Abstract
Salgın hastalıklar ortaya çıktığı dönemlerde insanlık üzerinde büyük etkiler yaratarak insanın ürünü olan birçok noktaya da sirayet etmiştir. İnsanlığın en önemli kültürel mirası olan sanat eserleri, salgın dönemlerinde hastalık temalarını içerecek şekilde yeni formlara bürünmektedir. Tarihsel süreçte özellikle resim ve edebiyat alanına sirayet etmiş olan salgın hastalıklar, bahse konu olan sanatsal faaliyetleri şekillendirici bir nitelik taşımaktadır. Bu bağlamda Boccacio ile başlayan salgın edebiyatı günümüzü kadar varlığını sürdürmüş ve farklı yazarlar, farklı konular kurgulayarak eserler kaleme almışlardır. Salgın hastalıkların Batı edebiyatında oldukça fazla yer tuttuğu aşikâr olmakla beraber bu konunun Türk edebiyatında da var olduğu görülmektedir. Türk edebiyatında bu alanda yazılmış metinlerden biri, Reşat Nuri Güntekin’in Salgın isimli hikayesidir. Bu çalışma söz konusu eserin salgın hastalığı nasıl değerlendirdiğinin yanı sıra bu temayı, toplumsal sorunların okuyucuya aktarılması için nasıl kullanıldığını incelemiştir. Çalışmada Salgın isimli eserden belli alıntılarla değerlendirme yapılarak, hikayedeki salgın hastalıklar ve toplum ilişkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu minvalde sonuç olarak Güntekin’in salgın hastalık metaforunu kullanarak aydın ve halk arasındaki iletişim ve güven sorunlarına, aydın ve dini otorite arasındaki çatışmaya ve yeni kurulan bir devletteki bürokratik işleyiş sorunlarına yöneldiği görülmektedir. Anadolu köyündeki aydın öğretmenin, sadece köylü tarafından dikkate alınmaması değil, bürokratik yapı tarafından da yalnızlaştırılması ve dahası cezalandırılması öyküde ele alınan ve dönemin Türk toplumunu ve yönetimini eleştiren unsurlardır. Bu bakımdan bu öykü, Güntekin’in ideal Türk toplumu tahayyülüne ulaşmak için hangi meselelerin çözülmesi gerektiğine dair okuyucuyu aydınlatma çabasını yansıtır.
References
- Akyüz, K. (1979). Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri (1860-1023). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Asiltürk, B. (2009). Reşat Nuri Güntekin’in Romanlarında Hastalık. İstanbul: İkaros Yayınları.
- Barış, Y. İ. (2002). Dünyada Tüberkülozun Tarihçesi. Toraks Dergisi, 3(3), 338-340.
- Bayat, A. H. (2016). Tıp tarihi. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Yayınları.
- Boccacio, G. (2013). Decameron. (Çev. Rekin Teksoy). İstanbul: Oğlak Yayınları.
- Bozkurt, V. (2012). Değişen Dünyada Sosyoloji. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
- Burdurlu, İ. Z. (1998). Reşat Nuri Güntekin. İstanbul: Toker Yayınları.
- Camus, A. (2019). Veba. (Çev. Nedret Tanyolaç Öztokat). İstanbul: Can Yayınları.
- Çıkla, S. (2016). Edebiyat ve hastalık. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Defoe, D. (2018). Veba yılı günlüğü. (Çev. İris Kantemir). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Dervişoğlu, E. (2020). Reşat Nuri Güntekin’in Bir Uzun Öyküsü:“Salgın”. Göç Dergisi, 7(2), 229-243.
- Güntekin, R. N. (2005). Salgın Ve Madalyonun Ters Tarafı. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
- Hays, J. (2005). Epidemics And Pandemics: Their İmpacts On Human History. California: ABC-CLIO.
- Kılıç, O. (2004). Eskiçağ’dan Yakınçağ’a Genel Hatlarıyla Dünyada Ve Osmanlı Devleti’nde Salgın Hastalıklar. Elazığ: Fırat Üniversitesi Yayınları.
