AR-GE MERKEZİ DESTEĞİ İLE TURQUALITY PROGRAMININ TASARIM, PATENT VE FAYDALI MODEL TESCİL BAŞVURULARI KAPSAMINDA İHRACAT ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Year 2021, Volume: 5 Issue: 1, 69 - 98, 25.03.2021

Murat Onur

Abstract

Ülkeler istihdam, ihracat ve kalkınma gibi pek çok temel ekonomik hedefleri gerçekleştirmek için günümüzde belirli ölçülerde standartlaşmış teşvikler uygulamaktadırlar. Teşvikler, söz konusu temel hedefleri gerçekleştirmenin yanı sıra Ar-Ge kapasitesinin artırılarak katma değeri yüksek teknolojilerin geliştirilmesi, işletmelerin rekabet güçlerinin arttırılması gibi belirli alanlarda da kullanılan bir politika aracı haline gelmiştir. Teşvikler, bu önemi dolayısıyla ekonomi yönetiminin kullandığı temel
araçlarından birisidir. İster Ar-Ge ister kalkınma olsun teşviklerin temelinde, uzun vadede kısıtlı olan kaynakların ülke ekonomisine yönlendirilmesiyle halkın refah seviyesinin arttırılması vardır. Bu çalışmada, kamu kaynaklarının etkin kullanılmasını sağlamak amacıyla, Türkiye’de imalat sanayinin alt sektörlerinde gerçekleşen patent, faydalı model ve tasarım tescil başvuru verileri kapsamında Ar-Ge desteği olan Ar-Ge merkezleri desteği ile ihracat desteği olan TURQUALITY programının ihracat üzerindeki etkisi karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.

