Amaç: Yapay zeka sistemleri, bireye özgü beslenme planları ile diyetetik alanında anlamlı rol oynama potansiyeline sahiptir. Büyük veri setlerini analiz etme kabiliyeti, bu sistemlerin besleyici ve sağlıklı diyet örüntülerini formüle etmedeki etkinliğini artırabilir. Ancak, bu sistemlerin besleyici ve sağlıklı diyetlerin geliştirilmesinde etkili bir şekilde kullanılıp kullanılamayacağı henüz belirsizdir. Bu bağlamda çalışma, iki farklı yapay zeka aracı (ChatGPT ve COPILOT) tarafından oluşturulan vegan ve ketojenik diyetlerin etkinliğini değerlendirmeyi amaçlamıştır.
Yöntemler: Bu çalışmada, yapay zeka araçlarının her birine hem vegan hem de ketojenik diyetler için 24 adet öğün tasarımı görevi verilerek toplamda 96 öğün elde edilmiştir. Bu araçlar tarafından oluşturulan diyetlerin besin ögeleri, besleyici özellikleri ve sağlığı geliştirici yönleri karşılaştırmalı bir analiz ile değerlendirilmiştir. İstatistiksel analizler SPSS 24.0 programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: Yapay zeka araçları tarafından oluşturulan ketojenik diyetler arasında karbonhidrat, B6 vitamini, kalsiyum ve magnezyum miktarlarında önemli farklılıklar gözlenmiştir. Vegan diyetler arasında ise sadece karbonhidrat ve yağ yüzdeleri istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılık göstermiştir. Ayrıca, yapay zeka araçları tarafından oluşturulan diyetler arasında Nutrient Rich Foods (NRF) 15.3 indeksi, aterojenik indeks, doymuş/doymamış yağ asidi oranı (SFA/USFA), omega-6/omega-3 oranı ve protein kalite skoru (DIAAS) önemli farklılıklar göstermiştir. Vegan diyetler arasında ise, bu parametrelerde anlamlı farklılıklar gözlenmemiştir.
Sonuç: Yapay zeka araçları diyetetik alanında potansiyel avantajlar göstermiş olsa da, bulguların etkinliğini doğrulamak için diyetisyenler tarafından formüle edilen diyet planlarının da dahil edildiği daha kapsamlı araştırmalara ihtiyaç vardır.
Yapay zeka ChatGPT COPILOT Vegan diyet Ketojenik diyet NRF 15.3
Objective: AI systems could significantly enhance dietetics, particularly in creating personalized nutrition plans. The ability to analyze large datasets can increase the effectiveness of these systems in formulating nutritious and healthy dietary patterns. Nevertheless, it remains unclear whether these systems can be effectively employed in the formulation of nutritionally balanced and healthy diets. This study aimed to evaluate the effectiveness of vegan and ketogenic diets generated using two different AI tools (ChatGPT and COPILOT).
Methods: Each AI tool was tasked with the design of 24 meals for both the vegan and ketogenic diets, totaling 96 meals. Subsequently, a comparative analysis was conducted to evaluate the nutritional characteristics and health-promoting aspects of the diets generated using these tools. The statistical analyses were conducted using the SPSS 24.0 software.
Results: Significant differences were identified in carbohydrate, vitamin B6, calcium, and magnesium levels between ketogenic diets generated by AI tools. Among the vegan diets, only the percentage of carbohydrates and fats exhibited statistically significant differences. Moreover, the NRF 15.3 index, atherogenic index, SFA/USFA ratio, ω-6/ω-3 ratio, and DIAAS demonstrated significant differences between the diets generated by the AI tools. No significant differences in these parameters were observed between the vegan diets.
Conclusion: Although AI tools have demonstrated potential advantages in dietetics, further research, including diet plans formulated by dietitians, is necessary to confirm the effectiveness of these findings.
Artificial intelligence ChatGPT COPILOT Vegan diet Ketogenic diet NRF 15.3
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Halk Sağlığı (Diğer) |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Ocak 2025 |
Gönderilme Tarihi | 5 Aralık 2024 |
Kabul Tarihi | 29 Ocak 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 5 Sayı: 1 |