Runik Harfli Eski Türk Yazıtlarındaki Ses Olayları

Year 2020, Volume: 4 Issue: 2, 376 - 436, 14.06.2020

Mehmet Hazar

https://doi.org/10.35236/jots.732497

Cited By: 2

Abstract

In this study, the phonetic cases in Old Turkic Inscriptions marked with Köktürk, which are based on Orkhon Turkish, are emphasized. First, an introduction was made with a short language history based on the literature research. Then, with the emphasis on the phonetic cases, a transition to scrutiny was made. In phonetic cases, first the vowels and then consonants were emphasized. According to the examples, examples of sound events were given with subitems. This limited phonetic analysis was not compared to later Turkish dialects. It was made according to the borrowed languages and use of words in the text. Findings of new studies on voice changes were also attempted to be transferred here. Sample words are grouped under the title of 46 items. An example of the uncommon was given, a few of the common ones were given. The situations at the beginning, inside and after the words and suffix sound changes were shown. Five main items were identified in the in the conclusion. Then, suggestions and evaluations were made. Signs and bibliography have been added to the back.

Keywords

Old Turkic, Orkhon Inscriptions, phonetic cases, sound changes

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

-

Phonetic Cases in Old Turkic Inscriptions with Runic Script

Abstract

In this study, the phonetic cases in Old Turkic Inscriptions marked with Köktürk, which are based on Orkhon Turkish, are emphasized. First, an introduction was made with a short language history based on the literature research. Then, with the emphasis on the phonetic cases, a transition to scrutiny was made. In phonetic cases, first the vowels and then consonants were emphasized. According to the examples, examples of sound events were given with subitems. This limited phonetic analysis was not compared to later Turkish dialects. It was made according to the borrowed languages and use of words in the text. Findings of new studies on voice changes were also attempted to be transferred here. Sample words are grouped under the title of 46 items. An example of the uncommon was given, a few of the common ones were given. The situations at the beginning, inside and after the words and suffix sound changes were shown. Five main items were identified in the in the conclusion. Then, suggestions and evaluations were made. Signs and bibliography have been added to the back.

