Watson İyileştirici Öz-Değerlendirme Ölçeği’ nin Türkçe Geçerlik ve Güvenirliği

Year 2023, Volume: 5 Issue: 3, 258 - 270, 23.12.2023

Gizem Bıdık , Fatma Nevin Şişman

https://doi.org/10.54061/jphn.1272709

Abstract

Amaç: Bu çalışmada amaç, Watson İyileştirici Öz-Değerlendirme Ölçeği’nin (WİÖÖ) Türkçe geçerlik, güvenirlik ve psikometrik özelliklerini belirlemektir.
Yöntem: Bu metodolojik araştırma, 2021-2022 eğitim öğretim yılında İstanbul’da bir devlet üniversitesinin hemşirelik öğrencileri ile yürütüldü (n=444). Türkçe’ ye uyarlama çalışması kapsamında ölçeğin dil uyarlaması çeviri-geri çeviri yöntemiyle yapıldı. Ölçeğin kapsam ve yapı geçerliği yapıldı. Güvenirlik çalışmasında Cronbach alfa katsayısı ve MacDonald’s Omega değerleri, test-tekrar test ve paralel form analizleri kullanıldı. Ekim-Kasım 2021 tarihinde 444 katılımcıdan toplanan veriler, test-tekrar test yöntemi için bu katılımcılar arasından seçilen 80 kişiden Ocak-Şubat 2022 tarihinde tekrar toplandı.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 20.29±2.32’tür. Ölçeğin kapsam geçerlik indeksi ortalama 3.65 ve % 91.36 olarak belirlendi. Doğrulayıcı faktör analizinde uyum indekslerinin yeterli uyum gösterdiği görüldü. Beş madde ve tek alt boyuttan oluşan yapı doğrulandı. Ölçeğin toplam Cronbach alfa değeri 0.84, MacDonald’s Omega Değeri 0.84 olarak bulundu. Paralel form güvenirliğinde, WİÖÖ puanları ile Öz Anlayış Ölçeği (ÖAÖ), Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (KPSÖ) ve Sağlığı Geliştirici ve Koruyucu Davranışlar Ölçeği (SGKDÖ) puanları arasında orta düzeyde pozitif yönde ilişki saptandı. Ölçeğin test-tekrar test analizinde kullanılan Sınıf İçi Korelasyon Katsayısı (ICC) 0.75 olarak belirlendi (p<0.001).
Sonuç: Ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu görüldü. Ölçek, öz bakım algısını değerlendirmek amacıyla Türk popülasyonda kullanılabilir. Türkçe WİÖÖ kullanılarak yapılan çalışmalar ile farklı kültürlerdeki çalışmalar karşılaştırılarak literatüre katkı sağlanabilir.

Keywords

geçerlik, güvenirlik, hemşirelik, Öz bakım algısı, Watson İyileştirici Öz-Değerlendirme Ölçeği

Thanks

Yazarlar, Prof. Dr. Jean Watson'a, Watson Bakım Bilimi Enstitü ekibine ve çalışmaya katılan öğrencilere destekleri için teşekkür eder.

Validity and Reliability of Turkish version of Watson Caritas Self-Rating Score

Abstract

Objective: The aim of this study is to assess the Turkish validity, reliability and psychometric properties of the Watson Caritas Self-Rating Score (WCSRS).
Methods: This methodological research was conducted with nursing students from a state university in Istanbul in the 2021-2022 academic year (n=444). The language adaptation of the scale was made using the translation-back translation method. The content and construct validity of the scale was carried out. In the reliability study, Cronbach Alpha coefficient and MacDonald's Omega values, test-retest and parallel form analyzes were used. Data collected from 444 participants in October-November 2021 were collected again in January-February 2022 from 80 participants selected from these participants for the test-retest method.
Results: The mean age of the participants was 20.29±2.32. The content validity index of the scale was determined as 3.65 and 91.36% on average. In the confirmatory factor analysis, it was seen that the fit indices showed sufficient fit. The construct consisting of five items and one sub-factor was confirmed. The total Cronbach Alpha value of the scale was found to be 0.84, and the MacDonald's Omega Value was 0.84. In parallel form reliability, a moderately positive correlation was found between WCSRS scores and Self-Compassion Scale (SCS), Brief Resilience Scale (BRS) and Promotive and Protective Health Behaviors Scale (PPHBS). The Intraclass Correlation Coefficient (ICC) used in the test-retest analysis of the scale was determined as 0.75 (p<0.001).
Conclusion: The scale was found to be a valid and reliable measurement tool. The scale can be used in the Turkish population to assess self-care perception. Contribution to the literature can be made by comparing studies in which this scale is used and studies in different cultures.

