Rousseaucu Genel İrade Bağlamında Modern Devlet(Halk)’e Yönelik Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 88 - 107, 31.12.2020

Cemaleddin Güvenç

Öz

J.J. Rousseau, T.Hobbes ve John Locke diğer bir ifadeyle toplum sözleşmeci teorisyenleri modern devletin oluşumuna en önemli katkı sağlayanlar olarak tarih sahnesinde yerlerini almışlardır. Bu çalışmada ilk olarak modern devletin oluşumundan önce bireyin ilkel koşullarda savaş veya barış, korku veya mutlu hallerini ifade eden doğa hali olarak da adlandırılan durumlarından bahsedilip, modern devlet öncesi halin bu üç filozof üzerinden analizi yapılarak aktarılması sağlanmıştır. Toplum sözleşmesi modern devletin sertifikası niteliğindedir. Toplum sözleşmesi bünyesinde ortaya atılan teoriler üzerine toplum sözleşmecilerinin modern devlete yaklaşımları üzerinde derinlemesine incelemesi yapılarak değerlendirmelerde bulunulmuştur. Rousseau’nun modern devlete bakışını içeren genel irade kuramı araştırmanın omurgasını teşkil ettiği gibi ayrıntılı bir şekilde analizi de yapılmıştır. Bazı düşünürler veya politikacılar tarafından genel irade’ye yani modern devlete yüklenen anlam onları farklı devlet rejimlerine sevk etmiştir. Araştırmada bu rejimlere yönelik değerlendirmelerde de bulunulmuştur. Sonuç olarak; Rousseau aradan asırlar geçse dahi düşünceleri her zaman ve her yerde bizimle beraberliğini sürdürmekte ve dünyada gelişen devletlere yön vermektedir. Bunun nedeni, düşüncelerinin çığır açacak yönlerinin hala keşfediliyor olmasından kaynaklanmaktadır. Nihayetinde bu çalışma Rousseau’nun genel irade kuramına yönelik egemenliğin icrasında totaliterliğin mi halk egemenliğinin mi veya hangi anlayışın tezahür ettiği görülecek ve genel iradeye yönelik Rousseau’nun günümüz dünyasındaki devletlere ve rejimlere katkı sağlayacağı tezi ortaya koyulması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğa Durumu, Toplum Sözleşmesi, Genel İrade

Destekleyen Kurum

.

Teşekkür

Yaptığım çalışmada benden desteklerini çekmeyen aileme sonsuz teşekkür ediyorum.

Rousseau’cu Genel İrade Bağlamında Modern Devlet (Halk)’e Yönelik Bir Değerlendirme

Öz

J.J. Rousseau, T.Hobbes ve John Locke diğer bir ifadeyle toplum sözleşmeci teorisyenleri modern devletin oluşumuna en önemli katkı sağlayanlar olarak tarih sahnesinde yerlerini almışlardır. Bu çalışmada ilk olarak modern devletin oluşumundan önce bireyin ilkel koşullarda savaş veya barış, korku veya mutlu hallerini ifade eden doğa hali olarak da adlandırılan durumlarından bahsedilip, modern devlet öncesi halin bu üç filozof üzerinden analizi yapılarak aktarılması sağlanmıştır. Toplum sözleşmesi modern devletin sertifikası niteliğindedir. Toplum sözleşmesi bünyesinde ortaya atılan teoriler üzerine toplum sözleşmecilerinin modern devlete yaklaşımları üzerinde derinlemesine incelemesi yapılarak değerlendirmelerde bulunulmuştur. Rousseau’nun modern devlete bakışını içeren genel irade kuramı araştırmanın omurgasını teşkil ettiği gibi ayrıntılı bir şekilde analizi de yapılmıştır. Bazı düşünürler veya politikacılar tarafından genel irade’ye yani modern devlete yüklenen anlam onları farklı devlet rejimlerine sevk etmiştir. Araştırmada bu rejimlere yönelik değerlendirmelerde de bulunulmuştur. Sonuç olarak; Rousseau aradan asırlar geçse dahi düşünceleri her zaman ve her yerde bizimle beraberliğini sürdürmekte ve dünyada gelişen devletlere yön vermektedir. Bunun nedeni, düşüncelerinin çığır açacak yönlerinin hala keşfediliyor olmasından kaynaklanmaktadır. Nihayetinde bu çalışma Rousseau’nun genel irade kuramına yönelik egemenliğin icrasında totaliterliğin mi halk egemenliğinin mi veya hangi anlayışın tezahür ettiği görülecek ve genel iradeye yönelik Rousseau’nun günümüz dünyasındaki devletlere ve rejimlere katkı sağlayacağı tezi ortaya koyulması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğa Durumu, Toplum Sözleşmesi, Genel İrade, Halk, Devlet