Keywords

Old Turkic, Orkhon Inscriptions, phonetic cases, sound changes

Project Number

-

References

• AKAR, A. (2006). Türk Dili Tarihi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• ALİBEKİROĞLU, S. (2013). “Türkçede Ön Ses y”, Turkish Studies, 8/1: 685-710.
• ALİMOV, R. & K. TABALDİEV (2005). “A Newly Found Old Turkıc Runic Inscription on a Boulder From Talas”, Journal of Turkish Studies, 30/1: 121-125.
• ALYILMAZ, C. (2013). “Karı Çor Tigin Yazıtı”, TEKE: Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2/2: 1-61.
• ALYILMAZ, C. (2018). “Köktürkçe ve Eski Uygurca Dersleri Adlı Kitaptaki Orhun Yazıtları’na Ait Metinlerin Kaynağı Hakkında”, TEKE: Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7/1: 1-52.
• ARIKOĞLU, E. (2007), “Greenberg’in Avrasyatik Dil Teorisi ve Türkçe”, Dil Araştırmaları Dergisi, 1/1: 109-114.
• ATA, A. (2017a). “Köktürkçe Gramer (Söz Yapımı)/Söz Yapımı”, (Ankara Üniversitesi Açık Ders Malzemesi).
• ATA, A.(2011). Orhun Türkçesi, Ed. G. GÜLSEVİN & M. M. TULUM, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• ATA, A.(2017b). “Köktürkçe Gramer (İsim, Zamir)/İsim, Zamir”, (Ankara Üniversitesi Açık Ders Malzemesi).
• ATMACA, E. (2013). “Eski Oğuz Türkçesinden Günümüz Türkiye Türkçesine Eşgösterenlilik “, Dil Araştırmaları, 12: 117-138.
• AYDEMİR, A. (2009). “Oğuz Adı Üzerine”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, 274: 56-59.
• AYDIN, E. & G. GÜNER (2007). “Kök Türk Harfli Metinler ve Kök Türklerle İlgili Türkiye’de Yayımlanmış Çalışmalar Bibliyografyası (Deneme)”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 2007/I: 33-82.
• AYDIN, E. (2013). “Yenisey Yazıtlarındaki Tek Örnekler”, Türkbilig, 26: 37-49.
• AYDIN, E. (2015). Orhon Yazıtları (Köl Tegin, Bilge Kagan, Tonyukuk, Ongi, Küli Çor), (3. Baskı), Konya: Kömen Yayınları.
• AYDIN, E. (2019). “Türk Runik Bibliyografyası’na Ek I”, Journal of Old Turkic Studies, 3/1: 6-40.
• BARUTÇU-ÖZÖNDER, S. (1992). “Eski Türkçe Kaltı ve Nelük Kelimeleri”, Türkoloji Dergisi, 10/1: 71-76.
• BARUTÇU-ÖZÖNDER, S. (2002). “Türk Dilinin Tarihî Dönemleri Üzerine Birkaç Söz”, Türkbilig, 3: 203-210.
• BAŞDAŞ, C. (2014). “Türkçede Üçüncü Şahıs İyelik Eki ve Zamir N’si”, The Journal of Academic Social Science Studies, 30: 147-161.
• BİRAY, N. (2014). “Söz Varlığımızda Yılan”, Avrasya Terim Dergisi, 2/1: 25-49.
• BLAŽEK, V. (2019). Altaic Languages: History of Research, Survey, Classification and a Sketch of Comparative Grammar (in Collaboration With M. SCHWARZ & O. SRBA), Brno: Masaryk University Press.
• BOMBACI, A. (1974). “On the Ancient Turkish Title Şad”, Guruıjamanjarika, Studi in Onore di Giussepe Tucci, Napoli: 167-193.
• BRENDEMOEN, B. (1998). “Turkish Dialects”, The Turkic Languages, Eds. L. JOHANSON & É. Á. CSATÓ, London-New York: Routledge.
• CEYLAN, E. Y. (1991). “Ana Türkçede Kapalı E Ünlüsü”. Türk Dilleri Araştırmaları, 1: 151-165.
• CEYLAN, E. Y. (1992). “İlk Türkçe *d Foneminin Çuvaşça ve Macarcada Gelişimi”, Türk Dilleri Araştırmaları, 2: 109-120.
• CEYLAN, E. Y.(1997). Çuvaşça Çok Zamanlı Ses Bilgisi, Ankara: Türk Dil Kurunu Yayınları.