Keywords

Nursing, perception of self-caring, reliability, validity, Watson Caritas Self-Rating Score

References

• Akın Korhan, E. (2019). Watson’un insan bakım modeli: Bir sistematik derleme. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 2(2), 46-68.
• Alpar, R. (2013). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler (4. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bostan, N., Örsal, Ö. & Karadağ, E. (2016). Sağlığı geliştirici ve koruyucu davranışlar ölçeği’nin geliştirilmesi: Metodolojik çalışma. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 8(2), 102-111. https://doi.org/10.5336/nurses.2014-41578
• Brewer, B. B., Anderson, J. & Watson, J. (2020). Evaluating changes in caring behaviors of caritas coaches pre and post the caritas coach education program. The Journal of Nursing Administration, 50(2), 85-89. https://doi.org/10.1097/NNA.0000000000000846
• Çoklu, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, G. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve lisrel uygulamaları. Pegem Yayınları.
• Davis L. L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5(4), 194-197. https://doi.org/10.1016/S0897-1897(05)80008-4
• Deniz, M. E., Kesici, Ş. & Sümer, A. S. (2008). The validity and reliability study of the Turkish version of self-compassion scale. Social Behavior and Personality, 36(9), 1151-1160. https://doi.org/10.2224/sbp.2008.36.9.1151
• Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeği’nin türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
• Erbay, Ö., Yıldırım, Y., Fadıloğlu, Ç. & Şenuzun Aykar, F. (2018). Hipertansif atak yaşayan hastalara Watson’ın insan bakım modeli kullanılarak uygulanan hemşirelik bakımı: Olgu sunumu. Turkish Journal of Cardiovascular Nursing, 9(19), 82–88. https://doi.org/10.5543/khd.2018.41275
• Esin, M. N. (2015). Veri toplama yöntem ve araçları ve veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. İçinde S. Erdoğan, N. Nahcivan, M. N. Esin (Eds.), Hemşirelikte araştırma süreç, uygulama ve kritik (ss. 195-232). Nobel Tıp Kitabevleri.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. Thousand Oaks, Sage, CA.
• Göçmen Baykara, Z., Çalışkan, N., Öztürk, D. & Karadağ, A. (2019). Hemşirelikte teori ve model kullanımı: Nitel bir çalışma. Cukurova Medical Journal, 4(Suppl 1), 281- 289. https://doi.org/10.17826/cumj.562393
• Heffernan, M, Quinn Griffin, M. T., McNulty, S.R. & Fitzpatrick, J. J. (2010). Self compassion and emotional intelligence in nurses. International Journal of Nursing Practice, 16 (4), 366-373. https://doi.org/10.1111/j.1440-172X.2010.01853.x.
• Hubert, P. M. (2018). Application of Jean Watson's theory of transpersonal caring in nurses practicing in a pain center (DNP Final Projects). Seton Hall University, Orange, USA.
• Kabasakal, A. & Kitiş, Y. (2021). Watson’ın insan bakım modeli’nin kavramsal açıdan incelenmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu, 6(2), 125-137. doi: 10.25279/sak.516353
• Kalaycı, S. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayınları.
• Karaca, T. & Aslan, S. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin sağlık durumu algılarının ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(4), 734-739. https://doi.org/10.31067/0.2019.223
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. & Çokluk Bökeoğlu, Ö. (2006). Sosyal bilimler için istatistik. Pegem Yayınları.
• Mills, J., Wand, T. & Fraser, J. A. (2015). On self-compassion and self-care in nursing: Selfish or essential for compassionate care? International Journal of Nursing Studies, 52(4), 791-793. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2014.10.009.
• Neff, K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and Identity, 2(3), 223-250. https://doi.org/10.1080/15298860309027
• Otu, M. & Karagözoğlu, Ş. (2021). Fibromiyalji hastalarına Watson’ın insan bakım modeli kullanılarak uygulanan hemşirelik bakımı. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 13(3), 745-750. https://doi.org/10.5336/nurses.2020-80133
• Öztürk Tanış, N. & Gür, K. (2022). Adölesan stres anketi-kısa formu'nun türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 4(2), 102-114. https://doi.org/10.54061/jphn.1057628.
• Polat, Ü., Özen, Ş., Bayrak Kahraman, B. & Bostanoğlu, H. (2016). Factors affecting health-promoting behaviors in nursing students at a university in Turkey. Journal of Transcultural Nursing, 27(4), 413–419. https://doi.org/10.1177/1043659615569536.
• Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P. & Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15(3), 194-200. https://doi.org/10.1080/10705500802222972.
• Şahin Altun, Ö., Kabakçı, K. & Olçun, Z. (2020). Hemşirelikte öz-şefkat. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 29(3), 218-225. https://doi.org/10.17827/aktd.593594
• Şencan, H. (2005). Faktör analizi ve geçerlilik. Geçerlilik ve güvenilirlik (ss. 355-414). Seçkin Yayıncılık.
• Ulaş Karaahmetoğlu, G. (2014). Hemşirelik 1. ve 4. sınıf öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2), 26-42.
• Vujani´c, J., Prli´c, N. & Lovri´c, R. (2020). Nurses’ self-assessment of caring behaviors in nurse– patient ınteractions: A cross-sectional study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(14), 5255. https://doi.org/10.3390/ijerph17145255
• Watson, J. & Brewer, B. B. (2012). Watson caritas self-rating score© (CSRS). Watson Caring Science Institute, Boulder, CO.
• Watson, J. & Brewer, B. B. (2015). Caring science research criteria, evidence, and measurement. Journal of Nursing Administration, 45(5), 235-236. https://doi.org/10.1097/NNA.0000000000000190.
• Watson, J. (2008). Nursing: The philosophy and science of caring. Revised edition (p. 1-11). University Press of Colorado, Boulder, CO.