- McMillen, C. W. (2016). Pandemics: A very short introduction. Oxford: Oxford University Press.
- Nakıboğlu, G. (2021). Salgın Edebiyatına Giriş: Türk Salgın Öyküleri. Ankara: Kesit Yayınları.
- Nikiforuk, A. (2018). Mahşerin Dördüncü Atlısı: Salgın Ve Bulaşıcı Hastalıklar Tarihi. (Çev. Selahattin Erkanlı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Önertoy, O. (1974). Reşat Nurî Güntekin ve Anadolu. Türkoloji Dergisi, 6(1), 81-107.
- Özdemir, H. (2005). Salgın Hastalıklardan Ölümler: 1914-1918. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Poe, E. A. (2019). Kızıl Ölümün Maskesi. (Çev. Tomris Uyar). İstanbul: Notos Kitap Yayınevi.
- Poyraz T. ve Alpbek M. (1957). Reşat Nuri Güntekin hayatı ve eserleri. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 3(6), 1-18.
- Roth, P. (2016). Nemesis. (Çev. Deniz Koç). İstanbul: YKY Yayınları.
- Saramago, J. (2019). Körlük. (Çev. Işık Ergüden). İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
- Sürgit, B. (2023). Reşat Nuri Güntekin’in Gezi Yazıları Ekseninde Anadolu’da Kültürel Hayat. RumeliDE Dil Ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 33, 456-473.
- TBMM. (1935). TBMM Zabıt Ceridesi (5. Dönem). Cilt: 3.
- Temel, M. (2008). Atatürk Döneminde Salgın Ve Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele. İstanbul: Nehir Yayınları.
- Topçu, H. (2021). Türk Romanında Salgın Hastalıklar. İnsan ve İnsan, 8(28), 53-69.
- Türkdoğan, O. (2006). Toplumsal Yapı Ve Sağlık-Hastalık Sistemi. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
- Walter-Toews, D. (2020). On Pandemics: Deadly Diseases from Bubonic Plague to Coronavirus. Berkeley: Greystone Books.
- Yalçın, M. (2010). Reşat Nuri Güntekin. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi - Cilt I içinde (ss. 476-477). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Yolun, M. (2020). Tarihin En Ölümcül Virüsünün Yeniden Hatırlanması: İspanyol Gribinin Kısa Bir Öyküsü. Toplumsal Tarih Dergisi, 316, 74-80.
Abstract
References
- Akyüz, K. (1979). Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri (1860-1023). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Asiltürk, B. (2009). Reşat Nuri Güntekin’in Romanlarında Hastalık. İstanbul: İkaros Yayınları.
- Barış, Y. İ. (2002). Dünyada Tüberkülozun Tarihçesi. Toraks Dergisi, 3(3), 338-340.
- Bayat, A. H. (2016). Tıp tarihi. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Yayınları.
- Boccacio, G. (2013). Decameron. (Çev. Rekin Teksoy). İstanbul: Oğlak Yayınları.
- Bozkurt, V. (2012). Değişen Dünyada Sosyoloji. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
- Burdurlu, İ. Z. (1998). Reşat Nuri Güntekin. İstanbul: Toker Yayınları.
- Camus, A. (2019). Veba. (Çev. Nedret Tanyolaç Öztokat). İstanbul: Can Yayınları.
- Çıkla, S. (2016). Edebiyat ve hastalık. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Defoe, D. (2018). Veba yılı günlüğü. (Çev. İris Kantemir). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Dervişoğlu, E. (2020). Reşat Nuri Güntekin’in Bir Uzun Öyküsü:“Salgın”. Göç Dergisi, 7(2), 229-243.
- Güntekin, R. N. (2005). Salgın Ve Madalyonun Ters Tarafı. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
- Hays, J. (2005). Epidemics And Pandemics: Their İmpacts On Human History. California: ABC-CLIO.
- Kılıç, O. (2004). Eskiçağ’dan Yakınçağ’a Genel Hatlarıyla Dünyada Ve Osmanlı Devleti’nde Salgın Hastalıklar. Elazığ: Fırat Üniversitesi Yayınları.