• CHOİ, H.-W. (2019). Türkçe, Korece, Moğolca ve Mançu-Tunguzcanın Karşılaştırmalı Ses ve Sekil Bilgisi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• CLAUSON, S. G. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford: Oxford University Press.
• COŞKUN, M. V. (2011). “Standart Türkçede Ses Olaylarının Sebep-Sonuç İlişkisi Çerçevesinde Yeniden Sınıflandırılması”, 38. Icanas, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara: 347-367.
• ÇAGATAY, S. (1954) “Türkçede ñ ~ g Sesine Dair”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1954: 15-30.
• ÇALIŞKAN, M. (2018). “A-Shih-Na Kelimesinin Etimolojisine Dair Yeni Bir Fikir”, STAD: Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 3/1: 21-24.
• ÇETİN, E. (2008). On Üçüncü Yüzyıl Öncesi Türkçesinde Soru, Çukurova Üniversi-tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Adana. (Yayımlanmamış Doktora Tezi)
• DEMİR, E. (2014). “S. Gerard Clauson’un Etmolojk Sözlüğünde Geçen Sağlık ve Tıp-a İlgili Kelimeler”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7/31: 131-148.
• DEMİRCİ, Ü. Ö. (2010). Eski Türkçede Fiiller, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türk Dili Bilim Dalı, İstanbul. (Yayımlanmamış Doktora Tezi)
• DİLAÇAR, A. (1953). “Batı Türkçesi”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1953: 73-92.
• DOERFER, G. & S. TEZCAN (1980). Wörterburch des Chaladsch (Dialekt von Charrab), Budapest: Akadémie Kiadó.
• EKER, S. (2004). “Talat Tekin, Makaleler 1, Altayistik (Yay. Hazırlayanlar: Emine Yılmaz-Nurettin Demir), Grafiker Yayıncılık:11, Araştırma İnceleme Dizisi: 5, Ankara 2003, Xvı + 384 S.”, Bilig, 29: 228-235. (Tanıtma)
• EKER, S. (2006). Çağdaş Türk Dili, Ankara: Grafiker Yayınları.
• EKER, S. (2007). “Türkçenin Sesbirimleri ve Belirgin Altsesbirimleri”, İlmî Araştırmalar, 24: 23-42.
• EKER, S. (2010). “Orhon Yazıtları: İran Dilleri İle İlk Temaslar ve Benzer Birkaç Öge Üzerine”, “Orhon Yazıtlarının Bulunuşundan 120 Yıl Sonra Türklük Bilimi ve 21. Yüzyıl” Konulu III. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (26-29 Mayıs 2010), Bildiriler Kitabı I, Ed. Ü. Ç. ŞAVK, Hacettepe Üniversitesi Basımevi, Ankara: 321-332.
• ERALTAY, S. (2019). “Türkçede Ben ve Sen Zamirlerinin Kök Değiştirmesi Üzerine”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22/41: 37-46.
• ERASLAN, K. (2000). “Eski Türkçede Yönelme (Dativ) Hâli Ekinin Yapı, Fonksiyon ve İfadeleri”, İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 29: 67-76.
• ERDAL, M. (1991). Old Turkic Word Formation, a Functional Approach to the Lexi-con I-II, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
• ERDAL, M. (2004). A Grammar of Old Turkic, Leiden Brill.
• ERKOÇ, H. İ. (2018) Çin ve Tibet Kaynaklarına Göre Göktürk Mitleri”, Belleten, 293: 51-82.
• ERSOY, H. Y. (2017). “Türkçede Ses Düşmesi/Hece Kaynaşması Problemi: Başkurt Türkçesi Örneği”, Dil Araştırmaları, 20: 35-48.
• ESİN, E. (1978). “İslâmiyet’ten Önceki Türk Kültür Tarihi ve İslâm’a Giriş”, Türk Kültürü El Kitabı II, (Cilt I/B’den Ayrı Basım), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Matbaası.
