40584
• Feltz, D. L., Short, S. E., & Sullivan, P. J. (2008). Self-efficacy in sport. Human Kinetics.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (3rd ed.). New York: Sage Publishing.
• Foster, S. L. (2010). Dancing bodies an addendum. Yale School of Drama/Yale Repertory Theater Research Paper, 40(1), 25-29. https://doi.org/ 10.1215/01610775-2009-016
• Guillén, F. & Feltz, D. L. (2011). A conceptual model of referee efficacy. Frontiers in Psychology, 2(25), 1-5. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2011.00025
• Güven, N. (2022). Profesyonel ve amatör futbolcuların zihinsel antrenman özellikleri ile toparlanma bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ardahan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ardahan.
• Habacha, H., Molinaro, C. & Dosseville, F. (2014). Effects of gender, imagery ability, and sports practice on the performance of a mental rotation task. The American Journal of Psychology, 127(3), 313-323. https://doi.org/10.5406/amerjpsyc.127.3.0313
• Hocaoğlu, G.S. (2019). Sporcuların algılanan yeterlik ve hedef yönelimlerinin içsel konuşma ve imgeleme biçimlerini belirlemedeki rolü. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karaca, R. & Gündüz, N. (2021). Oryantiring sporcularında zihinsel antrenman ve performans ilişkisinin incelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 99-115. https://doi.org/10.33689/spormetre.719991
• Karasar, N. (2022). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, H. (2022). Bireysel ve takım elit sporcularda zihinsel antrenman düzeyleri ve bilişsel esneklik durumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Klockare, E., Gustafsson, H. & Nordin-Bates, S. M. (2011). An interpretative phenomenological analysis of how professional dance teachers implement psychological skills training in practice. Research in Dance Education, 12(3), 277-293. https://doi.org/10.1080/14647893.2011.614332
• Koçak, Ç. V. (2020). Athlete self-efficacy scale: development and psychometric properties. Baltic Journal of Health and Physical Activity, 12(6), 41-54. https://doi.org/10.29359/BJHPA.2020.Suppl.1.05
• Özkan, G. (2019). Üniversite öğrencisi kadın futbolcuların toplumsal cinsiyet algıları ile sporcu öz yeterlilik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Sabah, S. (2022). Examination of self-efficacy levels of individuals with different sports branches. International Journal of Eurasian Education and Culture, 7(16), 563-587. http://dx.doi.org/10.35826/ijoecc.561
• Sarıdede, Ç. (2018). Voleybol hakemlerinin öz yeterlik düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Scholz, U., Gutierrez- Dona, B., Sud, S. & Schwarzer, R. (2002). Is general self efficacy a universal construct. European Journal of Psychological Assessment, 18(3), 242-251. https://doi.org/10.1027/1015-5759.18.3.242
• Senemoğlu, N. (2007). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Gönül Yayıncılık: Ankara.
• Steinberg, N., Siev-Ner, I., Peleg, S., Dar, G., Masharawi, Y. & Hershkovitz, I. (2008). Growth and development of female dancers 8-16 years. American Journal Human Biology, 20, 299-307. https://doi.org/10.1002/ajhb.20718
• Subaygil, S. (2017). Profesyonel bale dansçılarında aşırı kullanımdan kaynaklanan sakatlıklar ve nedenleri. Sahne ve Müzik Eğitim-Araştırma e-Dergisi, 4, 64-95.
• Vealey, R. S. (2007). Mental skills training in sport. In G. Tenenbaum & R. C. Eklund (Eds.), Handbook of sport psychology (pp. 287-309). New York: Wiley.
• Vealey, R. S. & Chase, M. A. (2008). Self-confidence in sport. In T. S. Horn (Ed.), Advances in sport psychology (pp. 66-97). Human Kinetics.
• Yarayan, Y. E. & İlhan, E. L. (2018). Sporda zihinsel antrenman envanterinin (SZAE) uyarlama çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(4), 205-218.
• Yaşartürk, F. (2019). Analysis of the relationship between the academic self-efficacy and leisure satisfaction levels of university students. Journal of Education and Training Studies, 7(3), 106-115. https://doi.org/10.11114/jets.v7i3.3988.
• Yaşartürk, F., Genç, A., Peker, H., Bakar, M. & Bayburtlu, M. B. (2022). Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Boş Zamanda Sıkılma Algısı ve Spora Yönelik Tutum Düzeyleri Arasındaki İlişki. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 402-416.
• Wood, R. & Bandura, A. (1989). Social cognitive theory of organizational management. The Academy of Management Review, 14(3), 361-384. https://doi.org/10.5465/AMR.1989.4279067