Kimya Felsefesi ve Mereoloji

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 25 - 38, 27.12.2016

Hediye Şule Aycan , Nihat Aycan

Öz

Bu çalışmada, yaklaşık yirmibeş yıllık geçmişi olan kimya felsefesindeki bazı mereolojik yayınlar tanıtılarak kimyanın kimi konularının mereolojik olarak nasıl incelenebileceği hakkında bilgi sunulmuş ve konuyla ilgili örneklerin açıklanması çabasına girişilmiştir.   Yunanca parça anlamına gelen mereo sözcüğünden türeyen mereoloji, bir bütün içindeki parçaların diğer parçalar ile ve parçaların bütünle ilişkilerini inceleyen bir teoridir. Mereolojinin orijini, Plato ve Aristo’nun yazılarına kadar dayanır. Çalışmada, felsefenin bütüncü yaklaşımı benimsenmiş ve betimsel tarama yöntemi kullanılarak kuramsal analiz yapılmıştır. Araştırmanın problemi, felsefenin mereolojik kuramının kimya gerçeklerine nasıl uygulanacağıdır. Tartışma bölümünde, kimya öğretiminde mereolojik yaklaşımla ilgili örnekler verilmiş ve bazı önerilerde bulunulmuştur.

Kaynakça

• Artale, A., Franconi, E., Guarino, N., Pazzi, L. (1996). Part-Whole Relations in Object-Centered Systems: An Overview, Data & Knowledge Engineering, 20, 347-383, doi: 10.1016/S0169-023X(96)00013-4.
• Aycan, Ş., Aycan, N. (2014). Kimya Felsefesi Açısından Tuzlu Suda Tuz, Şekerli Suda Şeker Var mıdır? XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresi, Adana.
• Aycan, N., Aycan, Ş. (2015). Düşünme ve Düşünce Analizinden Deney Tasarımına, 4. Ulusal Kimya Eğitimi Kongresi, Balıkesir.
• Aydın, A. (2016). Kimyaya Genel Bakış, (Genel Kimya 1 Kitabında Bölüm, Editör: Canan Nakiboğlu), 1. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık, ISBN:978-605-170-125-7.
• Bailey, K.D. (1994). Method of Social Research, 4. Edition, New York: The Free Press, ISBN: 13978-1416576945.
• Baird, D., Scerri, E., & McIntyre, L. (2005). Introduction, (Philosophy of Chemistry: Synthesis of a New Discipline kitabı), Dordrecht, Netherlands, Springer, ISBN: 10 1-4020-3256-0 (HB).
• Bayrakçeken, S.,Canpolat, N. Çelik, S. (2011). Kimyanın Doğası ve Öğretimi, II. Ulusal Kimya Eğitimi Kongresi, Erzurum.
• Blanco, R., Niaz, M. (1997). Epistemological Beliefs of Students and Teachers about the Nature of Science: from ‘Baconian Inductive Ascent’ to the ‘Irrelevance’ of Scientific Laws, Instructional Science 25, 203–231, http://download.springer.com/static/pdf/829/art%253A10.1023%252FA%253A1002992204311.pdf.
• Brakel, J.V. (1986). The Chemistry of Substances and the Philosophy of Mass Terms, Synthese, 69(3), 291-324, doi: 10.1007/BF00413976.
• Brakel, J.V. (1999). On the Neglect of the Philosophy of Chemistry, Foundations of Chemistry, 1(2), 111-174, doi: 10,1023/A:1009936404830.
• Çepni, S. (2014). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, 7. Baskı, Trabzon: Pegem Akademi, ISBN: 9789754170009.
• Early, J.E. (2005). Why There is no Salt in the Sea, Foundations of Chemistry, 7(1), 85-102, doi:10.1023/B:FOCH.0000042881.05418.15.
• Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş, Çeviri Editörleri: Ali Ersoy, Pelin Yalçınoğlu, 2. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık, ISNN: 978-605-4434-99-2.
• Harré, R., Llored, J.P. (2011). Mereologies as the Grammars of Chemical Discures, Foundations of Chemistry, 13 (1), 63-76, doi: 10. 1007/s10698-011-9103-2.
• Harré, R. (2014). New Tools for Philosophy of Chemistry, HYLE – International Journal for Philosophy of Chemistry, 20, 77-91. http://www.hyle.org.
• Henry, D.P. (1991). Medieval Mereology, Amsterdam: B.R.Grüner, ISBN: 90 6032 3181.
• Inwagen, P. (2006). Can Mereological Sums Change Their Parts? The Journal of Philosophy, 103 (12), 614-630, doi: 0022-362X/06/0312/614-30.
• Karadağ, E. (2010). Eğitim Bilimleri Doktora Tezlerinde Kullanılan Araştırma Modelleri: Nitelik Düzeyleri ve Analitik Hata Tipleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(1), 49-71, ISSN: 1300-4832.
