ÖDEME GÜÇLÜĞÜNE BAĞLI KARŞILANMAYAN RUHSAL TEDAVİ İHTİYACINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ

Yıl 2022, Sayı: 1, 59 - 69, 03.04.2022

Gülşen Genç , Mehmet Nurullah Kurutkan

https://doi.org/10.35345/johmal.1067332

Öz

Çalışmanın amacı, sosyo-ekonomik faktörlerin ödeme güçlüğüne bağlı karşılanmayan ruhsal tedavi ihtiyaçları üzerindeki etkisini belirlemektir. Çalışmanın analizinde kullanılan parametreler, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu)’den elde edilen “Sağlık Araştırması” anket verilerinden sağlanmıştır. Elde edilen değişkenlere farklılık ve binary lojistik regresyon analizi uygulanmıştır. Sosyo-ekonomik değişkenlerin ve depresyonun ödeme güçlüğüne bağlı karşılanmayan ruhsal tedavi ihtiyaçlarını etkileme derecesini tespit etmek amacıyla bir model oluşturulmuştur. Kurulan modelin analizinde binary lojistik regresyon analizi yapılmıştır. Karşılanmayan ruhsal tedavi ihtiyaçları sosyo-ekonomik değişkenlere göre farklılık arz etmektedir. Cinsiyet, yaş, hane geliri, sağlık güvencesine sahip olmak, bedensel ağrı durumu, genel sağlık durumu, depresyon hastalığı gibi faktörlerinin karşılanmayan ruhsal tedavi ihtiyaçlarına en çok etki eden faktörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ruhsal tedaviye ihtiyacı olduğu halde ödeme güçlüğü nedeniyle ihtiyacı karşılanmayan bireylerin daha çok dezavantajlı gruplarda yer alan bireyler olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda, ruhsal tedaviye ihtiyacı olan bireylerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik müdahalelerin planlanması ve uygulanması, bireylerin toplumda yaşamını sürdürebilmesi için de önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ödeme Güçlüğü, Karşılanmayan İhtiyaç, Ruhsal Tedavi

DETERMINING FACTORS THAT AFFECT THE NEED FOR UNMET MENTAL TREATMENT AS A RESULT OF PAYMENT PROBLEMS

Öz

The goal of the research is to see how socioeconomic factors affect unmet mental health treatment needs owing to financial constraints. The parameters used in this study's analysis were gathered from TUIK's "Health Research" survey (Turkish Statistical Institute). The obtained variables were subjected to a variance analysis as well as a binary logistic regression analysis. Unmet mental health care and depression are influenced by a number of socioeconomic characteristics, according to the model. This analysis was carried out by developing a binary logistic regression model. Unmet mental health treatment needs vary depending on socioeconomic factors. Gender, age, household income, insurance, physical discomfort, general health, and depressive disease are the most relevant factors in unmet mental treatment needs, according to our findings. Individuals who require psychiatric care but cannot afford it due to financial constraints are the most disadvantaged. As a result, we believe that planning and implementing an intervention to give psychiatric treatment to these individuals is critical.