- McMillen, C. W. (2016). Pandemics: A very short introduction. Oxford: Oxford University Press.
- Nakıboğlu, G. (2021). Salgın Edebiyatına Giriş: Türk Salgın Öyküleri. Ankara: Kesit Yayınları.
- Nikiforuk, A. (2018). Mahşerin Dördüncü Atlısı: Salgın Ve Bulaşıcı Hastalıklar Tarihi. (Çev. Selahattin Erkanlı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Önertoy, O. (1974). Reşat Nurî Güntekin ve Anadolu. Türkoloji Dergisi, 6(1), 81-107.
- Özdemir, H. (2005). Salgın Hastalıklardan Ölümler: 1914-1918. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Poe, E. A. (2019). Kızıl Ölümün Maskesi. (Çev. Tomris Uyar). İstanbul: Notos Kitap Yayınevi.
- Poyraz T. ve Alpbek M. (1957). Reşat Nuri Güntekin hayatı ve eserleri. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 3(6), 1-18.
- Roth, P. (2016). Nemesis. (Çev. Deniz Koç). İstanbul: YKY Yayınları.
- Saramago, J. (2019). Körlük. (Çev. Işık Ergüden). İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
- Sürgit, B. (2023). Reşat Nuri Güntekin’in Gezi Yazıları Ekseninde Anadolu’da Kültürel Hayat. RumeliDE Dil Ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 33, 456-473.
- TBMM. (1935). TBMM Zabıt Ceridesi (5. Dönem). Cilt: 3.
- Temel, M. (2008). Atatürk Döneminde Salgın Ve Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele. İstanbul: Nehir Yayınları.
- Topçu, H. (2021). Türk Romanında Salgın Hastalıklar. İnsan ve İnsan, 8(28), 53-69.
- Türkdoğan, O. (2006). Toplumsal Yapı Ve Sağlık-Hastalık Sistemi. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
- Walter-Toews, D. (2020). On Pandemics: Deadly Diseases from Bubonic Plague to Coronavirus. Berkeley: Greystone Books.
- Yalçın, M. (2010). Reşat Nuri Güntekin. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi - Cilt I içinde (ss. 476-477). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Yolun, M. (2020). Tarihin En Ölümcül Virüsünün Yeniden Hatırlanması: İspanyol Gribinin Kısa Bir Öyküsü. Toplumsal Tarih Dergisi, 316, 74-80.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Language Studies (Other), World Languages, Literature and Culture (Other) |
| Journal Section | Analysis |
| Authors | |
| Early Pub Date | June 30, 2024 |
| Publication Date | June 30, 2024 |
| Submission Date | March 1, 2024 |
| Acceptance Date | May 18, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 Issue: 13 |
- Article Files
“Journal of Social and Cultural Studies” (J-SCS) is published in Turkish and English. “Journal of Social and Cultural Studies” (J-SCS) is published only in electronic form through its website and adopts open access policy. The journal is published twice a year, in June and December. No fees are charged for publications, no fees are paid to the editors, the editorial board and the referees and their owners. It is accepted that the authors who submit articles to the contact address for publication in the journal should read and acknowledge this copyright statement.
“Journal of Social and Cultural Studies” is open to the work of all researchers who have the title “PhD” or “PhD student”. It is not obligatory that the second, third and fourth authors of the article have the title “PhD” or “PhD student”. An article should has been written by max. four authors. The articles prepared in accordance with the writing rules are presented to the referee for review after they have passed the editorial review. The reviewer may ask for a correction to the article, directly refuse or accept it. For the articles declined as a result of the reviewer evaluation, a second reviewer may be requested by the author, If the editors’ board finds that the request is appropriate, the article will be sent to a second reviewer.
The articles previously published in another publication or in the evaluation stage by another publication are not accepted into “Journal of Social and Cultural Studies” publication process. All the ethical and legal responsibilities related to the published articles belong to the authors.