• FOY, K. (1900). “Türkische Vocalstudien”, Mitteilungen des Seminars für Orientalische Sprachen, 3: 180-217.
• GABAİN, A. von (2013). “Eski Türkçede Zamirler”, Çev. B. AKÇALI, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 61/1: 131-142.
• GOLDEN, P. B. (2018). “Ok ve Ogur~Oguz”, Dokuz Oğuzlar ve Oğuzlar Üzerine Araştırmalar, Çev. H. İ. ERKOÇ et al. Gece Kitaplığı, İstanbul: 9-64.
• GÖMEÇ, S. Y. (2006). “Şadapıt Unvanı Hakkında”, Bilge, 48: 11-15.
• GÜLENSOY, T. (2007). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü I-II, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• GÜLSEVİN, G. (1994). “Göktürk Anıtları İle Yaşayan Üç Lehçemizin (Çuvaş Türkçesi, Halaç Türkçesi, Yakut / Saha Türkçesi) Tarihî İlgi Düzeni”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 1990: 55-64.
• GÜLSEVİN, G. (2008). “Türkiye Türkçesi Ağızlarında Kıpçakça Denilen Unsurlar Üzerine 2: ç > ş Değişmesi”. Turkish Studies, 3/3: 378-387.
• GÜNEŞ, S. (2002). Türk Dil Bilgisi, İzmir: Altındağ Matbaası.
• GÜVEN, M. (2016). “Kelime Tarihi ve Enkliz “Sığınım”lı Kelimelerin Türkçenin Kelime Tarihindeki Yeri”, Turkish Studies, 11/20: 265-290.
• HACIEMİNOĞLU, N. (1992). Türk Dilinde Edatlar, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• HACIYEV, H.(2010). “Bir Emevî Vâlisi Ve Komutanı: Mesleme B. Abdülmelik B. Mervân Abdülmelik b. Mervân”, İstem, 8/15: 111-142.
• HAYIRSEVER, H. (2018). “Talat Tekin ve Türk Dillerinde Birincil Uzun Ünlüler”, Talat Tekin ve Türkoloji, Ed. E. YILMAZ et al. Nobel Yayınları, Ankara: 267-283.
• HAZAR, M. (2003). “Türk Lehçelerindeki Sözcüklerle Kaynaşmış Bir Çokluk Eki +(I)z Üzerine”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 15: 131-141.
• İLHAN, N. (2017). “Öksüz Öğüt Üvey Kardeş mi?”, Turkish Studies, 6/1: 473-481.
• İNCE, Y. (2019). “Sebep ve Sonuçlarıyla Tarihî Türk Lehçelerinde t > d Sedalılaşması”, Sosyal Bilimler Dergisi, 6/33: 131-142.
• İPEK, B. (2016). “Türkiye Türkçesinde Enkliz (Eğilti)”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 57: 1535-1544.
• KARADEMİR, F. (2016). “Türk Dilinin Tarihî Dönemlerini Adlandırma Sorunu”, TEKE: Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5/2: 545-564.
• KARAKURT, D. (2017). Türkçe Sözcük İncelemeleri Türk Dillerinden Seçilmiş Kelimelerle. (E-Kitap)
• KLAŞTORNIY, S. G. (1969). Drevnetürkskaya Nadpis’na Kamennom Izvayanii iz Çoyrena, Pam’atniki Pis’mennosti i Kul’turi Narodov Vostoka, Moskova.
• Kononov, A. N. (1980). Grammatika Yazıka Tyurkskix Runiçeskix Pamyatnikov (VII-IX. vv)], Leningrad: Nauka.
• KORKMAZ, Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• LAMPROPOULOU, M.(2017). “The Verb Forming Suffix -İzo and its Similative Mea-ning”, 22nd International Symposium on Theoretical and Applied Linguistics Istal, 22: 339-357.
• MAKİ, K. (2017). “On The Loss of the Directive Case in Turkic Languages”, Yyu The Journal of Social Sciences Institute, 1/2: 1-8
• MERMER, A. (2009). Dil ve Edebiyat Türkler ve Türkçe Türkçenin Tarihi Gelişimi, Ankara: Kültür Ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• NALBANT, B. Ö. (2018). “Kür/Kül “Cesur, Kahraman” Sözcüğü Üzerine”, Türkbilig, 35: 155-164.