Anahtar Kelimeler

Payment difficulty, Unmet need, Mental Treatment

Kaynakça

• Aksaraylı, M. ve Saygın, Ö. (2011). Algılanan Hizmet Kalitesi ve Lojistik Regresyon Analizi ile Hizmet Tercihine Etkisinin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 21-37.
• Baiden, P., Antwi-Boasiako, K. and den Dunnen, W. (2019). Effects of suicidal ideation on unmet mental health needs among young adults in Canada. Journal of child and family studies, 28(2), 436-446.
• Baiden, P., den Dunnen, W. and Fallon, B. (2017). Examining the independent effect of social support on unmet mental healthcare needs among Canadians: Findings from a population-based study. Social Indicators Research, 130(3), 1229-1246.
• Bayram, N. (2009). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi (2. Baskı). İstanbul: Güven Mücellit Matbaacılık.
• Borges, G., Benjet, C., Medina-Mora, M. E., Orozco, R. and Wang, P. S. (2008). Treatment of mental disorders for adolescents in Mexico City. Bulletin of the World Health Organization, 86, 757-764.
• Çevre, E. (2021). Yetişkinlerde Ruh Sağlığı Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi: Bursa İli Örneği. Yüksek lisans tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Dezetter, A., Duhoux, A., Menear, M., Roberge, P., Chartrand, E. and Fournier, L. (2015). Reasons and determinants for perceiving unmet needs for mental health in primary care in Quebec. The Canadian Journal of Psychiatry, 60(6), 284-293.
• Diminic, S. and Bartram, M. (2019). Does introducing public funding for allied health psychotherapy lead to reductions in private insurance claims? Lessons for Canada from the Australian experience. The Canadian Journal of Psychiatry, 64(1), 68-76.
• Drapeau, A., Fleury, M. J., and Gentil, L. (2019). Sociodemographic variation in increasing needs for mental health services among canadian adults from 2002 to 2012. Psychiatric Quarterly, 90(1), 137-150.
• Fishman, P. A., Ding, V., Hubbard, R., Ludman, E. J., Pabiniak, C., Stewart, C., Morales, L. and Simon, G. E. (2012). Impact of deductibles on initiation and continuation of psychotherapy for treatment of depression. Health services research, 47(4), 1561-1579.
• Gültekin, B. K. (2010). Ruhsal bozuklukların önlenmesi: Kavramsal çerçeve ve sınıflandırma. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(4), 583-594.
• Güriş, S. ve Astar, M. (2014). Bilimsel Araştırmalarda SPSS ile İstatistik (CD’li Basım). İstanbul: Der Yayınları.
• Horton, R. (2007). Launching a new movement for mental health. The Lancet, 370(9590), 806.
• Joe, W.; Mishra, U. S. and Navaneetham, K. (2008). Health Inequality in India: Evidence from NFHS 3. Economic and Political Weekly, 43(31), 41-47.
• Joska, J. and Flisher, A. J. (2005). The assessment of need for mental health services. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 40(7), 529-539.
• Karcı, Z. ve Bayram Arlı, N. (2018). Maddi Yoksunluğu Etkileyen Değişkenlerin Lojistik Regresyon Analizi ile Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), 1039-1048.
• Kılıç, S. (2015). İki Durumlu Lojistik Regresyon Analizi. Journal of Mood Disorders, 5(4), 191-194.
• Koçoğlu, D. (2006). Konya Kent Merkezinde Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Yaşam Kalitesinde Sağlıkta Sosyoekonomik Eşitsizlikler. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Makinen, M.; Waters, H.; Rauch, M.; Almagambetova, N.; Bitran, R.; Gilson, L.; Mclntyre, D.; Pannarunothai, S.; Prieto, A. L.; Ubilla, G. and Ram, S. (2000). Inequalities in Health Care Use and Expenditures: Empirical Data From Eight Developing Countries and Countries in Transition. Bulletin of the World Health Organization, 78(1), 55-65.
• Manwell, L. A., Barbic, S. P., Roberts, K., Durisko, Z., Lee, C., Ware, E. and McKenzie, K. (2015). What is mental health? Evidence towards a new definition from a mixed methods multidisciplinary international survey. BMJ open, 5(6), 1–11.
• OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) (2012), “Health at a Glance: Europe 2012”, OECD Publishing.
• OECD, (2021). A New Benchmark for Mental Health Systems : Tackling the Social and Economic Costs of Mental Ill-Health. (Erişim Tarihi: 28 Ocak 2022).
• Songur, C., Saylavcı, E. ve Kıran, Ş. (2017). Avrupa’da ve Türkiye’de ruh sağlığı hizmetlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Social sciences studies journal, 3(4), 276-289.
• Steele, L. S., Daley, A., Curling, D., Gibson, M. F., Green, D. C., Williams, C. C. and Ross, L. E. (2017). LGBT identity, untreated depression, and unmet need for mental health services by sexual minority women and trans-identified people. Journal of Women's Health, 26(2), 116-127.
• Van Doorslaer, E.; Masseria, C. and Koolman, X. (2006). Inequalities in Access to Medical Care by Income in Developed Countries. Cmaj, 174(2), 177-183.
• Van Doorslaer, E.; Wagstaff, A.; Bleichrodt, H.; Calonge, S.; Gerdtham, U. G.; Gerfin, M.; Geurts, J.; Gross, L.; Hakkinen, U.; Leu, R. E.; O'Donnell, O.; Propper, C.; Puffer, F.; Rodriguez, M.; Sundberg, G. and Winkelhake, O. (1997). Income- Related Inequalities in Health: Some International Comparisons. Journal of Health Economics, 16(1), 93-112.
• Williams, K. A. and Chapman, M. V. (2012). Unmet health and mental health need among adolescents: The roles of sexual minority status and child-parent connectedness. American Journal of Orthopsychiatry, 82(4), 473.
• World Health Organization. Mental Health Action Plan. (2013-2020). WHO Library Cataloguing-in-Publication Data.