• Klassen, S. (2004). Concepts of Electron, Fifth International Conference for History of Science in Science Education, Keszthely- Macaristan.
• Keet, C. (2006). Part-Whole Relations in Object-Role Models, On the Move to Meaningful Internet System, OTM Workshop, 4278: 1118-1127.
• Küçük, H., Aycan, Ş. (2014). 2007-2012 Yılları Arasında Bilimsel Tartışma Üzerine Gerçekleştirilmiş Açık Erişim Araştırmalarının Bir İncelemesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-16, ISSN: 2148-6999.
• Labarca, M., Lombardi, O. (2010). Why Orbitals do not Exist? Foundations of Chemistry, 12(2), 149-157, doi: 10.1007/s10698-010-9086-5.
• Llored, J.P. (2010). Mereology and Quantum Chemistry: the Approximation of Molecular Orbital, Foundation of Chemistry, 12(3), 203-221, doi: 10.1007/s10698-010-9092-7. Llored, J.P. (2014). Whole-Part Strategies in Quantum Chemistry: Some Philosophical and Mereological Lessons, HYLE–International Journal for Philosophy of Chemistry, 20(1), 141-163, http://www.hyle.org/journal/issues/20-1/llored.htm.
• Mee, T.M., Lan, O.S.&Chin, L.H. (2009). Statistical Techniques Employed in Education Theses in Malaysia, European Journal of Social Sciences. 12(2), 269-276. ISSN: 1450-2267.
• Niaz, M., Rodriguez, M.A. (2001). Do we Have to Introduce History and Philosophy of Science or is it Already Inside Chemistry, Chemistry Education: Research and Practice in Europe, 2, 159-164, doi: 10,1039/B1RP90015C.
• Paneth, F.A. (2003). The Epistemological Status of the Chemical Concept of Element, Foundation of Chemistry, 5(2), 113-145, doi: 10.1023/A:1023600603644.
• Ritter, G.W., Barnett, J.H., Denny, G.S.&Albin, G.R. (2009). The Effectiveness of Volunteer Tutoring Programs for Elementary and Middle School Students: A Meta-Analysis. Review of Educational Research, 79, 3-38. ISSN: 1935-1046.
• Robson, C. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri Gerçek Dünya Araştırması, Çeviri Editörleri: Şakir Çınkır, Nihan Demirkasımoğlu, Ankara: Anı Yayıncılık, ISBN: 978-605-170-038-0.
• Ruthenberg, K. (2009). Paneth, Kant and the Philosophy of Chemistry, Foundation of Chemistry, 11 (2), 79-91, doi: 10.1007/s10698-009-9064-y.
• Schummer, J. (2006). The Philosophy of Chemistry, (Philosophy of Chemistry: Synthesis of a New Discipline kitabında bölüm), Dordrecht, Netherlands: Springer, ISBN: 10 1-4020-3256-0 (HB).
• Schummer, J. (2008). Matter Versus form and Beyond, (Stüff: The Nature of Chemical Substances kitabında bölüm), Würzburg: Könighshausen and Neuman, 3-18, http://www.joachimschummer.net/papers/2008_MatterForm_Ruthenberg.pdf
• Simons, P. (2006). Real Wholes, Real Parts: Mereology without Algebra, The Journal of Philosophy, 103 (12), 597-613, doi: jphil2006103122.
• Theobald, D.W. (1976). Some Considerations on the Philosophy of Chemistry, Chemical Society Reviews, 5, 203-213, doi: 10. 1039/C89760500203.
• Ulutaş, B. ve ark. (2015). Türkiye’deki Kimya Eğitimi Makalelerinin İncelenmesi: 2000-2013, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 16(2), 141-160, ISSN: 1302-5007.
• Varzi, A. C. (2007). Spatial Reasoning and Ontology: Parts, Wholes and Locations (Handbook of Spatial Logics içinde bölüm), http://www.columbia.edu/~av72/papers/Space_2007.pdf.
• Winston, M.E., Chaffin, R., Herrmann, D. (1987). A Taxonomy of Part-Whole Relations, Cognitive Sciences, 11(4), 417-444, doi: 10.1207/s15516709cog1104_2.
• Wolff, S. (2004). Analysis of Documents and Records, Flick, U., Kardoff, E. Von A., Steinke, I. Companion to Qualitative Research içinde, 284-290, London: Sage Publishing, ISBN: 9780761973751.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 7. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, ISBN: 978-975-02-0007-1.