Şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs 2’nin (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2; SARS-CoV-2) neden olduğu koronavirüs hastalığı (coronavirus disease-19; COVID-19), insanlarda şiddetli klinik bulgulara ve ölümlere yol açmış, ülkelerin sağlık sistemlerini etkilemiş ve tüm dünyada beklenmedik pek çok sorunlara neden olmuştur. Henüz tedavisi geliştirilmemiş olan viral hastalıklarla mücadelenin en etkili yolu olan aşılama, COVID-19 ile mücadelede de öncelikli adım olarak görülmüş ve pandeminin başında pek çok ülke ve firma aşı geliştirme çalışmalarına hızla başlamıştır. Günümüzde COVID-19’a karşı pek çok farklı tipte aşı geliştirilmiş ve onaylanıp ticari hale dönüşmüştür. Ticari aşıların yanı sıra farklı tipte ve farklı teknolojilere sahip aşı geliştirme çalışmaları halen devam etmekte ve bu aşıların enjeksiyon harici intranazal gibi farklı uygulama yollarının test edilmesine ilişkin çalışmalar bilim insanları tarafından sürdürülmektedir. Pandemi ile birlikte, ulusal aşı üretiminin önemi net bir şekilde anlaşılmıştır. Bu bağlamda ülkemizin, aşı geliştirme çalışmalarına ve yatırımlarına destek ve öncelik vermesi, aşı üretim tesislerinin sayısının ve kapasitelerinin arttırılması, bu kurumlarda çalışacak kalifiye personel ve konusunda uzman bilim insanlarının yetiştirilmesi hususlarına yönelik stratejik bir planlama ile hareket etmesi gerekmektedir.
Coronavirus disease-19 (COVID-19), caused by severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2), lead to severe clinical symptoms and deaths in humans, affected the healthcare systems and resulted in many unexpected issues globally. Vaccination, which is the most effective way to combat viral diseases that effective treatment has not yet been developed, was a priority step in the fight against COVID-19, and many countries and companies promptly started to studies for vaccine development at the beginning of the pandemic. Currently there are many types of vaccines developed and commercially available after approval. In addition to commercially available vaccines, vaccine development studies still carry on with different types and technologies, and studies on testing different administration routes of these vaccines such as intranasal route are carried out. COVID-19 pandemic showed the importance of national vaccine production. In this context, Türkiye should act with a strategic planning towards supporting and prioritizing vaccine development studies and investments, increasing of numbers of vaccine production facilities and their capacities, and training qualified personnel and scientists to work in these institutions.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Primary Health Care |
Journal Section | Reviews |
Authors | |
Publication Date | August 16, 2022 |
Submission Date | June 7, 2022 |
Published in Issue | Year 2022 Volume: 1 Issue: 2 |