Barbara Kruger Enstalasyonlarının Tipografik Açıdan İncelemesi

Year 2021, Volume: 11 Issue: 4, 770 - 784, 31.12.2021

Tuba Bilirdönemez Burak Erhan Tarlakazan

Abstract

18. ve 19. yüzyıllar arasında yaşanan Sanayi Devriminden sonra değişen tüketim alışkanlıkları ve üretimde makineleşmeyle birlikte, köyden kente göç, işçi sınıfının ortaya çıkması, gelir dağılımındaki adaletsizlikler, kadın erkek eşitliğine dair söylemler gibi birçok değişim yaşanmıştır. Bu değişimler sanat ve sanatçılar üzerinde derin izler bırakmıştır. Özellikle felsefenin sanat üzerindeki etkileri kendini iyiden iyiye hissettirmeye başlamış bu bağlamda özü araştıran, derinliğe yönelten düşünceler ortaya çıkmıştır. I. Dünya Savaşı ve sonrasında yaşanan acılar, kayıplar ve bunları tecrübe eden yeni kuşak sanatçılar, başkaldırı halinde 19. yüzyıl sanatsal etkinliklerini silme, kalıplaşmış beğenileri yıkma çabası içerisine girmişlerdir. Tüm bu aykırı görüşler Dadacılık akımında dile getirilmiştir. Bu akım Tristian Tzara’nın önderliğinde 1916’da Zürih’te doğmuş ve kısa bir süre de harekete katılım artmıştır. II. Dünya Savaşı ve sonraki yıllar içerisinde daha çok görülmeye başlayan sanatta hazır yapım nesnelerinin var oluşu ve yenilikçi sanat anlayışıyla sanatçıların kendini ifade edişleri, Postmodern Sanatın içerisindeki melez ifade, enstalasyon sanatı, kamusal sanat, arazi sanatı, performans sanatı gibi bir çok sanat türünde gözlenmektedir. 20. yüzyılın ilk yarısında tüm dünyayı politik, kültürel, ekonomik ve sosyal bakımdan olağanüstü bir şekilde etkileyen iki büyük savaşın yarattığı artçı etkileriyle beslenen bir dünya içerisinde doğmuş olan Barbara Kruger; bir sanatçı ve tasarımcı olarak çağdaş sanatın tüm kazanımları ve hatta yönlendirmeleri çerçevesinde, sanattaki değişimlere ve gelişimlere dâhil olmuştur. Kavramsal sanatçılar arasında önemli bir yere sahip olan, Barbara Kruger’ın tipografik enstalasyonları bu çalışma kapsamında ele alınarak yorumlanmış ve değerlendirilmiştir.

Keywords

Barbara Kruger, Enstalasyon, Tipografi, Yazı, Sanat

References

• Ambrose, G. & Harris, P. (2012). Görsel Tipografi Sözlüğü, (Çev.: Bayrak, B.) İstanbul, Literatür Yayıncılık.
• Becer, E. (2020). Modern Sanat ve Tipografi, 4. Baskı, Ankara: Dost Yayınevi.
• Bektaş, D. (1992). Çağdaş Grafik Tasarımın Gelişimi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bozkurt, N (2013). Sanat ve Estetik Kuramları, Ankara, Sentez Yayınları.
• Çulha, D. (2019). Barbara Kruger’ın Tasarımlarını Göstergelerarasılığının Yeniden Üretim Yöntemleriyle Okumak. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi. Özel Sayısı, (Ss. 38-52.).
• Çulha, D. (2019). Modern Sonrası Sanatta ve Grafik Tasarımda Zihinsel Tasarlanan Mekânlar, The Journal of Academic Social Science Yıl:7, Sayı: 87, Ocak 2019 (Ss. 126-143).
• Gültekin E. (2015). İletişim ve Tipografi, İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Gültekin, T. & Tokdil, E. (2018). Hegel’in Efendi Köle Diyalektiğinin Barbara Kruger’in Eserlerinde Bağımlı ve Bağımsız Özbilinç Göstergeleri İle Çözümlenmesi, Sanat & Tasarım Dergisi, Anadolu Üniversitesi.
• Hopkins D. (2006). Dada ve Gerçeküstücük, Ankara, Dost Yayınevi
• Jean, G. (2002). Yazı İnsanlığın Belleği, (Çev.: Başer, N.), İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.