• OKÇU, C. (2019). “Kırgız Türkçesindeki Farsça Yapım Eklerinin Türkçenin Fonetiği İle Olan İlişkisi”, Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3/2: 221-230.
• ÔSAWA, T. (2011). Eski Türk Devletinin Asıl Soyadı Ashina mı, Yoksa Ashinas mi?”, Mahmūd al-Kāşgarî’nin 1000. Doğum Yıldönümü Dolayısıyla Uluslararası Dîvānu Lugāt’t-Türk Sempozyumu (5-7 Eylül 2008), Ed. H. DEVELİ et al. Kitap Matbaası, İstanbul: 253-288.
• ÖLMEZ, M. (1995). “Eski Türk Yazıtlarında Yabancı Öğeler (1)”, Türk Dilleri Araştırmaları, 5: 227-229.
• ÖLMEZ, M. (1997). “Eski Türk Yazıtlarında Yabancı Öğeler (2)”, Türk Dilleri Araştırmaları, 7: 175-186.
• ÖLMEZ, M. (1998). “Eski Uygurca Odug Sak İkilemesi Üzerine”, Türk Dilleri Araştırmaları, 8: 35-47.
• ÖLMEZ, M. (1999). “Eski Türk Yazıtlarında Yabancı Öğeler (3)”, Türk Dilleri Araştırmaları, 9: 59-65.
• ÖZÇELİK, S. (2002). “Aykırılaşma Terimi, Tanımı ve Örneklerinin Tasnifi Üzerine”, İlmî Araştırmalar, 14: 131-144.
• ÖZDEMİR, H. (2019). “Eski Türk Yazıtlarında (Tonyukuk, Köl Tegin, Bilge Kağan, Ongi, Küli Çor) İlgi Durum Eklerinin Kullanımları ve Kökenleri Üzerine”, Karadeniz Araştırmaları, 16/61: 154-165.
• ÖZEK, F. (2013). “Tarihî Türk Lehçelerinde Uzun Ünlülere Bağlı Olarak Oluşmuş Ses Olayları”, The Journal of Academic Social Science Studies, 6/4: 649-666.
• ÖZTÜRK, J. (2017). “Türk Dilinde Daha Çok Çaba İsteyen Değişimler”, TEKE: Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6/4: 2182-2208.
• ÖZYETGİN, A. M. (2005), Orta Zaman Türk Dili ve Kültürü Üzerine İncelemeler, İstanbul: Ötüken Yayınları.
• ÖZYETGİN, A. M. (2006). “Tarihten Bugüne Türk Dili Alanı”, (Konferans Metni, Çin).
• PEKACAR, Ç. & F. M. UÇAR. (2011). “Nevşehir ve Diğer Anadolu Ağızlarında Fiillerin Teklik 3. Şahıs Çekimlerinde /n/ Sesi”, I. Uluslararası Nevşehir Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildirileri, Nevşehir Üniversitesi Yayınları, Nevşehir: 2 225-236.
• POPPE, N. (2008). “Altay Dillerinde Çokluk Ekleri”, Çev. C. KERİMOĞLU, Dil Araştırmaları Dergisi, 2, 93-110.
• RADLOFF, W. (2006). Sibirya’dan Seçmeler, Çev. A. TEMİR, İstanbul: Selenge Yayınları.
• RAMSTEDT, G. J. (1957). Einführung in die altaische Sprachwissenschaft I: Lautlehre, Helsinki: Mémoires de la Société Finno-Ougrienne.
• REZAEİ, M. (2017). “Avrasyatik Dil Teorisi Bağlamında Türkçe ve Farsça’nın Konumu”, Türkbilig, 25: 27-38.
• REZAEİ, M. (2018). “Ķa Zamiri Ve Onun Türevleri Hakkında Bazı Tespitler”, Söylem Filoloji Dergisi, 3/2: 272-283.
• Róna-Tas, A. (2013). Türkolojiye Giriş, Çev. İ. Sarı, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• SARI, İ. (2013). “Dil Etkileşimi Bağlamında Ses-Anlam Eşlemesi ve Türkçedeki Örnekleri”, Türk Kültürü, 1: 1-27.
• SCHARLİPP, W. E. (2004). “The Decipherment of the Turkish Runic Inscriptions and its Effects on Turkology in East and West”, Journal of Turkish Civilization Studies, 1: 303-318.
• SERTKAYA, A. (2014). “Köl Tigin, Tunyukuk, Bilge Kağan, Ongi, Taryat, Şine Usu Gibi Göktürk Harfli Yazıtlarda ‘Aykırı Genizleşme (Denazalizasyon)’ Örnekleri”. Gazi Türkiyat, 1: 1-12.
• SERTKAYA, O. S. (2011). “Kışkırtmak Kelimesinin Kökeni Üzerine”, Türk Dili, 717: 233-239.
