Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin iş-aile ve aile-iş çatışması üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma

Year 2024, Volume: 7 Issue: 2, 45 - 58, 27.12.2024

Süreyya Ece , Nezihe Arslan , Haydar Hazırbaş

Abstract

Toplumsal cinsiyet toplumdaki bireylere cinsiyetlerine göre sorumluluklar yüklendiği bir durumu ifade etmektedir. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yaygın olduğu toplumlarda yaşayan bir birey, cinsiyetine göre kendisine yüklenen görevi içselleştirerek yerine getirme eğiliminde olurken, diğer görevleri ise kendisinden bağımsız olarak düşünebilmektedir. Böyle toplumlarda, çalışan çiftlerde erkek birey işine daha fazla zaman ayırarak aile içindeki görevleri kadına bırakabilmektedir. Kadın çalışan ise ailevi sorumluluklarına öncelik vererek işyerindeki görevlerini aksatabilmektedir. Böyle bir durumda hem kadın çalışan hem de erkek çalışan aile-iş ve iş-aile çatışması yaşayabilmektedir. Bu çalışmada toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin çalışanların aile-iş ve iş-aile çatışması üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın amacı toplumda hâkim olan cinsiyete dayalı rollerden kaynaklanan cinsiyet eşitsizliğinin çalışan bireylerin aile-iş ve iş-aile çatışmasını nasıl etkilediğini araştırarak aile–iş ve iş-aile yaşamı çatışmasında toplumsal cinsiyetin rolünü belirtmektir. Çalışma kapsamında farklı kamu kurumlarında görev yapmakta olan çalışanlardan anket yoluyla veri toplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin erkeği üstün gören anlayış boyutunun aile-iş ve iş-aile çatışmasını arttırdığı tespit edilmiştir.

Keywords

Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, iş-aile çatışması, aile-iş çatışması

Ethical Statement

Yapılan çalışmada Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Araştırma için Şırnak Üniversitesi Etik Kurulu Başkanlığı tarafından 25/11/2022 tarih ve 53177 sayılı izinle etik kurul izni verilmiştir.

Supporting Institution

Çalışma herhangi bir kurum tarafından destek almamıştır.

A research study on the effect of gender inequality on work-family and family-work conflict

Abstract

Gender is a situation in which individuals in society are assigned responsibilities according to their gender. In cultures where gender norms hold sway, people often internalize and conform to tasks aligned with their gender while perceiving other tasks as unrelated to their identity. In such societies, in working couples, the male individual may devote more time to his work and leave the duties in the family to the female. The female employee, on the other hand, may prioritize family responsibilities and neglect her duties at the workplace. In such a situation, both female and male employees may experience family-work and work-family conflicts. In this study, the impact of gender inequality on employees’ family-work and work-family conflict was investigated. The aim of the study is to investigate how gender inequality arising from gender-based roles prevailing in society affects the family-work and work-family conflict of working individuals and to indicate the role of gender in family-work and work-family life conflict. Within the scope of the study, data were collected from employees working in different public institutions through a questionnaire. As a result of the analyzes, it was determined that one of the dimensions of gender inequality, the view that considers male as superior, increases family-work and work-family conflict.

Keywords

Gender inequality, work-family conflict, family-work conflict

Ethical Statement

In the conducted study, all the rules specified under the Higher Education Institutions Scientific Research and Publication Ethics Directive have been adhered to. For the research, ethical committee approval was granted by the Şırnak University Ethics Committee Presidency with permission number 53177 dated 25/11/2022.

Supporting Institution

The study has not been supported by any institution.

