İnternet Haberciliğinde Çok Tıklanma Beklentisi ve Tuzak Başlıklar

Year 2018, Volume: 8 Issue: 2, 297 - 313, 17.09.2019

Mustafa İnce

Abstract

İnternet teknolojisinde yaşanan hızlı gelişmeler birçok alanda olduğu gibi medya alanında da değişimi ve dönüşümü zorunlu kılmıştır. Medyanın en önemli dallarından biri olan habercilik, internet sayesinde farklı ortamlara taşınmıştır. Bu yeni ortamda da, başta iyi kazanç olmak üzere, birçok kapının anahtarı ‘çok tercih edilme’ den geçmektedir. İnternet haberciliğinde çok sayıda insana ulaşmanın göstergesi, televizyonlardaki reyting, gazetelerdeki tiraj uygulamasından farklı olarak tıklanma sayısıdır. İnternet haberciliği rüştünü ispat edebilmek, haberlerin çok okunduğunu kanıtlamak adına birçok farklı yol ve yöntemlerle okuyucuya ulaşmaya çalışmaktadır. Ancak bu çaba, habercilik pratikleri açısından tavizleri ve etik kuralların ihlalini de beraberinde getirmektedir. Çok tıklanma kaygısıyla yayınlanan haberlerde, olduğundan fazla iddialı başlıklarla insanların merak duygununa odaklanan, haber değeri tartışılacak konular ele alınmakta, okuyucular beklentiye sokulmaktadır. Haberin başlığıyla içeriği arasında uyumsuzluk ve yanıltıcı bilgilerin yanı sıra, aşırı heyecan verici bir dil ve üslup da kullanılmaktadır. Bu anlayışla üretilen haberler ise okuyucuyu aldatmakta, internet haberciliğine ve internet haberlerine olan güveni azaltmaktadır. Bu çalışma kapsamında, Alexa’nın (Top Sites in Turkey) web trafikleri ölçümlerine göre, Türkiye’de en çok takip edilen iki internet haber sitesi iki hafta (14 gün) boyunca izlenmiştir. Bu haber sitelerinde konuya ilişkin yayınlanan bazı örnek haberler incelenerek, başlık ve (haber) metinleri arasındaki uyum ile birlikte, haberlerde kullanılan dil ve üslup da değerlendirilerek analiz edilmiştir. Konuya ilişkin çeşitli kaynaklardan da faydalanılmıştır.

Keywords

İnternet haberciliği, tıklanma kaygısı

References

• Çakır, H. ve Topçu, H. (2005). Bir iletişim dili olarak İnternet. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 71-96. Dönmez, İ. H. (2010). İnternet Haberciliğinde Tıklanma Kaygısı ve ‘Kapan’ Manşetler, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Aralık 2010, Sayı: 14, Sayfa: 105-129 Erdoğan, İ., (2013). Yeni Medya Gazeteciliğinde Etik Bir Paradigma Belirlemenin Kapsamı ve Sınırları, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi - Sayı 36 / Bahar 2013 Işık, U. ve Koz, K. A. (2014). “Çöp Yığınlarında Haber Aramak: İnternet Gazeteciliği Üzerine Bir Çalışma.” Humanities Science 9 (2): 27-43. Kalsın, B. (2016). Geçmişten Geleceğe İnternet Gazeteciliği: Türkiye Örneği, The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 42, p. 75-94, Winter III 2016, (ss.75-94), Lee, A. M., Lewis, S. C. ve Powers, M. (2014). “Audience Clicks and News Placement: A Study of Time-Lagged Influence in Online Journalism.” Communication Research 41 (4): 505–530. doi:10.1177/0093650212467031. Macnamara, J. (2005). Media content analysis: Its uses; benefits and best pratice methodology, Asia Pacific Relation Journal, 6 (1), 1-34. Öner, T. (2006). Bilişimde Özenli Türkçenin Önemi, Bilişim ve Bilgisayar Mühendisliği Dergisi, 1 (1), İstanbul. Özyal, B. (2016). Tık Odaklı Habercilik: Tık Odaklı Haberciliğin Türk Dijital Gazetelerindeki Kullanım Biçimleri, Global Media Journal TR Edition, 6 (12), Bahar/Spring Pavlik, J.V. (2013). Yeni Medya ve Gazetecilik, Çeviren Müge Demir ve Berrin Kalsın. Ankara: Phoenix Yayınevi. Tosun, C. (2005). Dil Zenginliği, Yozlaşma ve Türkçe. Journal of Language and Linguistic Studies, 1 (2), 136-153. Yaman, H. ve Erdoğan, Y. (2007). İnternet Kullanımının Türkçeye Etkileri: Nitel Bir Araştırma, Journal of Language and Linguistic Studies Vol.3, No.2, October 2007, (ss. 237-249) Yurdigil, Y. ve Zinderen, İ.E. (2012). Yeni Medyada Haber Dili (Ayşe Paşalı Olayı Üzerinden Geleneksel Medya Ve İnternet Haberciliği Karşılaştırması), The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication - TOJDAC July 2012 Volume 2 Issue 3, (ss. 81-91) İnternet Kaynakları https://www.alexa.com/topsites/countries/TR https://www.dunya.com/ekonomi/reklam-yatirimlarinda-en-buyuk-pay-televizyonun-haberi-407917 sabah.com.tr, Erişim Tarihleri: 18 Nisan – 1 Mayıs 2018 haber7.com., Erişim Tarihleri: 18 Nisan – 1 Mayıs 2018 https://www.sabah.com.tr/ekonomi/2018/05/04/bunu-yapan-yandi-tatilde-sahte-para-magduru-olmayin http://www.haber7.com/dunya/haber/2602821-ruslar-harekete-gecti-dunya-alarmda https://www.sabah.com.tr/galeri/magazin/unlu-isimlerin-yaslari-yasemin-conka https://www.sabah.com.tr/ekonomi/2018/04/19/facebookun-ilk-kullanicilarindan-wong-skandali-degerlendirdi https://www.sabah.com.tr/yasam/2018/04/19/eski-milli-savunma-bakani-ercan-vuralhan-cinayeti-ile-ilgili-detaylar-ortaya-cikti http://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/2608308-milyonlarin-gozu-bu-kararda-persembe-aciklaniyor https://www.sabah.com.tr/galeri/otomobil/hayrete-dusuren-kazalar-1524644522 https://www.sabah.com.tr/ekonomi/2018/04/26/son-dakika-haber-emeklilere-buyuk-mujde-tum-maaslara-zam-geliyor https://www.sabah.com.tr/galeri/yasam/basiniza-gelmesini-istemeyeceginiz-anlar https://www.sabah.com.tr/galeri/teknoloji/kimin-aklina-gelirdi-ki