Tax policies are one of the governmental tools used for economic intervention to prevent income inequality. The percentage of total tax revenues comprised of indirect taxes has risen in developing countries such as Türkiye since the 1980s. The effect this development has had on income inequality, which was already high, has attracted great attention recently. The aim of this study is to examine the effect indirect taxes have on income distribution in the Turkish economy. The study seeks an answer to the question of whether or not indirect taxes have an effect on income distribution. The study additionally researches the effects indirect taxes have on growth, which has provided a theoretical foundation in favor of indirect taxes. To do this, the study adopts long-term and short-term estimation methods. ARDL bounds test approach to examine how indirect and direct taxes have affected income inequality and economic growth in Türkiye over the 1992-2021 period. The study only looks at indirect taxes comprised from the value-added tax (VAT) and tariffs due to the data adequacy requirements for empirical tests. According to the study’s long-term forecast results, an increase in inflation rate leads to a rise in inequality and a decrease in economic growth. An increase in direct taxes is associated with a reduction in inequality with no statistically significant effect on economic expansion. In contrast, an increase in indirect taxes was found to increase both inequality and economic growth. Increases in customs duties contribute to both a reduction in inequality and a boost in economic growth. Furthermore, an increase in the VAT rate was identified to have negative effects on both income inequality and economic growth. Lastly, an increase in the budget deficit has been linked to an increase in income inequality with no statistically significant impact on economic growth.
Devletlerin gelir dağılımı eşitsizliğini gidermek için ekonomiye müdahale araçlarından biri vergi politikalarıdır. 1980 sonrası dönemde, Türkiye’nin de dahil olduğu gelişmekte olan ülkelerde, dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı yükselmiştir. Bu gelişmenin hâlihazırda yüksek olan gelir dağılımı eşitsizliği üzerindeki etkisi son dönemlerde öne çıkan araştırma konularından biri olmuştur. Çalışmanın amacı; Türkiye ekonomisinde dolaylı vergilerin gelir dağılımı üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Çalışmada “dolaylı vergilerin gelir dağılımına etkisi bulunmakta mıdır?” sorusuna cevap aranmıştır. Ayrıca, çalışmada dolaylı vergilerin yaygınlaşmasına teorik gerekçe oluşturan büyüme üzerindeki etkiler de araştırılmıştır. Türkiye’de 1992-2021 döneminde dolaylı vergilerin ve dolaysız vergilerin gelir eşitsizliği ile ekonomik büyümeyi nasıl etkilediği uzun dönem ve kısa dönem tahmin yöntemleriyle incelenmektir. Bu çerçevede, çalışmada iki farklı model kullanılmıştır. İlki GINI katsayısının bağımsız değişken, gümrük vergileri, KDV, enflasyon, dolaylı vergiler, dolaysız vergiler ve bütçe açığının bağımlı değişkenler olduğu GINI modeli, ikincisi GSYH’nin bağımsız değişken olduğu ve bağımlı değişkenlerin değişmediği GSYİH modelidir. Her iki modelde de bütçe açığı dışındaki tüm değişkenlerin doğal logaritması alınarak ARDL yaklaşımı ile modeller sınanmıştır. Dolaylı vergiler içerisinde sadece verilerin analiz için yeterli sayıda olduğu KDV ve Gümrük vergileri dahil edilmiştir. Çalışmanın uzun dönem tahmin sonuçlarına göre; enflasyon oranındaki artış eşitsizliği artırırken büyümeyi azaltmaktadır. Dolaysız vergilerdeki artış eşitsizliği azaltırken büyüme üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi bulunmamaktadır. Dolaylı vergilerdeki artış hem eşitsizliği hem de büyümeyi artırmaktadır. Gümrük vergilerindeki artış eşitsizliği azaltırken büyümeyi artırmaktadır. KDV oranındaki artış ise hem eşitsizliği hem de büyümeyi azaltmaktadır. Bütçe açığındaki artış eşitsizliği artırırken, büyüme üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi tespit edilmemiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Macroeconomics (Other) |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | December 20, 2023 |
Submission Date | August 29, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 |