Keywords

Teşvik, Tescil Başvuruları, İhracat, Ar-Ge, TURQUALITY

References

• Açıkel, Z.,(2018). Turquality Projesi Kapsamındaki Mobilya Sektörü İşletmelerinin Uluslararası Pazarlardaki Tutundurma Faaliyetlerinin İncelenmesi. Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2(1): 14-28.
• Akdeve, K., ve Karagöl, E., T., (2013) Geçmişten Günümüze Türkiye’de Teşvikler Ve Ülke Uygulamaları, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
• Ankara Ticaret Odası, (2000). Türkiye’de Uygulanan Teşvik Politikaları, www.zucder.org.tr/zucder/docs/ tesvik_politikalari.doc, Erişim tarihi: 19.08.2020
• Chine Ministry of Science and Technology,(2007).S&T Programmes. http://www.most.gov.cn/eng/ programmes, Erişim tarihi: 11.08.2020.
• Cho, K., Kim C. ve Shin J., (2015). Differentialeffects of intellectual property rights on innovation and economic performance: A cross-industry investigation. Science and Public Policy, Oxford University Press,42(6): 827-840.
• Cohen, W.M., Nelson, R.R. ve Walsh, J. (1997). Appropnability conditions and why firms patent and why they do not in the U.S. manufacturing sector, Carnegie Mellon University Working Paper, 1998, Pittsburgh, PA
• Çaklı, S., (1998).İktisat Politikası Düşüncesinin Evrimi. Ankara:Gazi Kitabevi.
• Çiloğlu, İ., (1997). Teşvik Sisteminin Değerlendirilmesi. Hazine Dergisi, 8:1-15.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1982). Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Yatırımların ve İhracatın Teşviki Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayınları, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1989). Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı Yatırımları Teşviki Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayınları, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (2000). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Rekabet Hukuku ve Politikaları Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayınları, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (2003).Devlet Yardımlarını Değerlendirme Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayınları, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (2007). Dokuzuncu Kalkınma Plan ı Devlet Yardımları Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayınları, Ankara.
• Duran, M., (1998). Türkiye’de Uygulanan Yatırım Teşvik Politikaları (1968-1998), Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Araştırma ve İnceleme Dizisi, No:19, Ankara.
• Eser, E.,(2011). Türkiye’de Uygulanan Yatırım Teşvik Sistemleri ve Mevcut Sistemin yapısına Yönelik Öneriler, DPT Uzmanlık Tezi.
• Fink, C. Ve Maskus, K. (2005).Intellectual Property and Development, World Bank. Industry-Level Analysis Report, Intellectual Property Rights Intensive Industries: Contribution to economic performance and employment in the EU, EPO ve OHIM Ortak Projesi.
• Gould, D. M. ve Gruben, W. C. (1996).The role of intellectual property rights in economic growth. Journal of Development Economics, 48: 323–50.
• Günem, O., E., (2007). Gelişmekte Olan Ülkelerde Doğrudan Yabancı Yatırımlara Yönelik Teşviklerin Etkileri: 1980 Sonrası Türkiye Örneği, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Hassan, A.,Yaqub, O., İepeveen, S., (2010). Intellectual Property and Developing Countries.
• İspanya Patent ve Marka Ofisi, (2003). Concordance with Classification of Locarno and NACE, İspanya.
• Karakurt, A., (2010). Küresel Kriz Ortamında yatırım Teşvikleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi: 65(2): 153.
• Kazgan, G.,(1978). İktisadi Düşünce, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kızartıcı, H., (2006). İhracata Yönelik Devlet Yardımları, www.tobb.org.tr/abm /haberler/abdisbirligi/ Hakan%20Kızartıcı%20SunusTOBB-24.07.2006.ppt, Erişim tarihi: 20.11.2020
• Kim, Y. K., Lee, K., Park, W. G. ve Choo, K. N. (2012).Appropriate intellectual property protection and economic growth in countries at different levels of development. research policy, 41: 358–75.
• Kotler, P.,Wong, V., Saunders, J. ve Armstrong, G. (2004). Principles of Marketing Fourth European Edition. London: Financial Times-Prentice Hall.
• Küçükoğlu, M. (2005). Vergisel Teşviklerin Bölgesel Kalkınmadaki Rolü: Güneydoğu Anadolu Bölgesi Üzerine Uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Bursa.
• Lall, S. (2003). Indicators of the relative importance of IPRs in developing countries. ResearchPolicy, 32: 1657–80.
• Lu, D.,(1999). Industrial policy and resource allocation: implications on China’s participation in globalisation. China Economic Review, 11.
• Mansfield, E., (1986).Patents and innovation: An empirical study, Management Science, 32: 173–181.
• Maskus, K.E. ve Konan, D.E. (1994). Trade-Related Intellectual Property Rights: Issue and ExploratoryResults, University of Michigan Press: 401–54.
• Maskus, K.E. andPenubarti, M. (1995). How Trade-related Are Intellectual Property Rights? ,Journal of International Economics 39(3–4): 227–248.
• Ministry of Finance and Economy Republic of Korea and KDI School of Public Policy and Management,(2006). A Way Forward for the Turkish Economy: Lessons from Korean Experiences, Knowledge Sharing Project.
• O’Donnell, R.,(1998). Ireland’s Economic Transformation: Industrial Policy, European Integration and Social Partnership, University of Pittsburgh Center for West European Studies and the European Union Center Working Paper, No.2, Pittsburg.
• OECD (2008). The Internationalisation of Business R&D: Evidence, Impacts and Implications, Paris.
• Oshima, H.,(1993). Strategic processes in monsoon Asia’s economic development, The John Hopkins UniversityPress.
• Özbaysal, T.,ve Onay, M., (2017). Markalaşmanın Uluslararasılaşmaya Etkisi: Turquality Örneği, 2017.
• Özcan, M., (2008). İrlanda Ekonomisi ve Küresel Ekonomik Kriz, Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi.
• Park, W. G. veGinarte, J. (1997).Intellectual property rights and economic growth, Contemporary Economic Policy, 15: 51–61.
• Ruane, F., (2003). Foreign Direct Investment in Ireland, LancasterUniversity Management School Working Paper,No.2003/005.
• Sarıöz, Y. (2006). Türkiye’de 1990 Sonrası Uygulanan Yatırım Teşvikleri ve Ekonomik Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Ankara.
• Schmoch, U., Laville, F., Patel, P., Frietsch, R., (2003). Linking Technology Areas to Industrial Sectors. Final Report to the European Commission, DG Research, Karlsruhe: Fraunhofer ISI.
• Sigurdson, J., (2003).Kina – Denn yastormakteninomteknologiochvetenskap, SvenskaDagbladet, Stockholm.
• Smith, P.J. (2001). How Do Foreign Patent Rights Affect US Exports, Affiliate Sales and Licenses?,Journal of International Economics 55(2): 411–439.
• Şener, H.,Y., ve Bişğin, M., (2014). Turqualıty Programının Markalara Sağladığı Katma Değer: Sarar Markası İçin Vaka Analizi, Pazarlama ve Pazar Araştırmaları Dergisi, 01(01).
• Şenses, F., (2009).Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma: Seçme yazılar, İletişim yayınları, İstanbul.
• Takım, A .,ve Ersungur, Ş , (2018). Türkiye’de Teşvik Sisteminin Yapısı, Sorunları Ve Etkinliği Üzerine Bir Politika Önerisi: Tek Bir Uygulamacı Kuruluş Sorunları Çözer mi?,Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(3): 725-744.
• Thompson, M. A. ve Rushing, F. W. (1996) . An empirical analysis of the impact of patent protection on economic growth, Journal of Economic Development, 21:61-79.
• Tosun, E.,(1996). Türkiye’de Kamu Kesimi Özel Kesim Ayrımının Normatif ve Reel Planda Önemi ve Sınırları, Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu, Ankara.
• Varsakelis, N. (2001).The impact of patent protection, openness, and national culture on R&D investment: A cross-country empirical investigation, Research Policy, 30: 1059–68.
• Yerebakan, M. (2007). Türkiye İçin Model Olabilecek Ülkelerde Uygulanan Teşvik Uygulamaları Ve Ülkemize Uygulanabilirliği, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın No:2007-51, İstanbul.http://
• www.yoikk.gov.tr/detay.cfm?MID=1, Erişim tarihi: 19.07.2020
• Yusuf, S. ve Kaoru N.,(2007). Strengthening China’s Technological Capability, Policy Research Working Paper No.4309.
• www.agtm.sanayi.gov.tr/Agm/ArgeDetay, Erişim Tarihi: 10.06.2020
• www.btgm.sanayi.gov.tr/Handlers/DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=3cc49230-9bb0-4a6f-bbedc73edd20459, Erişim Tarihi: 14.05.2020
• www.sanayi.gov.tr/istatistikler/istatistiki-bilgiler/mi020.301.1502, Erişim tarihi: 10.05.2019
• www.tim.org.tr/tr/ihracat-rakamlari, Erişim tarihi: 10.02.2020
• www.turquality.com/, Erişim tarihi: 10.05.2020
• www.turquality.com/hakkimizda, Erişim tarihi: 19.07.2019
• www.turquality.com/hakkimizda/misyon-ve-hedeflerimiz, Erişim tarihi: 19.07.2019
• www.turquality.com/markalar/turquality-destek-programi-kapsamindaki-firmalar, Erişim tarihi: 19.07.2019
• www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/statistics/, Erişim tarihi: 13.01.2019