Kaynakça

• Ağırman, F. (2018). Hobbes ve Rousseau’nun Devlet Kuramlarında Doğa Durumu, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(32), 115-120.
• Akdemir, F. (2009). Sivil ve Politik Toplumun Kurucu Unsuru Olarak Toplum Sözleşmesi: Hobbes ve Locke Örnekleminde Karşılaştırmalı Bir Analiz Denemesi, Ekev Akademi Dergisi, 13(41), 333-346.
• Akkın, İ.O. (2020). Demokrasi Felsefesi: Klasik ve Modern Yaklaşımlar. İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Aristoteles, (2013). Politika, Çev. Furkan Akderin. İstanbul: Say Yayınları.
• Arslan, H. (2013). John Locke’un Siyaset Felsefesinin Temelleri Üzerine Bir Deneme, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), 181-204.
• Çilingir, L. (2019). Locke’un Toplum Sözleşmesi Kuramı, Temâşâ Felsefe Dergisi, 0(11), 31-43.
• Duman, F. (2009). Sivil Toplum, (Ed.) Mümtaz’er Türköne. İstanbul: Opus Yayınları.
• Duman, F.(2010). Ulus-Devlet, Rousseaucu Genel İrade Bağlamında Bir Değerlendirme, Demokrasi Platformu Dergisi, 0(23), 89-116.
• Duman, F. (2012). Devlet, (Ed.) Halis Çetin, Siyaset Bilimi. Ankara: Orion Kitabevi.
• Ekici, E. (2006). Hobbes ve Rousseau : Toplumsal Sözleşme Kuramı, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 0(69), 78-89.
• Eroğlu, M. (2010). John Locke’un Devlet Teorisi, Akademik Bakış Dergisi, 0(21), 1-15.
• Hobbes, T. (2007). Levithan, Çev. Semih Lim. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• İşler, E. (2019). Thomas Hobbes ve J.J. Rousseau’da İnsan Doğası ve Barışın Olanağı, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kalfa, C. ve Ataay, F. (2015). Rousseau ve Çoğunlukçu Demokrasi Anlayışı, Alternatif Politika Dergisi, 7(3), 457-489.
• Kılıç, Y. (2015). Hobbes, Locke ve Rousseau’da “Doğa Durumu” Düşüncesi, Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, 0(2), 97-117.
• Locke, J. (2012). Hükümet Üzerine İkinci İnceleme, Sivil Yönetimin Gerçek Kökeni Boyutu ve Amacı Üzerine Bir Deneme, Çev. Fahri Bakırcı. Ankara: Ebabil Yayınları.
• Orhan, Ö. (2012). J.J.Rousseau’da Genel İrade Kavramı, FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 0(14), 1-26.
• Rousseau, J.J. (2012). Toplum Sözleşmesi, Çev. Vedat Günyol. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Şenel, A. (1995). Siyasal Düşünceler Tarihi. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Zabunoğlu, H.G. (2016). Toplum Sözleşmesi Bağlamında John Locke’un Devlet Anlayışı, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(2), 431-456.