References

• Acker, J. (1992). Gendering organizational theory. J.M. Shafritz, J.S. Ott, & Y.S. Jang, In Classics of Organization Theory (pp. 450-459). Cengage Learning.
• Adak, N. (2007). Kadınların ikilemi: İş ve aile yaşamı. Sosyoloji Dergisi, (Ülgen Oskay’a Armağan Özel Sayısı), 137-152.
• Akbulut, Ö., & Çapık, C. (2022). Çok değişkenli istatistiksel analizler için örneklem büyüklüğü. Journal of Nursology, 25(2), 111-116.
• Annor, F. (2016). Work-family conflict: A synthesis of the research from cross-national perspective. Journal of Social Sciences, 12(1), 1-13.
• Bal, M. D. (2014). Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine genel bakış. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 1(1), 15-28.
• Bardakçı, Ş., & Oğlak, S. (2022). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği endeksi ve Türkiye. Toplumsal Politika Dergisi, 3(1), 71-90.
• Byron, K. (2005). A meta-analytic review of work–family conflict and its antecedents. Journal of Vocational Behavior, 67(2), 169-198.
• Carlos-Arroyo, M., Vázquez-Parra, J.C., Cruz-Sandoval, M., & Echaniz-Barrondo, A. (2023). Male chauvinism and complex thinking: A study of Mexican University students. Societies 2023, 13, 104.
• Carlson, D.L. (2021). Time availability: Assessing causal ordering in the performance of paid labor and unpaid housework. Journal of Comparative Family Studies, 52(2), 180-205.
• Cerrato, J., & Cifre, E. (2018). Gender inequality in household chores and work-family conflict. Frontiers in Psychology, 1330.
• Cislaghi, B., & Heise, L. (2018). Four avenues of normative influence: A research agenda for health promotion in low and mid-income countries. Health Psychology, 37(6), 562.
• Cislaghi, B., & Heise, L. (2020). Gender norms and social norms: differences, similarities and why they matter in prevention science. Sociology of Health & Illness, 42(2), 407-422.
• Cinamon, R.G., & Rich, Y. (2002). Gender differences in the importance of work and family roles: Implications for work–family conflict. Sex Roles, 47, 531-541.
• Civettini, N. (2015). Gender display, time availability, and relative resources: Applicability to housework contributions of members of same-sex couples. International Social Science Review, 91(1), 1-36.
• Doğan, D. (2019). SmartPLS ile veri analizi. Ankara: Zet Yayınları.
• Dzin, N.H., & Lay, Y.F. (2021). Validity and reliability of adapted self-efficacy scales in Malaysian context using PLS-SEM approach. Education Sciences, 11(11), 676. doi:10.3390/educsci11110676
• Efeoğlu, İ.E. (2006) İş-aile yaşam çatışmasının iş stresi, iş doyumu ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri: ilaç sektöründe bir araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Gough, M., & Killewald, A. (2010). Gender, job loss, and housework: The time availability hypothesis revisited. Ann Arbor: Population Studies Center.
• Gözütok, F. D., Toraman, Ç., & Acar-Erdol, T. (2017). Toplumsal cinsiyet eşitliği ölçeğinin (TCEÖ) geliştirilmesi. Elementary Education Online, 16(3), 1036-1048.
• Greenhaus, J. H., & Beutell, N. J. (1985). Sources of conflict between work and family roles. Academy of Management Review, 10(1), 76-88.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe-yöntem-analiz. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Hair Jr, J.F., Hult, G.T.M., Ringle, C., & Sarstedt, M. (2014). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). Thousand Oaks: Sage Publications.
• Hair, Jr, J.F., Hollingsworth, C.L., Randolph, A.B., & Chong, A.Y.L. (2017). An updated and expanded assessment of PLS-SEM in information systems research. Industrial Management & Data Systems, 117(3), 442-458.
• Halaçlı, B., & Karaalp-Orhan, H. S. (2022). Türkiye’de cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği: işveren yönlü bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 61, 65-90.
• Hiller, D. (1984). Power dependence and division of family work. Sex Roles, 10, 1003-1019. Karabetyan, L. (2020). Kadın akademisyenlerde politik becerinin iş-aile çatışması ve aile-iş çatışması üzerine etkisi: Vakıf üniversiteler örneği. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 20, 87-106.
• Kaufman, G., & Taniguchi, H. (2019). Gender equality and work–family conflict from a cross-national perspective. International Journal of Comparative Sociology, 60(6), 385-408.
• Kim, H., & Gong, Y. (2017). Effects of Work–family and family–work conflicts on flexible work arrangements demand: A gender role perspective. The International Journal of Human Resource Management, 28(20), 2936-2956.
• Lim, T.L., Omar, R., Ho, T.C.F., & Tee, P.K. (2021). The roles of work–family conflict and family–work conflict linking job satisfaction and turnover intention of academic staff. Australian Journal of Career Development, 30(3), 177-188.
• Lorber, J. (2010). Gender inequality: Feminist theories and politics. Oxford: Oxford University Press.
• Netemeyer, R.G., Boles, J.S., & McMurrian, R. (1996). Development and validation of work-family conflict and family-work conflict scales. Journal of Applied Psychology, 400-410.
• Obrenovic, B., Jianguo, D., Khudaykulov, A., & Khan, M.A.S. (2020). Work-family conflict impact on psychological safety and psychological well-being: A job performance model. Frontiers in Psychology, 11, 475.
• Ortiz-Ospina, E., Tzvetkova, S., & Roser, M. (2024). Women's employment. Our world in data. https://ourworldindata.org/female-labor-supply
• Özcan, M., & Günlük, M. (2021). Muhasebe meslek mensuplarının Türkiye finansal raporlama standartlarını kabullerinin teknoloji kabul modeli çerçevesinde incelenmesi. İşletme Akademisi Dergisi, 2(1), 76-93.
• Ponthieux, S., & Meurs, D. (2015). Gender inequality. A.B. Atkinson, & F. Bourguignon (Eds.), In Handbook of Income Distribution (pp. 981-1146). Elsevier.
• Schooreel, T., & Verbruggen, M. (2016). Use of family-friendly work arrangements and work–family conflict: Crossover effects in dual-earner couples. Journal of Occupational Health Psychology, 21(1), 119-132.
• Tansel, A. (2005). Public‐private employment choice, wage differentials, and gender in Turkey. Economic Development and Cultural Change, 53(2), 453-477.
• Tolciu, A., & Zierahn, U. (2012). Women and work: what role do social norms play? International Review of Applied Economics, 26(6), 711–733.
• Turgut, T. (2011). Çalışmaya tutkunluk: İş yükü, esnek çalışma saatleri, yönetici desteği ve iş-aile çatışması ile ilişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 155-179.
• Wang, H.M., Ma, A.L., & Guo, T.T. (2020). Gender concept, work pressure, and work–family conflict. American Journal of Men’s Health, 14(5), 1-12.
• Yu, A., Pichler, S., Russo, M., & Hammer, L. (2022). Family‐supportive supervisor behaviors (FSSB) and work‐family conflict: The role of stereotype content, supervisor gender, and gender role beliefs. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 95(2), 275-304.