• SEVER, Z. (2019). “Semen Ulyanoviç Remezov’un Sibirya Atlası (Çertejnaya Kniga Sibiri)”, Genel Türk Tarihi Kaynakları Ordu Çalıştayı Bildirileri, Ed. M. ALPARGU et al. Ordu Büyük Şehir Belediyesi Kültür Yayınları, Ordu: 283-293.
• SEVİNÇLİ, V. & S. ÇİÇEK (2019). “Türkçede Ses Türemesi, Orhun Yazıtlarından Evliya Çelebi Seyahatnamesine Kadar”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 18: 1233-1272.
• SOYDAN, S. (2017). “Orhon Kitâbelerinde Kök Halinde ve Türemiş Olan Bazı Kelimelerde Olumlu ve Olumsuz Anlam”, International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5/4: 869-885.
• STACHOWSKİ, M. (2011). Etimoloji, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• TAMİR, F. (2003). “Türkiye Türkçesi Açısından Kazak Türkçesine Bir Bakış”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 13: 321-331.
• TEKİN, Ş. (2001). İştikakçının Köşesi, İstanbul: Simurg Yayınları.
• TEKİN, T. & M. ÖLMEZ (2003). Türk Dilleri-Giriş, İstanbul: Yıldız Dil ve Edebiyat Ya-yınları.
• TEKİN, T. (1968). A Grammar of Orkhon Turkic, Bloomington: Indiana University.
• TEKİN, T. (1975). Ana Türkçede Aslî Uzun Ünlüler, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• TEKİN, T. (1979). “Once More Zetacism and Sigmatism Main Pillars of the Altaic Theory “, Central Asiatic Journal, 30/1-2: 141-160.
• TEKİN, T. (1987). Tuna Bulgarları ve Dilleri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TEKİN, T. (1993). Japonca ve Altay Dilleri, Ankara: Doruk Yayınları.
• TEKİN, T. (2000): Orhon Türkçesi Grameri, Ankara: Simurg.
• TEKİN, T. (2003). Orhon Türkçesi Grameri, İstanbul: Kitap Matbaası.
• TEKİN, T. (2004). Irk Bitig, Eski Uygurca Fal Kitabı, Ankara: Öncü Kitap.
• TEKİN, T. (2010). Orhon Yazıtları, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TOKER, M. (2013). “Köktürkçede Yön Bildiren Kelimeler ve Bunların Okunuşuna Farklı Bir Bakış”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları, 34: 1-10.
• TUNA, O. N. (1983). Altay Dilleri Teorisi, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
• TUNA, O. N. (1988). “Göktürk Yazılı Belgelerde ve Uygurcada Uzun Vokaller”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1960: 213- 282.
• TUNA, O. N. (1990). Sümer ve Türk Dillerinin Tarihî İlgisi ile Türk Dilinin Taşı Meselesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TURAN, A. (1991). “Törelerimizde ‘Kalın’ (Başlık) Âdeti”, Millî Folklor, 12: 39-42.
• TURAN, Z. (2012). “Eski Türkçe Döneminde Bir Morfofonetik Karşıtlık Sorunu”, TEKE: Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1/1: 69-80.
• ÜNLÜ, S. (2013). Çağatay Türkçesi Sözlüğü, Konya: Eğitim Yayınevi.
• ÜSTÜNER, A. (2015). Türkçenin Tarihî Gelişmesi, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• WALLACE, V. A. (2020). Sources of Mongolian Buddhism, London: Oxford Press.
• YILMAZKAYA, E. (2017). “Eskicil/Eskicillik Kavramları ve Çuvaşça Üzerine”, The Journal of Academic Social Sience Studies, 55: 145-152.
• ZENGİN, A. & Ü. YAMAN (2018). “Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı”, İstanbul Üniversitesi Türk Dili Ve Edebiyatı Dergisi, 58/1: 175-216.